Pandemia COVID-19 radykalnie zmieniła rynek pracy IT, role się odwróciły

Wśród przedstawicieli sektora IT rośnie dziś niepewność spowodowana kryzysem wywołanym przez COVID-19.

Jeszcze rok temu American Bureau of Labor Statistics (amerykański odpowiednik Głównego Urzędu Statystycznego) prognozowało, że w ciągu najbliższej dekady zapotrzebowanie na programistów wzrośnie o 21 proc.[1]

Ale już na przełomie marca i kwietnia nowa dynamika obserwowana w obszarze rekrutacji IT zaczęła wskazywać na spore zmiany, jakich ma doświadczyć sektor. To wtedy, w poszukiwaniu oszczędności lub – wprost – dla utrzymania płynności finansowej firmy zaczęły żegnać się z programistami i specjalistami IT.

‒ W odpowiedzi na rosnącą niepewność, wynikającą z pogarszających się prognoz, firmy stają się widocznie ostrożniejsze. Coraz częściej mówi się o kryzysie będącym następstwem pandemii, a w tej sytaucji niezwykle trudno jest przewidzieć, jak będzie wygladała sytuacja na rynku pracy za miesiąc, czy za pół roku – wyjaśnia Anna Wójcik, Head od Customer Success and  Operations w Talentuno Polska.

Wraz z redukcją zatrudnienia obserwuje się znaczący spadek liczby przeprowadzanych rekrutacji.

Duża podaż specjalistów na rynku IT

W odpowiedzi na przewidywania dotyczące spowolnienia, wiele firm zdecydowało się zamrozić lub ograniczyć procesy rekrutacyjne. Wbrew powszechnej opinii, jednak, nie oznacza to, że pracę tracą tylko pracownicy niższego i średniego szczebla.

Z jednej strony bowiem, firmy rzeczywiście szukają optymalizacji kosztów i dlatego rozstają się z pracownikami o najwyższych oczekiwaniach finansowych, z drugiej jednak decyzja o zwolnieniu motywowana jest często obraną przez firmę strategią dla danego działu, czy też pracowników zatrudnionych na konkretnych stanowiskach. 

Efektem tego, na rynku pracy pojawiło się wielu wykwalifikowanych specjalistów i menedżerów IT, którzy do tej pory stanowili towar deficytowy. 

Z tego względu wśród specjalistów IT wzrasta skłonność do zawierania umów o pracę. W dobie COVID-19 pracownicy szybko przekonali się bowiem, że z perspektywy prawa pracy o wiele łatwiej zakończyć współpracę z osobą zatrudnioną na podstawie umowy B2B, niż na etat.

Czytaj także: Eurostat: stopa bezrobocia w Polsce wzrosła do 3 proc. w maju

Co więcej, rekruterzy przyznają, że kandydaci coraz częściej pytają o możliwość pominięcia umowy na okres próbny w pierwszej fazie zatrudnienia. Pracodawcy natomiast, chcąc zatrzymać pracowników zatrudnionych na podstawie umowy B2B, coraz częściej oferują benefity w postaci dodatkowej przerwy płatnej lub gwarancji możliwości pracy zdalnej. 

‒ Możliwość pracy zdalnej powiązana jest w tym przypadku nie tylko z wygodą, ale i z poczuciem bezpieczeństwa, które w okresie pandemii stanowi wartość nadrzędną. Z perspektywy pracodawcy natomiast praca zdalna stała się świetnym  sposobem na pokazanie klientom, jak dobrze firma potrafi prosperować w czasie kryzysu, kiedy pracownicy muszą wykonywać swoje obowiązki poza biurem – zauważa Anna Zgrzebnicka-Lechowicz, Talent & Recruitment Lead w Codete.

‒ Dlatego w przyszłości spodziewamy się więcej ofert pracy, w których kluczową rolę będzie pełnić możliwość pracy zdalnej, dzięki czemu zwiększy się liczba osób, które będą wykonywać swoje obowiązki właśnie w takiej formie – dodaje ekspertka.

Praca zdalna priorytetem

Według badań MJCC[2], praca zdalna była jednym z podstawowych wymagań dotyczących przyszłego miejsca zatrudnienia. Pozostałymi były m.in. bezpieczeństwo, wysokość wynagrodzenia oraz zachowanie podstawowych zasad higieny.

Na drugi plan zeszły natomiast spektakularne benefity związane z czasem wolnym i rozrywką, które były dobrze widziane w okresie przed pandemią.

‒ Kandydaci coraz uważniej przyglądają się pracodawcom i ich działaniom: temu, w jaki sposób żegnają sie z pracownikami. Czują się niepewnie i dlatego już na etapie rektrutacji starają się zminimalizować ryzyko utraty pracy i szukania zatrudnienia od początku – mówi Anna Zgrzebnicka-Lechowicz. ‒ Ważnym elementem jest też szeroko rozumiana elastyczność firmy, jej zdolność do adaptacji do nowych warunków, podejście „agile”, które w  przypadku branży IT ma szczególne znaczenie – dodaje. 

Czytaj także: Aż 55 proc. firm nie planuje wrócić do stanu zatrudnienia sprzed pandemii koronawirusa

e-commerce, e-health, e-edukacja, e-… rosną w siłę

Jedną z niewielu gałęzi gospodarki, która zyskuje na obecnej sytuacji jest sprzedaż internetowa, a także firmy odpowiadające za tworzenie i funkcjonowanie komunikatorów internetowych.

Podczas gdy wiele sektorów boleśnie odczuło kryzys związany z COVID-19, który dotknął nie tylko pracowników danego sektora, ale również ich podwykonawców, w tym także programistów zatrudnionych na co dzień w firmach zewnętrznych, rynki takie jak e-commerce, e-health, e- edukacja, e-rozrywka, czy e-komunikacja rosną w siłę.

‒ W przypadku rekrutacji, mając na uwadze, że wiele firm pracuje w 100% zdalnie, pracodawcy większą wagę przykładają do umiejętności miękkich, takich jak umiejętność zarządzania czasem, czy organizowania własnej pracy. Obecnie firmy stawiają też na pracowników o wyższych kompetencjach, z większą wiedzą idoświadczeniem – podkreśla Anna Wójcik.

Według najnowszego raportu „Candidate experience. Doświadczenia kandydatów w IT w 2020 roku” przygotowanego przez portal rekrutacyjny No Fluff Jobs[3], liczba ogłoszeń na stanowiska juniorskie spadła o 40 proc. podczas gdy liczba ofert pracy dla seniorów pozostała bez zmian.

Wynika to z faktu, że obecnie bardzo trudno przeprowadzić szkolenia dla osób, które mają tego doświadczenia znacznie mniej. Ponadto wyzwaniem jest również wdrożenie ich, kiedy nie ma możliwości przeszkolenia przez seniorów.

Czytaj także: GUS: płace w firmach wzrosły w maju o 1,2 proc. rdr, ale zatrudnienie w dół, dane z rynku pracy będą się pogarszać?

[1] Computer and information technology/ Software developers, [w:] https://www.bls.gov/ooh/computer-and-information-technology/software-developers.html

[2] Raport: Marka Pracodawcy w obliczu pandemii, [w:], https://m.mjcc.pl/blog/marka-pracodawcy-w-obliczu-pandemii

[3] [Raport] Candidate Experience. Doświadczenia kandydatów w IT w 2020 r, [w:] [Raport] Candidate Experience. Doświadczenia kandydatów w IT w 2020 r, https://nofluffjobs.com/insights/raport-rekrutacja-doswiadczenia-kandydatow-w-it-w-2020-r/