Prezes ZPL o zmieniającym się rynku leasingu

Robert Lidke: Czy widzi Pani jakieś racjonalne uzasadnienie dla tego, aby firmy leasingowe nie miały możliwości zdalnego podpisywania umów z klientami?

Monika Constant: Nie widzę. Nie ma racjonalnego uzasadnienia. Branża od lat wskazuje na to ograniczenie. Jest to też zgodne z oczekiwaniami klientów firm leasingowych. A jest ich niemało, bo aż 1 milion.

O tego typu rozwiązanie apelowały także organizacje zrzeszające przedsiębiorców m.in. Związek Banków Polskich, Konfederacja Lewiatan, Federacja Przedsiębiorców i Pracodawców, Związek Przedsiębiorców Polskich, Polskie Towarzystwo Gospodarcze, Pracodawcy RP, Związek Przedsiębiorstw Finansowych.

Postulat dotyczący formy dokumentowej dla umowy leasingu  znalazł się także w podsumowaniu prac Zespołu roboczego ds. rozwoju innowacji finansowych (FinTech), utworzonego przy Komisji Nadzoru Finansowego.

Duże nadzieje wzbudza więc projekt ustawy deregulującej przepisy prawa gospodarczego, który na początku kwietnia ’24 trafił do konsultacji. Projekt uwzględnia postulat branży dotyczący zawierania umów w formie dokumentowej, bez konieczności posiadania podpisu elektronicznego weryfikowanego za pomocą kwalifikowanego certyfikatu.

Forma dokumentowa oznacza ułatwienia nie tylko w samym zawieraniu umów, lecz także ich późniejszym aneksowaniu. Przedsiębiorcy i rolnicy nie będą już musieli marnować czasu na dojazd do biur firm leasingowych. Wystarczy wyrażenie zgody przez e-mail, SMS albo rozmowę wideo.

Jeżeli ustawa deregulująca przepisy prawa gospodarczego dopuści możliwość zdalnego zawierania umów z klientami, to jak to wpłynie na rozwój branży leasingowej?

Z badania zrealizowanego pod egidą Związku Polskiego Leasingu wśród klientów firm leasingowych wynika, że wśród preferowanych zdalnych czynności w procesie obsługi leasingu wskazują oni płatność za raty i opłaty leasingowe (48,4 proc.). Niewielu mniej (44,1 proc.) oczekuje możliwości zdalnej obsługi aneksów i zmian w umowie – co w świetle obecnie obowiązujących przepisów nie jest właśnie w pełni możliwe.

44,8 proc. chciałoby zdalnie wznawiać polisę ubezpieczeniową, a 44,2 proc. – być informowanym w tym trybie o zmianach i symulacjach harmonogramu. Jedynie 16,5 proc. ankietowanych nie jest zainteresowanych obsługą zdalną, ponieważ preferuje bezpośredni kontakt z pracownikiem firmy leasingowej.

Konieczność stosowania dla umowy leasingu formy pisemnej, by zachować jej ważność, wydłuża i utrudnia cały proces zawierania umów lub wprowadzania do nich zmian. Zawieranie umów leasingu w formie dokumentowej, bez konieczności posiadania podpisu elektronicznego weryfikowanego za pomocą kwalifikowanego certyfikatu, pozwoli ten proces usprawnić i przyspieszyć, a także podniesie bezpieczeństwo stron obrotu.

Dodatkowo, zredukuje to koszty zarówno po stronie przedsiębiorców, jak i firm leasingowych. Taka zmiana będzie miała również pozytywny wpływ na środowisko (zmniejszając zużycie papieru).

W dobie wszechobecnej cyfryzacji, przeniesienia wielu obszarów pracy do obszaru zdalnego, zniesienie rygoru obowiązującego dziś przy umowach leasingu byłoby kolejnym krokiem w kierunku pełnego zautomatyzowania procesu zawierania umowy leasingu.

W branży leasingowej dominują umowy dotyczące branży motoryzacyjnej. Czy widzi Pani jakieś segmenty rynku, w których leasing będzie się szczególnie szybko rozwijał?

Szacujemy, że w 2030 roku firmy leasingowe będą finansować rocznie aktywa o wartości 170–200 mld zł, przy założeniu rozwijającej się gospodarki. Dla porównania w 2023 roku wartość udzielonego finansowania wyniosła 102 mld zł. Będziemy się zatem rozwijać we wszystkich segmentach.

Ogólna struktura finansowanych aktywów – pojazdy lekkie, pojazdy ciężarowe, maszyny i inne urządzenia oraz nieruchomości – nie powinny ulec znaczącej zmianie w kolejnych latach. Transformacji ulegnie raczej rodzaj finansowanych aktywów przez firmy leasingowe.

Trendy związane z ESG, przejściem na samochody elektryczne i z transformacją energetyczną spowodują znaczną zmianę rodzajów finansowanych pojazdów lekkich, ciężarowych i maszyn. Podobnej transformacji należy oczekiwać w pozostałych obszarach, takich jak maszyny, urządzenia czy pojazdy ciężarowe.

Trend ten wzmacniać będą zachęty, jak i restrykcje regulacyjne, programy wspierające transformację energetyczną oraz zmiana przyzwyczajeń konsumentów. To właśnie potrzeby konkretnych grup docelowych – takich jak sektor MŚP, dla którego leasing jest podstawowym wyborem źródła finansowania inwestycji, reprezentantów pokolenia Z, czy też użytkowników rozwiązań z zakresu mikromobilności – będą wpływać na ofertę firm leasingowych.

Nasz raport „Leasing na ścieżce transformacji. 30 lat napędzamy gospodarkę” przygotowany wraz EY z okazji 30-lecia ZPL wskazuje, że trendami zmieniającymi branżę będą m.in. cyfrowa transformacja, personalizowana oferta dla klientów, uproszczenia usług, pełna przejrzystość procedur stosowanych w firmach leasingowych czy aspekty ESG ofert leasingowych.

Firmy będą wprowadzać coraz nowsze rozwiązania wspierające swoich klientów, takie jak Mobility-as-a-Service i Product-as-a-Service, oparte na modelu subskrypcyjnym.

Do najważniejszych aspektów, przeobrażających strukturę sektora leasingowego już dziś można zaliczyć zmiany technologiczne. A wśród nich wprowadzanie rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji GenAI, cyfryzację kanałów sprzedaży produktów oraz komunikacji posprzedażowej, cyberbezpieczeństwo transakcji leasingowych, a także digitalizację kolejnych, po umowie leasingu, procesów biznesowych.