Priorytety nadzorcze Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF) na rok 2025
Sektor bankowy
- Poprawność wyliczania wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka kredytowego i operacyjnego.
Ocena stopnia dostosowania banków do nowych wymogów regulacyjnych i weryfikacja tego, czy wdrożone procesy funkcjonują prawidłowo oraz jaki jest ich wpływ na jakość danych sprawozdawczych.
- Zarządzanie ryzykiem wybranych produktów i usług bankowych oraz ich dystrybucji.
Ocena stopnia dostosowania banków do przepisów oraz standardów nadzorczych dotyczących wprowadzania nowych produktów i zarządzania już istniejącymi, w tym ich dystrybucją.
- Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej w portfelu bankowym w kontekście zabezpieczenia przed nadmierną ekspozycją na ryzyko.
Analiza i weryfikacja przeprowadzania pomiaru ryzyka i zabezpieczania przed nadmierną ekspozycją na ryzyko stopy procentowej oraz ryzyka spreadu kredytowego w portfelu bankowym, z jednoczesnym dostosowaniem podejścia nadzorczego do nowych wymogów.
- Przygotowanie do zarządzania ryzykiem płynności w sytuacjach kryzysowych.
Weryfikacja stopnia przygotowania banków do niezwłocznej detekcji zagrożeń wewnętrznych oraz systemowych, które mogą prowadzić do nagłego wzrostu ryzyka płynności oraz przygotowania do wdrożenia odpowiednich działań ograniczających ryzyko.
Sektor kapitałowy
– firmy inwestycyjne –
- Realizacja obowiązków informacyjnych wobec klienta, w szczególności w zakresie informowania o kosztach ex post.
Analiza prób raportów przekazywanych przez firmy inwestycyjne oraz banki, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, klientom detalicznym, które prezentują koszty i opłaty związane ze świadczeniem usług maklerskich – weryfikacja sposobu ujawniania tych informacji, prezentowania kosztów, ujmowania w raporcie obligatoryjnych pozycji, stosowania prawidłowej terminologii, przedstawiania skumulowanego wpływu kosztów na zwrot inwestycji, terminowości przekazywania raportów.
- Realizacja obowiązków w zakresie best execution, ze szczególnym uwzględnieniem wykonywania zleceń klientów poza rynkiem regulowanym.
Weryfikacja realizacji przez firmy inwestycyjne oraz banki, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, obowiązków najlepszego wykonania zlecenia klienta, przy uwzględnieniu różnic, w tym zakresie w odniesieniu do obrotu zorganizowanego i rynku nieregulowanego – kontrola procesu badania godziwości cen przez podmioty nadzorowane, sposobu informowania klientów o zasadach najlepszego wykonania zlecenia klienta i o miejscach wykonywania zleceń, wykorzystywanych przez podmioty nadzorowane.
– fundusze inwestycyjne/emerytalne/ASI –
- Rzetelność informacji publikowanych przez podmioty nadzorowane, w szczególności dostosowanie się funduszy inwestycyjnych do stanowisk UKNF
Weryfikacja tego, czy informacje zamieszczane w warunkach emisji certyfikatów, KID oraz innych materiałach prezentowanych uczestnikom oraz potencjalnym uczestnikom funduszy inwestycyjnych są rzetelne.
- Dostosowanie się podmiotów nadzorowanych do ustawy z dnia 16 sierpnia 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku (ASI/ZASI).
Weryfikacja tego, czy osoby fizyczne, które nabyły prawa uczestnictwa ASI po 29 września 2023 roku, zostały uznane za klientów profesjonalnych ASI z uwzględnieniem praw i obowiązków z tym związanych oraz weryfikacja tego czy ASI nie pozyskują finansowania dłużnego od osób fizycznych, w sprzeczności z ustawą o funduszach inwestycyjnych.
Czytaj także: Minister sprawiedliwości i przewodniczący KNF podpisali porozumienie o współpracy w zakresie funkcjonowania rynku finansowego
Sektor ubezpieczeniowy
- Wypłacalność zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji.
Analizy oceny istotności ryzyka klimatycznego oraz wpływu ryzyka cyber na działalność i wypłacalność zakładów ubezpieczeń oraz wdrożenie ograniczonego monitoringu sytuacji finansowej i wypłacalnościowej istotnych FoS i FoE prowadzących działalność w Polsce.
- Jakość produktów ubezpieczeniowych i ich obsługa.
Analizy produktów ubezpieczeniowych oferowanych przez banki pod względem wartości dla klienta i zgodności z rekomendacją U oraz luki ubezpieczeniowej w ubezpieczeniach katastroficznych, ocena jakości ubezpieczeń majątkowych przez pryzmat wypłat odszkodowań po powodzi w 2024 roku oraz ocena adekwatności składek w poszczególnych grupach ubezpieczeń.
- Jakość dystrybucji produktów ubezpieczeniowych.
Wydanie rekomendacji dla zakładów ubezpieczeń dotyczących dystrybucji ubezpieczeń oraz stanowiska dla dystrybutorów ubezpieczeń, utrzymanie podwyższonej intensywności kontroli dystrybutorów w zakresie przeprowadzania analizy potrzeb klienta oraz analiza jakości dystrybucji produktów uwzględniających ryzyka katastroficzne z uwzględnieniem doświadczeń z powodzi w 2024 roku.
