TSUE: wcześniejsza spłata kredytu hipotecznego bez zwrotu klientowi wszystkich kosztów
W sprawie dotyczącej wcześniejszej spłaty kredytu hipotecznego, odnoszącej się do interpretacji Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/17/UE z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie konsumenckich umów o kredyt związanych z nieruchomościami mieszkalnymi, Trybunał w wyroku z 9 lutego 2023 orzekł, że przysługujące konsumentowi prawo do skorzystania, w wypadku przedterminowej spłaty kredytu na zakup nieruchomości, z obniżki całkowitego kosztu kredytu nie obejmuje kosztów niezależnych od okresu obowiązywania umowy.
Oznacza to, że konsument może domagać się jedynie obniżenia odsetek oraz kosztów zależnych od okresu obowiązywania umowy kredytu.
Czytaj także: Jaka rekompensata za wcześniejszą spłatę kredytu z okresowo stałą stopą procentową?
Sprawa z Austrii
Postępowanie toczyło się pod sygnaturą akt C-555/21.
W przedmiotowej sprawie TSUE zajmował się pytaniem sądu austriackiego, który nabrał wątpliwości czy ustawodawstwo Austrii, czy dyrektywa 2014/17 stoi na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, w myśl którego prawo konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu w przypadku przedterminowej spłaty obejmuje wyłącznie odsetki i koszty, których wysokość jest zależna od okresu obowiązywania umowy kredytu.
Trybunał orzekł, że dyrektywa nie stoi na przeszkodzie takiemu uregulowaniu.
Czytaj także: Komu i kiedy opłaca się nadpłata kredytu hipotecznego?
Ocena prawna skutków wcześniejszej spłaty
Trybunał stwierdził, że prawo do obniżki ma na celu dostosowanie umowy kredytu do przedterminowej spłaty. Co za tym idzie, nie obejmuje kosztów, które są niezależne od okresu obowiązywania umowy i są ponoszone przez konsumenta na rzecz kredytodawcy albo osoby trzeciej z tytułu świadczeń, które w momencie przedterminowej spłaty były już w całości spełnione.
Podkreślono jednakże, że do sądu krajowego należy ocena, czy koszty nakładane niezależnie od okresu obowiązywania kredytu, są de facto wynagrodzeniem za korzystanie z kapitału.
To rozsądny wyrok, biorący pod uwagę interesy zarówno kredytodawcy, jak i kredytobiorcy hipotecznego, rozstrzygający w sposób zbalansowany i proporcjonalny o prawach konsumenta w przypadku, gdy postanawia on spłacać kredyt przed terminem zakreślonym umową.
Pytanie prejudycjalne było podobne do tego, które zostało zadane TSUE na kanwie postępowania przed sądem polskim. W tym wyroku w sprawie Lexitor Trybunał rozstrzygał kwestię wcześniejszej spłaty w przypadku kredytu konsumenckiego.
