EKF 2024: Centrum Myśli Strategicznych o zagrożeniach dla stabilności systemu finansowego

Najważniejsze zagrożenia dla stabilności polskiego systemu finansowego w perspektywie roku 2027

Lista najważniejszych zagrożeń dla stabilności polskiego systemu finansowego w perspektywie 2027 roku, obejmuje:

– Ryzyko prawne umów kredytowych związane z prokonsumenckimi rozwiązaniami prawnymi i orzecznictwem sądów;

– Pogorszenie stanu finansów publicznych połączone z ekspansywną polityką fiskalną;

– Pogorszenie jakości portfela kredytowego;

– Niespójność i nieprzewidywalność regulacji;

– Nadmierna zależność banków od Państwa – zarówno w ich współwłasności, jak i z tytułu nabytych przez banki papierów skarbowych;

– Nadmierne obciążenia finansowe i regulacyjne sektora bankowego;

– Niedopasowanie struktury aktywów i pasywów w bankach generujące ryzyko analogiczne jak w bankach w USA i w Szwajcarii;

– Wzrost ryzyka geopolitycznego i pogorszenie koniunktury gospodarczej;

– Zbyt długo utrzymujące się wysokie stopy procentowe ograniczające popyt na kredyt;

– Niedostatecznie rozwinięty rynek kapitałowy w Polsce.

Czytaj także: EKF – Czy chcemy jeszcze się ścigać?

Eksperci EKF o ryzyku w polskim sektorze finansowym

W perspektywie najbliższych trzech lat głównym zagrożeniem dla stabilności systemu finansowego pozostanie ryzyko prawne umów kredytowych w segmencie detalicznym, związane z prokonsumenckimi rozwiązaniami prawnymi i orzecznictwem sądów.

Eksperci EKF zidentyfikowali to zagrożenie jako najbardziej prawdopodobne i drugie co do siły oddziaływania na rynek finansowy. Wskazali na kwestie związane z nieważnością umów, brakiem wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, wyrokami dotyczącymi kredytów CHF i potencjalnym ryzykiem podważania kredytów opartych o wskaźnik WIBOR.

Nowym, istotnym zagrożeniem, a nie identyfikowanym w ostatnich edycjach raportu, jest wzrost ryzyka geopolitycznego i gwałtownego pogorszenia koniunktury gospodarczej. Eksperci ocenili ten czynnik jako najważniejszy pod względem siły oddziaływania na stabilność polskiego systemu finansowego. Ryzyko to należy wiązać ze wzrostem prawdopodobieństwa wystąpienia konfliktu zbrojnego z udziałem Polski, potencjalnym rozszerzeniem wojny rosyjsko-ukraińskiej na inne kraje.

Na trzecim miejscu zagrożeń dla stabilności systemu finansowego eksperci wskazali na ryzyka związane z pogorszeniem stanu finansów publicznych połączonym z ekspansywną polityką fiskalną, m.in. w wyniku konieczności zwiększania wydatków zbrojeniowych.

Kolejne trzy ryzyka związane są z otoczeniem prawnym wpływającym na funkcjonowanie banków.

Eksperci wskazali bowiem na:

– nadmierną zależność banków od Państwa – zarówno w kwestii udziału Państwa we własności banków, jak również z tytułu nabytych przez banki papierów skarbowych powodujące rosnącą ekspozycję banków na ryzyko sovereign (zagrożenie diabolic loop);

– nadmierne obciążenia finansowe i regulacyjne sektora bankowego ograniczające zdolność banków do budowania kapitałów;

– brak spójności i przewidywalności regulacji sektora bankowego, np. w przypadku kontynuacji „wakacji kredytowych”.

Eksperci zwrócili także uwagę na wysokie prawdopodobieństwo materializacji ryzyka związanego z niedostatecznym rozwojem rynku kapitałowego w Polsce, przy czym siła oddziaływania tego zagrożenia na stabilność systemu finansowego jest dużo niższa niż wcześniej wymienionych ryzyk.

W perspektywie 2027 roku, ryzyko niedopasowania struktury aktywów i pasywów w bankach, które mogłoby generować ryzyka analogiczne do tych, jakie miały miejsce w bankach w USA (Silicon Valley Bank), ocenione zostało jako najmniej prawdopodobne spośród wszystkich analizowanych ryzyk.

Czytaj także: Co dolega rynkowi financial bonds w Polsce?

Największe zagrożenia dla stabilności systemu finansowego w perspektywie 2027 roku:

Raport Makroekonomiczne wyzwania i prognozy dla Polski, EKF 2024