Najnowsze wydanie miesięcznika BANK 
W obliczu szybko spadającej inflacji i niskiego wzrostu gospodarczego w większości krajów Unii Europejskiej inwestorzy przewidują, że już w marcu Europejski Bank Centralny rozpocznie serię obniżek stóp procentowych.
Agencja Moody’s Investors Service obniżyła swoją perspektywę dla chińskich obligacji skarbowych do negatywnej, utrzymując jednocześnie ich rating na poziomie A1. Według ekspertów władze Chin nadmiernie dotują lokalne samorządy, przez co narasta dług publiczny nie do końca ujawniany. Ryzyko dla stabilności finansowej drugiej co do wielkości gospodarki świata stwarza także rynek nieruchomości, na którym doszło do upadłości kilku dużych deweloperów, pisze Witold Gadomski.
Rząd holenderski planuje sprzedać na giełdzie akcje ABN Amro Bank NV o wartości około 1 miliarda euro. W najbliższych dniach państwo obniży swoje udziały z obecnych 49,5% do około 40%. Sprzedażą będzie zarządzał BofA Securities, zaś Rothschild & Co będzie pełnić funkcję doradcy finansowego, pisze Witold Gadomski.
Prognozowany na przyszły rok wzrost gospodarczy o 3,0-3,1% może zaszkodzić dezinflacji, zwłaszcza gdy znacząco wzrosną wynagrodzenia niektórych grup zawodowych, pisze Witold Gadomski.
Według prognoz analityków S&P Global Ratings w 2024 r. wzrost gospodarczy na większości rynków wschodzących (EM) będzie poniżej wieloletniego trendu. Prognoza dotyczy: Argentyny, Brazylii, Chile, Kolumbii, Meksyku, Peru, Węgier, Polski, Turcji, Arabii Saudyjskiej, Republiki Południowej Afryki, Chin, Indii, Indonezji, Malezji, Filipin, Tajlandii i Wietnamu.
„Po trudnym początku roku warunki gospodarcze w większości krajów Europy Środkowo-Wschodniej (CEE) ustabilizowały się” – stwierdza raport przygotowany przez analityków S&P Global Ratings. Analitycy podkreślają, że przyczynił się do tego spadek cen energii, który obniżył inflację, zmniejszył deficyt w handlu zagranicznym, umocnił waluty i obniżył rentowność obligacji skarbowych, pisze Witold Gadomski.
Jak podaje Eurostat, w 2022 r. mieszkańcy UE zaoszczędzili średnio 12,7% swojego dochodu do dyspozycji. Wskaźnik ten był znacząco niższy niż w 2021 r. (16,4%) i bliższy wartościom sprzed pandemii Covid-19.
W ubiegłym tygodniu niemiecki Trybunał Konstytucyjny w Karlsruhe uznał, że obecna koalicja rządząca w RFN w sposób niezgodny z konstytucją przeznaczyła 60 mld euro z federalnego budżetu na wsparcie tzw. funduszu klimatyczno-transformacyjnego (Klima- und Transformationsfonds, czyli KTF).
Europejskie banki mogą ponieść znaczne straty, jeśli będą musiały sprzedać swoje obligacje, aby pozyskać środki pieniężne – powiedziała w czwartek 16 listopada prezes Europejskiego Banku Centralnego Christine Lagarde na dorocznej konferencji Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (ERRS), której przewodniczy.
Zdaniem ekspertów Instytutu Finansów Publicznych, utrzymanie długu na dopuszczalnym poziomie odbędzie się za cenę drastycznych cięć wydatków lub podniesienia podatków, o czym odchodzący rząd nie informował, pisze Witold Gadomski.
Skandal podatkowy nazywany Cum-Ex dotyczy oszustw związanych z podatkiem od dywidend, które według szacunków kosztowały tylko niemieckich podatników ponad 10 mld euro. W tę sprawę zamieszanych jest około 2 tys. podejrzanych. Wielu z nich to bankierzy, brokerzy i zarządzający funduszami hedgingowymi. W niemieckich sądach zapadło już kilkanaście wyroków skazujących, pisze Witold Gadomski.
Rosnące płace i rozporządzalne dochody mogą przyczynić się do ożywienia europejskiej gospodarki – uważają eksperci Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Przestrzegają jednak, że deficyt siły roboczej, wynikający z niekorzystnych trendów demograficznych stwarza nowe wyzwania. Presja płacowa może spowodować ponowny wzrost inflacji, pisze Witold Gadomski.
Od wybuchu pandemii Covid-19 znacznie przyspieszyła transformacja cyfrowa. W grudniu 2022 roku Parlament Europejski i Rada Europejska ustanowiły program Dekady Cyfrowej, który ma być realizowany do 2030 roku. Program przewiduje, że co najmniej 75% przedsiębiorstw w UE będzie korzystać do 2030 r. z technologii chmury, Big Data lub sztucznej inteligencji.
„W najbliższą środę RPP zbierze się po raz pierwszy od wyborów, których wynik jest dla poprzedniego rządu niekorzystny. Nie sposób przewidzieć nie tylko decyzję Rady na najbliższym posiedzeniu, ale też na kolejnych”, pisze Witold Gadomski.
W 2021 r. w Unii Europejskiej stosunek dochodów podatkowych (wliczając w to składki na ubezpieczenia społeczne) do PKB osiągnął najwyższy poziom od 1997 r. i wyniósł 41,5%. W 2022 roku relacja ta spadła do 41,2%, ale utrzymała się powyżej średniej z lat poprzedzających pandemię Covid-19. W strefie euro dochody podatkowe wyniosły zarówno w roku 2022, jak i w 2021 41,9% PKB.
