Prezes Centrum AMRON o polityce mieszkaniowej
Podstawowym wyzwaniem jest podjęcie przez rząd działań na rzecz wzmocnienia podaży nowych mieszkań, a tutaj głównym problemem jest odblokowanie dostępu deweloperów do terenów
nadających się pod zabudowę mieszkaniową, należących obecnie do samorządów lokalnych czy spółek państwowych
Zasileniu rynku mieszkań na wynajem nowymi lokalami przysłużyłaby się nowelizacja ustawy
o ochronie lokatorów, wprowadzająca równowagę praw i obowiązków pomiędzy wynajmującymi
lokale mieszkalne i najemcami. Nie może być tak, że lokator niepłacący, a nawet dewastujący mieszkanie, jest nieusuwalny. To jedna z barier w rozwoju prywatnego budownictwa czynszowego.
Uruchomiony równolegle do BK2% instrument Konta Mieszkaniowego był krokiem w dobrym
kierunku, w budowaniu oszczędności, ale o tym, że nie przekonał chętnych do oszczędzania na cele
mieszkaniowe, świadczy liczba 5 tys. założonych przez półtora roku rachunków.
W proponowanych przez ZBP kasach oszczędnościowo-budowlanych uczestniczą miliony obywateli w sąsiadujących z nami krajach. ZBP dysponuje odpowiednią ekspertyzą w tym obszarze.
Równolegle powinno się wzmocnić, budowany od ponad 25 lat, rynek listów zastawnych. Wzrost liczby i wolumenu emisji listów zastawnych przez banki hipoteczne w roku 2024 jest potwierdzeniem pozytywnego działania wprowadzonego przez KNF wskaźnika finansowania długoterminowego.
Czytaj także: Raport AMRON-SARFiN Q4/2024: stabilizacja rynku kredytów mieszkaniowych i perspektywy na 2025 rok
Docelowy model rynku mieszkaniowego
Należy również wreszcie udzielić odpowiedzi na pytanie, jaki powinien być docelowy model mieszkaniowego kredytu hipotecznego.
Wzorem innych państw członkowskich UE, powinniśmy konsekwentnie zmierzać do kredytu mieszkaniowego opartego na stałej stopie procentowej. Jestem o tym również osobiście przekonany.
W ramach Forum Mieszkaniowego Pracodawców RP, w którego pracach ZBP uczestniczy od ponad 2 lat, wypracowana została propozycja hipotecznego kredytu mieszkaniowego o stałym oprocentowaniu na poziomie 5% przez cały okres kredytowania, wraz z mechanizmem zapewnienia przez sektor publiczny (NBP lub BGK) odpowiednich transakcji swapowych dla stopy procentowej.
Kolejnym tematem wartym rekomendacji jest uruchomienie w Polsce funduszy REIT. Od ponad roku toczą się w gabinetach ministerialnych poufne negocjacje treści przyszłej ustawy, ale przecież ten temat dyskutowany jest już od kilku dobrych lat. Czas na decyzje!
To może być generator kolejnego stałego strumienia środków na realizację inwestycji mieszkaniowych, w tym na stymulowanie budowy mieszkań na wynajem.
Tematem na osobną publikację jest temat mieszkań na wynajem, zarówno w sektorze komercyjnym, jak również społecznym, z udziałem zarówno indywidualnych inwestorów prywatnych, PRS – czy
z drugiej strony TBS i mieszkań komunalnych.
Cieszy włączenie do Programu „Klucz do mieszkania” tematu wzrostu zasilenia rozwoju mieszkań społecznych w ramach TBS, SIM czy SM, ale te środki nie powinny być wykorzystywane na opłacenie partycypacji przyszłych najemców!
Czytaj także: Pięć braków w programie mieszkaniowym Klucz do mieszkania – Pierwsze klucze
Rynek mieszkań na wynajem
Tutaj pojawia się ogromnie istotny temat edukacji jako elementu polityki mieszkaniowej.
Co prawda Rok Edukacji Ekonomicznej już minął, ale niezmiernie ważnym tematem jest potrzeba szerokiej edukacji konsumenckiej w zakresie możliwych form zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, zasad korzystania z kredytu hipotecznego czy oceny zjawisk zachodzących na rynku mieszkaniowym.
Jest to niezbędne chociażby ze względu na uporczywą dezinformację uprawianą przez różnego rodzaju i formatu media, uparcie głoszące czy to powstawanie bańki cenowej, czy bliską zapaść rynku mieszkaniowego, czy oskarżające zarówno banki, jak i deweloperów o nadmierne bogacenie się kosztem nabywców mieszkań.
Zadaniem edukacyjnym powinno być uświadomienie młodym ludziom, że posiadanie własnego
mieszkania nie jest warunkiem koniecznym dla normalnego funkcjonowania w społeczeństwie,
że korzystanie z mieszkania na wynajem nie jest synonimem porażki.
Ale takiej edukacji musi towarzyszyć budowanie odpowiedniego zasobu mieszkań na wynajem.
Kolejnym obszarem niezbędnej edukacji jest konieczność uświadamiania klientom zalet i znaczenia zrównoważonego budownictwa i efektywnych energetycznie inwestycji. Udowodnienia im, że
energooszczędne rozwiązania wiążą się z przyszłymi konkretnymi oszczędnościami w eksploatacji mieszkania.
Budownictwo mieszkaniowe kołem zamachowym gospodarki
Podstawową kwestią, nie tylko zresztą dla sektora bankowego, jest odwrócenie budowanej
od dłuższego czasu przez instytucje rządowe atmosfery powszechnej podważalności długoterminowych umów między konsumentami a bankami, co stanowi największe zagrożenie dla stabilności polskiego systemu finansowego. Obowiązkiem państwa jest przerwanie tego procesu.
Budownictwo mieszkaniowe może i powinno być wykorzystane, wzorem innych krajów, jako jedno z najbardziej efektywnych kół zamachowych gospodarki. W interesie państwa powinno więc leżeć wspieranie zarówno popytu, jak również podaży na rynku mieszkaniowym. Zdecydowanie stać nas na wyższą niż dotychczas skalę wydatków budżetowych na ten cel. To się po prostu opłaca.
Powszechnie znane są już analizy, z których wynika, że z ceny płaconej deweloperowi przy zakupie mieszkania, aż 37% trafia do budżetu państwa w postaci różnego rodzaju opłat i podatków. Aż ciśnie się na usta pytanie: skoro tak jest, to dlaczego nie zastosować prostego, czytelnego i atrakcyjnego dla potencjalnych beneficjentów rozwiązania, jakim jest ulga podatkowa dla inwestujących w mieszkania na wynajem?
Jesteśmy gotowi do rozmów o efektywnych rozwiązaniach dla rozwoju mieszkalnictwa w Polsce. Tutaj już wszystko zostało wymyślone. Trzeba tylko wiedzieć jak te poszczególne pomysły ze sobą poskładać w długoterminowy program mieszkaniowy, a nie zaczynać od rozdawania pieniędzy, zwłaszcza tym, którzy ich nie potrzebują.
