Nowoczesne technologie w banku z perspektywy etycznej
Nie inaczej jest w przypadku sektora finansowego – przeobrażenia dotyczą każdego obszaru aktywności banku. Dostrzegamy przeobrażenia środowiska w jakim funkcjonujemy, mamy do czynienia z rozwijającym się w zawrotnym tempie postępem technologicznym, obserwujemy zmiany pokoleniowe, wreszcie mierzymy się ze zmieniającymi się nastrojami społecznymi i społeczną percepcją roli banków.
Te przeobrażenia powodują, że każdego dnia sektor bankowy reaguje na nie wprowadzając produkty odpowiadające potrzebom klientów, wdraża nowe regulacje czy wreszcie odpowiada na wyzwania cywilizacyjne jak np. zmiany klimatyczne. Każdy z nowych projektów w bankach jest wyzwaniem, wymaga zmierzenia się z nową rzeczywistością.
Czytaj także: Znamy laureatów 10. polskiej edycji Konkursu Etyka w finansach
,,Rekomendacje o kształtowaniu kultury etycznej w bankach’’
Komisja Etyki Bankowej przy Związku Banków Polskich stoi na stanowisku, że wszystkie procesy w bankach powinny mieć wspólny mianownik w postaci oparcia o najwyższe standardy etyczne.
W tym celu Komisja Etyki Bankowej już kilka lat temu opracowała ,,Rekomendacje o kształtowaniu kultury etycznej w bankach’’. Jest to zbiór podpowiedzi, które mają wskazywać w jaki sposób nie tylko wpisać etykę w funkcjonowanie banku, ale także w codzienną pracę każdego bankowca.
– Rekomendacja Komisji Etyki Bankowej jest dokumentem wykorzystywanym w Banku Pekao S.A. do projektowania rozwiązań opartych o najwyższe standardy etyczne – podkreśla Monika Jachimkowska-Trepka.
Kształtowanie kultury etycznej w bankach nigdy się nie kończy, ponieważ ciągle się zmieniają okoliczności w jakich funkcjonuje sektor bankowy, a tym samym mogą pojawiać się nowe dylematy etyczne.
Wydawać by się mogło, że dzisiaj działalność sektora bankowego podlega tak daleko idącym regulacjom, że pozostaje niewiele miejsca na dylematy etyczne, bo wszystko już zostało uregulowane. Jednak kwestie etyki wykraczają poza zgodność z regulacjami, które mogą nie nadążać za rozwojem technologicznym lub nie adresować wszystkich sytuacji, w których może dojść do dylematów etycznych.
Ponadto nadal pozostaje przestrzeń interakcji międzyludzkich, zarówno między pracownikami banków, jak i z klientami, czy innymi interesariuszami, a tutaj zawsze punktem wyjścia powinny być standardy etyczne.
Etyka w rozwiązaniach wykorzystujących AI w sektorze bankowym – Bank Pekao
Obecnie jednym z częściej wskazywanych nowych zagadnień wymagających właściwego zaadresowania standardów etycznych jest wdrażanie rozwiązań opartych o AI i nowoczesne technologie. W konsekwencji wdrożenia nowych technologii w oparciu o najwyższe standardy etyczne wymagają odpowiedniego ukształtowania oczekiwań wobec osób tworzących, wprowadzających i wykorzystujących tę technologię.
Jak wynika z badania przeprowadzonego w ramach Programu Badawczo Analitycznego Warszawskiego Instytutu Bankowości – prace dot. etyki AI w sektorze bankowym nie są w państwach członkowskich Unii Europejskiej zaawansowane oraz brak jest jednolitego zestawu norm etycznych dedykowanych temu obszarowy, które byłyby zawarte czy to w „prawie twardym”, czy regulacjach typu soft law.[1]
To powoduje, że na bankach spoczywa ciężar opracowania własnych procedur i mechanizmów odpowiedniego mitygowania ryzyka etycznego oraz przeprowadzania odpowiednich ocen na etapie wdrażania kolejnych rozwiązań.
– W Banku Pekao S.A. ten aspekt etyczny już dziś jest brany pod uwagę, a interdyscyplinarność materii wymaga zaangażowania ekspertów bankowych z wielu dziedzin w celu zapewnienia skutecznego zarządzania ryzykiem związanych ze stosowaniem AI.
Obserwujemy rozwój najlepszych praktyk w Polsce i w innych państwach oraz angażujemy się w sektorowe prace w tym obszarze, m.in. podejmowane w ramach Forum Technologii Bankowych czy Komisji Etyki Bankowej przy ZBP.
Jesteśmy przekonani, że postawienie odpowiednich fundamentów jest kluczowym elementem wpływającym długoterminowo na ukształtowanie prawidłowych relacji z klientami – wskazuje Monika Jachimkowska-Trepka.
Niniejszy artykuł został przygotowany w celu wzmocnienia dyskusji o roli etycznych fundamentów dla współczesnej bankowości, która jest inicjowana w ramach Konkursu Etyka w Finansach.
Konkurs Etyka w finansach jest projektem realizowanym przez Komisję Etyki Bankowej przy Związku Banków Polskich. Konkurs jest platformą dla młodych osób do szerokiego zaprezentowania swoich poglądów na temat tego, co wymaga poprawy lub zmiany w sektorze bankowym, lub tego co wymaga wyjaśnienia w związku z dynamicznie zmieniającym się otoczeniem sektora.
Niewątpliwie jednym z częściej wskazywanych obecnie obszarów stanowiących nowy wymiar aplikowania zasad etycznych są nowoczesne technologie i ich wykorzystanie w sektorze finansowym.
Agnieszka Wicha
Sekretarz Komisji Etyki Bankowej przy ZBP
Współpraca: Monika Jachimkowska-Trepka
wiceprzewodnicząca Komisji Etyki Bankowej przy ZBP, dyrektor Biura Zgodności Bankowości Transakcyjnej, Bank Pekao S.A.
***
[1] Rekomendacje, zalecenia i dobre praktyki dot. wymogów etycznych wprowadzanych rozwiązań opartych o AI w sektorze bankowym – analiza istniejących rozwiązań zagranicznych i międzynarodowych, Raport Numer: 20/2024.
