NBP: banki obawiają się spadku popytu na kredyty dla firm w III kw. ‘23

„Pogorszenie się perspektyw makroekonomicznych i wzrost udziału kredytów zagrożonych w portfelu kredytowym najczęściej skłaniały banki w II kwartale 2023 r. do zaostrzania polityki kredytowej we wszystkich segmentach kredytów.

Zmianom polityki kredytowej towarzyszył znaczny wzrost popytu na kredyty dla gospodarstw domowych, spadek dla MSP oraz brak istotnych zmian w przypadku dużych przedsiębiorstw” – czytamy w raporcie „Sytuacja na rynku kredytowym – wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał 2023 r.”

Kredyty dla przedsiębiorstw – zaostrzenie warunków

W segmencie kredytów dla przedsiębiorstw banki spodziewają się zaostrzenia kryteriów udzielania wszystkich rodzajów kredytów dla przedsiębiorstw, większe dla MSP; spadek popytu na kredyty ze strony MSP, a wzrost ze strony dużych przedsiębiorstw.

„W III kwartale 2023 r. banki planują dalsze zaostrzanie kryteriów kredytowania przedsiębiorstw, przy czym częściej w przypadku sektora MSP (procent netto dla kredytów krótko- i długoterminowych odpowiednio: -32% i -26 niż dużych przedsiębiorstw (procent netto dla kredytów krótko- i długoterminowych, odpowiednio: -4% i -2%)” – czytamy w raporcie.

Spadek popytu na kredyt ze strony MSP

Banki prognozują dalszy spadek popytu na kredyt ze strony MSP (procent netto dla obu segmentów rynku: -14%). Oczekują natomiast, że w III kwartale 2023 r. duże przedsiębiorstwa zwiększą zapotrzebowanie na oba rodzaje kredytów (procent netto odpowiednio: 22% i 31%).

W II kwartale 2023 r. banki kolejny raz zauważyły spadek popytu ze strony sektora MSP na krótko- i długoterminowy kredyt (procent netto odpowiednio: -18% i -21%).

„Zmiany popytu ze strony dużych przedsiębiorstw były różnokierunkowe. Pierwszy raz od przełomu 2021 i 2022 roku banki zaobserwowały niewielki spadek zapotrzebowania na kredyt krótkoterminowy i jednoczesny wzrost na długoterminowy (procent netto odpowiednio: -11% i 6%).

W obu przypadkach opinie były wyraźnie zróżnicowane: wzrost popytu na kredyty krótkoterminowe zgłosiło 22% a spadek 33% banków, natomiast na kredyty długoterminowe, odpowiednio 38% i 32%” – czytamy dalej.

Czytaj także: W pierwszej połowie roku o 21 procent mniej kredytów inwestycyjnych dla mikroprzedsiębiorców

Coraz więcej chętnych na kredyty hipoteczne – nowe kryteria

W segmencie kredytów mieszkaniowych banki spodziewają się w III kw. 2023 r. łagodnego zaostrzenia polityki kredytowej oraz dalszego, wysokiego wzrost popytu na kredyty mieszkaniowe.

„Na III kwartał 2023 r. banki planują zaostrzenie kryteriów udzielania kredytów mieszkaniowych (procent netto: -12%) oraz spodziewają się utrzymania wzrostowego trendu popytu na te kredyty (procent netto: 80%)” – napisano też w raporcie.

Jak wynika z raportu, w II kwartale 2023 r. banki ponownie odnotowały wzrost popytu na kredyty mieszkaniowe, w tym w 20% z nich o charakterze znacznym (procent netto: 77%), do czego przyczyniły się głównie: prognozy odnośnie sytuacji na rynku mieszkaniowym (procent netto: 76%), złagodzenie warunków i kryteriów udzielania kredytów mieszkaniowych [w I kwartale 2023 r.] (procent netto odpowiednio: 46% i 20%) oraz poprawa sytuacji ubiegających się o kredyt gospodarstw domowych (procent netto: 22%), podano.

„W opinii banków popyt osłabiały natomiast zmiany w wydatkach konsumpcyjnych gospodarstw domowych (procent netto: -6%). Wśród nieobjętych ankietą czynników wpływających na spadek popytu na kredyty mieszkaniowe banki wskazały m.in.: pogorszenie się sytuacji gospodarczej w kraju, a na wzrost popytu – wprowadzenie do oferty Bezpiecznego Kredytu 2% w III kwartale 2023 r. (procent netto: 1%)” – czytamy w raporcie.

Czytaj także: Lawinowy wzrost zapytań o kredyty mieszkaniowe w lipcu 2023 roku

Zacieśnianie polityki kredytowej – kredyty konsumpcyjne

W II kwartale 2023 r., po krótkotrwałym złagodzeniu, banki ponownie zacieśniły politykę kredytową (procent netto: -34%) utrzymując jednocześnie dotychczasowe warunki udzielania kredytów mieszkaniowych. Pojedyncze banki zwiększyły marżę dla kredytów z podwyższonym ryzykiem i pozostałych (procent netto dla obu warunków: -4%), a także zmniejszyły udział własny kredytobiorcy (procent netto: 6%).

W III kwartale 2023 r. banki planują kontynuować zaostrzanie kryteriów udzielania kredytów konsumpcyjnych (procent netto: -43%) i prognozują dalszy wzrost popytu na te kredyty (procent netto: 18%).

W tym segmencie w II kw. polityka kredytowa charakteryzowała się zaostrzeniem kryteriów polityki kredytowej motywowanym m.in. pogorszeniem się sytuacji gospodarstw domowych i wzrostem stóp procentowych przy jednoczesnym wzroście presji konkurencyjnej; zaostrzeniem większości warunków kredytowania, w tym marży kredytowej i marży na kredyty obarczone podwyższonym ryzykiem, przy zwiększeniu maksymalnej kwoty kredytu.

W II kwartale 2023 r. banki kolejny raz zaostrzyły kryteria udzielania kredytów konsumpcyjnych (procent netto: -35%) i podniosły marżę kredytową dla kredytów obarczonych podwyższonym ryzykiem (procent netto: -14%) i pozostałych (procent netto: -18%). Jednocześnie banki złagodziły niektóre warunki, m.in. podniosły maksymalna kwotę kredytu (procent netto: 19%) i obniżyły pozaodsetkowe koszty kredytu (procent netto: 5%).

Jednocześnie w minionym kwartale banki raportowały wzrost, w tym częściowo znaczny, popytu m.in. na skutek wzrostu zapotrzebowania na finansowanie zakupu dóbr trwałego użytku.

Czytaj także: BIK: więcej kredytów ratalnych i gotówkowych, mniej mieszkaniowych w maju r/r

***

Ankieta została przeprowadzona na początku lipca 2023 r. wśród 23 banków, których łączny udział należności od przedsiębiorstw i gospodarstw domowych w portfelu sektora bankowego wynosi około 89%.