Stosowanie tabel kursowych nie narusza interesów kredytobiorców frankowych

Orzeczeniem z 24 listopada 2022 r. (sygn. akt XVII AmA 6/21) Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uchylił karę nałożoną dwa lata temu przez prezesa UOKiK na Santander Bank Polska.  

Zdaniem Sądu ochrona interesów konsumenta, w tym wypadku klienta banku korzystającego z kredytu we frankach szwajcarskich nie jest posunięta na tyle daleko, by zwolnić go z posiadania minimalnej wiedzy o skutkach klauzuli ustalania kursów walut.

Ustalanie przez banki tabel kursowych w oparciu o dane pochodzące z serwisów finansowych nie narusza zasady obiektywności i nie stwarza pola do nadużyć, a w konsekwencji klauzule umowne w tym zakresie nie mogą być uznane za abuzywne.

Czytaj także: Prezes ZBP o opinii Rzecznika Generalnego TSUE

Tabele kursowe nie naruszają interesów frankowiczów

Skład orzekający zwrócił uwagę na kilka istotnych kwestii związanych ze stosowaniem przez banki tabel kursowych.

Po pierwsze, to ustawodawca przepisami prawa bankowego nałożył na podlegające ustawie podmioty obowiązek tworzenia tabel kursowych.

Po drugie, utrwaloną praktyką jest korzystanie przez banki z zewnętrznych źródeł, takich jak wyspecjalizowane w finansach serwisy prasowe (np. Reuters), przy ustalaniu bieżących kursów walut. To, zdaniem Sądu, wiarygodne źródło, dlatego trudno dopatrzyć się pola do nadużyć czy naruszenia interesów kredytobiorców.

Po trzecie, kredytobiorcy mają stały dostęp do tabel kursowych, które są podawane przez banki do publicznej wiadomości za pośrednictwem ich stron internetowych. Publikowanie kilku zestawień w ciągu dnia jest naturalną konsekwencją dynamiki kursu walut. Kredytobiorca ma poza tym możliwość zakupu waluty poza bankiem, jeśli uzna je za korzystniejsze.

Spready: naturalne zjawisko w gospodarce wolnorynkowej

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w listopadowym (2022) orzeczeniu odniósł się również do kwestii stosowania kursów kupna i sprzedaży.

Z uzasadnienia wygłoszonego przez przewodniczącego składu sędziowskiego wynika, że pobieranie spreadu jest normalną i w pełni dozwoloną praktyką rynkową.

Czytaj także: Banki informują o szybkim wzroście ugód frankowych

Jak wyrok SOKiK wpłynie na orzecznictwo sądów powszechnych?

Rozstrzygnięcie, o którym mowa nie jest pierwszym, korzystnym dla sektora bankowego stanowiskiem  w zakresie spraw sądowych dotyczących kredytów w walutach obcych.

Prawo do samodzielnego kształtowania przez banki kursów walut za pomocą tabel kursowych ten sam sąd potwierdził wyrokiem SOKiK z 22 marca 2021 r. (sygn. akt XVII AmA 12/19).

Stanowisko zawarte w tym ostatnim rozstrzygnięciu pokrywa się z treścią wyroku austriackiego Sądu Najwyższego z 2020 r. Tam również – poza zagadnieniem legalności stosowania tabel kursowych, była mowa o spreadach.

Czytaj także: Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów orzeka korzystnie dla banków w sprawie ustalania kursów walut

Pozostaje mieć nadzieję, że stanowisko wyrażone przez Sąd powołany w szczególności do tego, by rozstrzygać o zgodności z prawem zapisów wzorców umów, zostanie uwzględnione przez sądy powszechne w sporach frankowych.

Robert Wechman,

radca prawny, Counsel,

Lawspective Litwiński Valirakis Radcowie Prawni.