Ekonomiści związani z Instytutem Finansów Publicznych przygotowali raport „Niezbędne zmiany zwiększające przejrzystość do projektu ustawy budżetowej na rok 2024”. Wśród autorów jest dwóch byłych ministrów finansów – Mateusz Szczurek i Paweł Wojciechowski, członek Rady Polityki Pieniężnej Ludwik Kotecki oraz były dyrektor Departamentu Polityki Makroekonomicznej MF i założyciel Instytutu Finansów Publicznych Sławomir Dudek.
Andrea Enria, którego pięcioletnia kadencja na stanowisku przewodniczącego Rady ds. Nadzoru Europejskiego Banku Centralnego kończy się w 2023 roku, udzielił wywiadu brytyjskiemu dziennikowi „Financial Times”. Wywiad był poświęcony głównie integracji europejskiego rynku bankowego.
Według opracowania Głównego Urzędu Statystycznego „Ruch graniczny oraz wydatki cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą” w 2022 r. ruch graniczny (z Polski i do Polski) zwiększył się o 38,6% w porównaniu z rokiem poprzednim.
Włoska grupa bankowa UniCredit złożyła ofertę Greckiemu Funduszowi Stabilności Finansowej (HFSF), który zamierza rozpocząć jesienią sprzedaż posiadanych akcji banków. Byłaby to pierwsza inwestycja dużego europejskiego banku w Grecji od czasu kryzysu finansowego, który doprowadził do chaosu sektora bankowego w tym kraju. Fundusz HFSF został utworzony podczas kryzysu zadłużeniowego i z jego środków dokapitalizowano banki będące w trudnej sytuacji.
Główny Urząd Statystyczny opublikował zaktualizowane dane kwartalne produktu krajowego brutto (PKB) za rok 2022 oraz za pierwszy i drugi kwartał 2023 r.
Co kilka lat – zawsze w październiku – Główny Urząd Statystyczny przeprowadza reprezentacyjne badania struktura wynagrodzeń. Badanie pozwala na szczegółową analizę zróżnicowania wynagrodzeń miesięcznych i godzinowych z uwzględnieniem cech osób fizycznych, takich jak płeć, wiek, poziom wykształcenia, staż pracy, wykonywany zawód, a także cech charakteryzujących zakłady pracy tych osób, m.in. rodzaj działalności, sektor własności, wielkość zakładu i położenie geograficzne. Ostatnie badanie dotyczy października 2022 roku.
Stan finansów państwa ma dla banków istotne znaczenie. W portfelu aktywów posiadają obligacje skarbu państwa, których rentowność może wzrosnąć, a tym samym spaść ich wartość, gdy rośnie deficyt budżetowy. Na informacje o sytuacji budżetu po ośmiu miesiącach bieżącego roku ekonomiści czekali wyjątkowo długo. Pojawiła się dopiero we wtorek 17 października, dwa dni po wyborach.
Agencja Fitch Ratings na kilka dni przed polskimi wyborami oceniła stan polskich finansów. „Wynik nadchodzących wyborów w Polsce pomoże określić, jak szybko poprawi się przejrzystość polityki budżetowej. Nie jest jednak jasne, w jaki sposób następny rząd poradzi sobie ze średnioterminowymi wyzwaniami fiskalnymi” – stwierdzili analitycy agencji, zauważając, że zaproponowany przez rząd Mateusza Morawieckiego budżet na 2024 r. kontynuuje obserwowaną w ostatnich latach tendencję stopniowego, ale trwałego luzowania fiskalnego.
Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) opublikował w czwartek 12 października raport na temat znaczenia ryzyka środowiskowego i społecznego w procedurach ostrożnościowych stosowanych przez instytucje kredytowe i firmy inwestycyjne.
Państwa mające nadzwyczajne dochody, np. z eksploatacji surowców, zwykle tworzą Państwowe Fundusze Majątkowe (Sovereign Wealth Fund czyli SWF), które mają chronić gospodarkę i finanse państwa w okresach dekoniunktury. Fundusze te inwestują w rozmaite aktywa na świecie, często są wykorzystywane do finansowania emerytur. Największym na świecie SWF jest Norway Government Pension Fund Global, mający aktywa wartości 1477,7 mld dolarów, pisze Witold Gadomski.
O rynku kredytów hipotecznych w największych państwach Zachodniej Europy pisze Witold Gadomski.
– Sytuacja największych banków europejskich jest wystarczająco mocna, by mogły sprostać niekorzystnym perspektywom gospodarczym i różnym ryzykom, które mogą się w najbliższym roku pojawić – twierdzi Fitch Ratings w nowym raporcie.
Brytyjska rodzina Windsor panująca w Wielkiej Brytanii wcale nie jest najbogatszą rodziną królewską. Według Bloomberga jest nią dynastia Liechtenstein, której historia sięga prawie 1000 lat i panuje w maleńkim księstwie o powierzchni 160 km2, zamieszkałym przez 39,7 tys. mieszkańców. Dla porównania Warszawa ma powierzchnię 517 km2.
Choć inflacja w strefie euro i w Stanach Zjednoczonych jest znacznie niższa niż w Polsce – według wstępnych danych wyniosła we wrześniu odpowiednio 4,3% i 3,5% – EBC i Fed nie zapowiadają zakończenia serii podwyżek stóp procentowych, pisze Witold Gadomski.
Sztuczna inteligencja (AI) stwarza nowe sposoby gromadzenia, analizowania i interpretowania danych statystycznych, co może być wykorzystywane w takich obszarów jak zarządzanie ryzykiem, nadzór bankowy i analiza polityki pieniężnej. Europejski Bank Centralny wykorzystuje tę szybko rozwijającą się technologię.