- Wzmocnienie nadzoru nad działalnością lokacyjną zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji.
Opracowanie podręcznika do nadzoru przestrzegania przez zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji zasady ostrożnego inwestora, wdrożenie nowych wymogów dotyczących działalności lokacyjnej UFK do nadzoru oraz przygotowywanie nadzoru do implementacji nowych przepisów UE w zakresie systemu zarządzania ryzykiem płynności zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji.
Operacyjna odporność cyfrowa sektora finansowego
- Skuteczny i efektywny nadzór nad ryzykiem ICT podmiotów rynku finansowego zgodnie z rozporządzeniem DORA.
Kontrola stopnia spełnienia wymogów rozporządzenia DORA przez podmioty zobligowane do ich stosowania, w tym kluczowych zewnętrznych dostawców usług ICT, zbieranie informacji o incydentach, koordynację testów TLPT, przyjmowanie sprawozdawczości, raportowanie do organów UE oraz współpraca międzynarodowa w zakresie wymiany informacji.
Cyfrowa sprawność nadzoru
- Wykorzystanie sztucznej inteligencji w działaniach nadzorczych UKNF.
Eksploracja i wykorzystywanie możliwości AI w działaniach nadzorczych w zakresie analizowania i przetwarzania danych – budowa modeli przetwarzania języka naturalnego (NLP), pozwalających na usprawnienie analizy dokumentów przekazywanych przez podmioty.
Czytaj także: KNF może zmienić swoje podejście do ETF-ów
Planowane objęcie nadzorem rynku kryptoaktywów
- Implementacja rozporządzenia MiCA i przygotowanie UKNF do nadzoru nad tym rynkiem.
Monitoring otoczenia regulacyjnego w zakresie kryptoaktywów w celu wdrożenia nowych przepisów do prawa krajowego oraz uwzględnienie nowych rozwiązań w praktykach nadzorczych. Dostosowanie procesów nadzorczych z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu dla nowego typu podmiotów z sektora rynku kryptoaktywów określające niezbędne i adekwatne czynności analityczne i kontrolne z uwzględnieniem podejścia opartego na ryzyku.
Obszar regulacyjny
- Udział w pracach dotyczących inicjatyw zmierzających do rozwoju rynku kapitałowego i uatrakcyjnienia jego oferty produktowej.
UKNF bierze i zamierza nadal brać aktywny udział w prowadzonych pod auspicjami Ministerstwa Finansów, z udziałem innych zainteresowanych instytucji, pracach dotyczących inicjatyw zmierzających do rozwoju rynku kapitałowego i uatrakcyjnienia jego oferty produktowej. Inicjatywy i prace te dotyczą w szczególności uregulowania nowych produktów inwestycyjnych oferowanych przez podmioty rynku finansowego takich jak ETF czy REIT-y oraz rozwiązań wspierających rozwój tzw. rynku prywatnego, co ma na celu w szczególności zwiększenie skali inwestycji w będące na wczesnych etapach rozwoju przedsięwzięcia o charakterze innowacyjnym lub technologicznym. Zakres inicjatyw realizowanych w najbliższym czasie w celu rozwoju polskiego rynku kapitałowego i zwiększania jego atrakcyjności może być poszerzany, a UKNF jest zainteresowany aktywnym udziałem w tych inicjatywach i ich wspieraniem.
Obszar prawno-legislacyjny
- Kształtowanie praktyki stosowania prawa w obszarach kluczowych dla funkcjonowania rynku finansowego.
Współpraca z ministrem ds. UE oraz innymi instytucjami publicznymi przy wypracowywaniu stanowisk prezentowanych przez Polskę w postępowaniach przed TSUE, dotyczących polskiego rynku finansowego lub mających wpływ na jego funkcjonowanie, publikacja stanowisk dotyczących kwestii wymagających wyjaśnienia w zakresie stosowania prawa na rynku finansowym (np. problematyka wskaźników referencyjnych, BNPL, sankcja kredytu darmowego, kredytowanie pozaodsetkowych kosztów kredytu), upowszechnianie właściwej wykładni dot. optymalnego modelu sądowej kontroli decyzji wydawanych przez KNF.
Obszar sankcyjny
- Promowanie układowego załatwiania spraw.
Promowanie przez UKNF układu – nowej instytucji w polskim porządku prawnym – jako korzystnego rozwiązania zarówno dla strony postępowania sankcyjnego, jak i UKNF oraz wszystkich uczestników rynku finansowego (dostosowanie działalności podmiotu do stanu zgodności z przepisami prawa, szybsze osiągnięcie efektu prewencyjnego, pełniejsza realizacja celów nadzorczych, zapewnienie ochrony interesów uczestników tego rynku).
Współpraca międzynarodowa
- Udział w dyskusji o przyszłości rynków kapitałowych w UE.
Aktywny udział w dyskusji dotyczącej integracji rynków kapitałowych w Unii Europejskiej, kontynuacja zaangażowania w prace nad efektywnym sprawowaniem przez Polskę prezydencji w Radzie UE w zakresie prac regulacyjnych dotyczących rynku finansowego, a także podejmowanie działań zmierzających do zwiększenia efektywności nadzoru nad transgranicznymi formami funkcjonowania na rynku finansowym w ramach swobód traktatowych.
