Pod koniec roku konieczna nowelizacja budżetu 2025?
Po siedmiu miesiącach, czyli po upływie 58,3% roku, dochody budżetu wyniosły 313 835,8 mln zł, co stanowi 49,6% dochodów zaplanowanych na cały rok 2025.
Wydatki budżetu wyniosły 470 559,5 mln zł, czyli 51,1% zaplanowanych na cały rok.
W efekcie deficyt osiągnął rekordowy poziom 156 723,7 mln zł – 54,3% rocznego planu. Może to oznaczać, że pod koniec roku konieczna będzie nowelizacja tegorocznego budżetu.
Czytaj także: Rząd zauważa problem szybko rosnącego długu
Zamieszanie z PIT
Dochody podatkowe zostały zrealizowane w 48,6%. Przyczyną zapaści są ujemne dochody z PIT, które wyniosły minus 15,6 mld zł. To efekt zmiany systemu finansowania jednostek samorządu terytorialnego.
Od 2025 roku samorządy nie otrzymują już udziału w podatkach PIT i CIT w tradycyjnej formie. Zamiast tego, ich dochody są finansowane bezpośrednio z budżetu państwa, na podstawie danych o dochodach płatników podatku w danym regionie.
To oznacza, że wpływy z PIT są pomniejszane o przekazywane środki dla samorządów, co w bilansie daje wartość ujemną. W warunkach porównywalnych (bez reformy) wyniosłyby około 55,7 mld zł – co oznaczałoby wzrost o 14,2% rok do roku.
W całym roku dochody z PIT mają, według ustawy budżetowej, wynieść 31 735,6 mln zł. W ubiegłym roku wyniosły 97 600 mln zł. Jest mało prawdopodobne, by zostały zrealizowane na poziomie zaplanowanym.
Czytaj także: Bankowość i finanse | Gospodarka | Finansiści o wyzwaniach gospodarczych
Problem z wpływami z VAT i akcyzy
Równie dużym problemem mogą być podatki pośrednie. Dochody z nich zostały po siedmiu miesiącach zrealizowane w 53,7%, czyli poniżej upływu czasu. Wprawdzie wzrosły w porównaniu z tym samym okresem roku 2024 o 8,7%, ale zapewne po zakończeniu roku będą o kilkanaście mld zł niższe od planowanych.
Dane dotyczące wpływów z VAT i akcyzy Ministerstwo Finansów podaje w sprawozdaniach operacyjnych, które są publikowane później niż dane szacunkowe, zawierające informacje o łącznych wpływach z podatków pośrednich.
Po sześciu miesiącach dochody z podatku VAT wyniosły 161 mld zł, czyli 46,1% rocznego planu. Były wyższe niż rok wcześniej o 12,4%. Ale wpływy z akcyzy po sześciu miesiącach 2025 roku wzrosły zaledwie o 2,5%.
Budżet centralny jest tylko częścią sektora finansów publicznych. Oceniając sytuację tego sektora należy uwzględnić także dochody i wydatki jednostek samorządu terytorialnego (JST).
Ministerstwo Finansów dysponuje na razie informacjami z pierwszego kwartału. Dochody JST wyniosły w tym czasie 140 046 mln zł, czyli 30,5% rocznego planu – znacznie powyżej upływu czasu.
Jest więc prawdopodobne, że wyższy deficyt budżetu centralnego zostanie częściowo zrównoważony nadwyżką w budżetach JST. Niemniej sytuacja całego sektora jest napięta i konieczna będzie w najbliższych latach konsolidacja budżetu.
