Relacja z 88. Webinaru PAB WIB: „Wpływ czynników regulacyjnych i fiskalnych na wyniki finansowe banków w IV kwartale 2024 roku”
Podczas spotkania, Kamil Sobolewski oraz Grzegorz Zatryb omówili najważniejsze aspekty otoczenia makroekonomicznego, wpływające na warunki funkcjonowania sektora bankowego.
Podkreślono, że w gospodarkach rozwiniętych inflacja powoli zbliża się do celu, co daje bankom centralnym możliwość dalszego luzowania monetarnego. Zwalczanie inflacji na razie nie powoduje wzrostu bezrobocia, które utrzymuje się na rekordowo niskim poziomie.
Prelegenci podkreślili, że dane makroekonomiczne dotyczące gospodarki Polski w 2024 r. nieco rozczarowały. Miniony rok miał przynieść mocne odbicie gospodarcze, tymczasem wzrost PKB nadal pochodził ze zwiększania konsumpcji, wspartej silnie wysoką dynamiką płac.
Drugie półrocze 2024 roku przyniosło zauważalnie słabsze wyniki gospodarki – głównie ze względu na ponowne przyśpieszenie wzrostu cen konsumpcyjnych oraz dość gwałtowne wygaśnięcie dynamiki inwestycji.
O ile sprzedaż detaliczna i konsumpcja prywatna pozytywnie kontrybuowały do wzrostu PKB – na przeciwnym biegunie znajdowały się bardzo słabe inwestycje. Po całkiem dobrym 2023 roku i nieco słabszym pierwszym półroczu 2024, dynamika inwestycji wg rachunków narodowych spadła 0,1% r/r i nie kontrybuowały one do wzrostu PKB.
Czytaj także: Polski sektor bankowy pod presją, a polska gospodarka przed wielkimi wyzwaniami
Polski sektor bankowy zbyt mały w relacji do polskiej gospodarki
Analizując zdolność polskiego sektora bankowego do finansowania gospodarki prelegenci podkreślili niewielką skalę polskiego sytemu bankowego w relacji do gospodarki oraz poziom wyposażenia kapitałowego banków.
Jakkolwiek nominalnie polski system bankowy jest dobrze wyposażony kapitałowo.
Wciąż jednak występują ryzyka związane z kredytami hipotecznymi, od pewno czasu także złotowymi (WIBOR, SKD).
Dr Tomasz Pawlonka zaprezentował w imieniu Zespołu Badań i Analiz ZBP podsumowanie sytuacji sektora bankowego w IV kwartale 2024 r., z uwzględnieniem pozycji polskiego sektora na tle innych sektorów bankowych UE.
Jakkolwiek wg danych KNF na koniec 2024 r. sektor osiągnął ponad 42 mld zł zysku, warto podkreślić, że połowa tej kwoty została spożytkowała na wypłatę dywidendy, zaś druga – na podwyższenie kapitałów własnych, co wzmocni potencjał kredytowy gospodarki o blisko 120 mld zł.
Sektor bankowy jest w Polsce największym płatnikiem CIT, około 5,8 mld zł płynie do budżetu w formie podatku bankowego, zaś 3,5 mld zł stanowią wpływy z dywidendy. Łącznie banki wpłaciły do państwowej kasy ponad 24 mld zł.
Dodatkowo, infrastruktura bankowa jest wykorzystywana do nieodpłatnego świadczenia usług na rzecz nieodpłatnego świadczenia usług na rzecz administracji publicznej.
Czytaj także: Forum Bankowe 2025, Debata Prezesów
Wpływ poziomu stopy referencyjnej na sektor bankowy
Polski sektor bankowy charakteryzuje wysokie uzależnienie od wyniku odsetkowego, przy czym oprocentowanie kredytów jest w około 96% pochodną poziomu stopy referencyjnej NBP.
Analogicznie WIBOR także jest silnie powiązany ze stopą referencyjną i antycypuje z niewielkim wyprzedzeniem jej zmiany.
Na wysokość marż kredytowych oddziałuje ryzyko prawne, które dokłada do marży około 1 p.p., a także podatek bankowy, który podnosi ją o kolejne 0,49 p.p.
Pomimo tego, że w ujęciu nominalnym wynik finansowy sektora bankowego jest bardzo wysoki – w ujęciu realnym (jako % PKB) daje 4 wynik od końca wśród krajów UE. Także wyniki rentowności sektora nie wzrosły znacząco względem wielkości obserwowanych w latach 2010 – 2015. Ponadto ROE po raz pierwszy od kilku lat wzrosło do poziomu przewyższającego koszt kapitału.
Prognozę wyników sektora na 2024 – 2025 r. przedstawili badacze z Uniwersytetu Łódzkiego – em. prof. UŁ dr hab. Czesław Lipiński oraz dr Wojciech Zatoń. Przyjęto 3 warianty prognozy – różniące się parametrami makroekonomicznymi i tempem łagodzenia polityki pieniężnej.
Z przeprowadzonej prognozy wynika, że w 2025 r. zysk sektora ustabilizuje się na poziomie ok. 40 mld zł; przy czym w wariancie bazowym zysk zbliżony będzie do wyniku z 2024 r., zaś w przypadku głębszej obniżki stóp procentowych – wynik finansowy spadnie do ok. 38 mld zł.
W przypadku braku obniżek stóp procentowych nastąpiłby wzrost zysku do poziomu ok. 46 mld zł – przy czym ten wariant jest rozpatrywany wyłącznie teoretycznie.
Należy też podkreślić, że prognozowany poziom zysku wykazuje znaczną podatność na modyfikacje w związku z niepewnością co do kosztu ryzyka prawnego kredytów CHF.
Pełny zapis webinaru jest możliwy do odtworzenia na stronie www.pabwib.pl
