X. Kongres Prawa Bankowego o zmianie wskaźników referencyjnych, o nieautoryzowanych transakcjach i o nowych technologiach
Karol Mórawski: W agendzie tegorocznego Kongresu większość miejsca zajmuje kwestia tranzycji WIRON i podejścia do nieautoryzowanych transakcji płatniczych. Czy można uznać, że obecnie są to najpoważniejsze wyzwania natury regulacyjnej dla sektora? Jakie nowe wątki w tych obszarach będą omawiane w ramach Kongresu?
Katarzyna Urbańska: Zdecydowanie reforma wskaźników referencyjnych i problematyka nieautoryzowanych transakcji to tematy priorytetowe, których nie mogło zabraknąć podczas tegorocznego Kongresu Prawa Bankowego.
W pierwszym bloku chcemy przyjrzeć się reformie wskaźników referencyjnych, która jest ogromnym wyzwaniem zarówno dla banków, ale i dla nadzorcy oraz innych uczestników rynku finansowego.
Z tego względu do udziału w Kongresie zaprosiliśmy zarówno przedstawicieli UKNF, jak i kancelarii prawnych będących wybitnymi ekspertami w tym obszarze.
Problematyka WIBOR-u to również niezwykle ciekawy temat procesowy. W ciągu ostatnich miesięcy zapadło kilka istotnych rozstrzygnięć w tej sprawie (np. uchylenie postanowienia o zabezpieczeniu w postaci spłaty kredytu bez uwzględnienia wskaźnika WIBOR).
Trudna sytuacja gospodarcza związana ze wzrostem cen oraz inflacją i powiązana z czynnikami zewnętrznymi stanowi asumpt do prób podważenia (unieważniana) umów finansowych, w których zastosowanie znalazł wskaźnik WIBOR.
Tymczasem WIBOR jest wskaźnikiem zgodnym z regulacjami prawa krajowego i unijnego. Sam Komitet Stabilności Finansowej w komunikatach z dnia 9 grudnia 2022 r. oraz z dnia 28 marca 2023 r. jednoznacznie potwierdził swoją ocenę w kwestii braku podstaw prawnych i ekonomicznych do negowania prawidłowości wyznaczania wskaźnika referencyjnego WIBOR.
Przechodząc do tematu nieautoryzowanych transakcji, należy wskazać, że choć nie jest to temat nowy, to jednak wciąż wiele się dzieje w tym obszarze. Z uwagą obserwujemy kształtowanie się linii orzeczniczej, w której sądy dostrzegają stosowane przez dostawców usług liczne mechanizmy mające na celu uświadomienie klienta, jaką czynność chce on wykonać (np. SMS-y o autoryzowaniu transakcji, dodaniu nowego urządzenia do zaufanych czy zwiększenia limitu transakcji) i jednocześnie zauważają – nie tak rzadko – lekkomyślne zachowania klientów, polegające m.in. na przekazaniu danych uwierzytelniających.
Sądy mówią: jeśli do nieautoryzowanych transakcji płatnik doprowadził umyślnie albo w wyniku umyślnego lub będącego skutkiem rażącego niedbalstwa naruszenia swoich obowiązków, wówczas to on, a nie dostawca odpowiada za tę transakcję.
Podczas Kongresu podsumujemy również dotychczas wykonaną pracę na rzecz opracowania dobrych praktyk sektora bankowego w sprawie przeciwdziałania transakcjom oszukańczym.
Wierzymy, że możliwe jest osiągnięcie konsensusu w celu podniesienia bezpieczeństwa konsumentów korzystających z usług oferowanych przez banki w związku z istotnym wzrostem liczby oszukańczych transakcji płatniczych na przestrzeni ostatnich.
Czytaj także: Pierwszy etap wprowadzania wskaźnika WIRON zakończony
W agendzie Kongresu, obok tematów stricte prawnych pojawiły się również zagadnienia związane z nowymi technologiami.
– W obecnej rzeczywistości tematy prawne przenikają się z problematyką nowych technologii, w związku z czym prawnicy powinni mieć choćby podstawową wiedzę z zakresu nowych technologii, cyfryzacji, sztucznej inteligencji. Jednocześnie sektor bankowy z dumą może nazywać siebie liderem w zakresie wykorzystania nowych technologii.
Źródłem nowych przepisów w tym obszarze jest przede wszystkich legislacja unijna – na szczególną uwagę zasługują takie rozwiązania jak projekt rozporządzenia w sprawie AI, rozporządzenie DORA czy MICA.
Chcemy, aby ostatni blok Kongresu był okazją do dokonania ich krótkiego przeglądu oraz ewaluacji istniejących już rozwiązań, takich jak np. chmura obliczeniowa.
Czytaj także: Nowe uprawnienia dla Pełnomocnika Rządu ds. Cyberbezpieczeństwa
Więcej informacji na temat Kongresu Prawa Bankowego: TUTAJ
