Raport Specjalny. Horyzonty Bankowości 2020. Finanse: Wszystkie plagi bankowe

Z danych NBP na temat oprocentowania lokat bankowych zakładanych w grudniu 2019 r. wynika, że średnie oprocentowanie w przypadku wpłat dokonywanych przez firmy po raz pierwszy w historii spadło poniżej psychologicznej granicy 1%. Z kolei Expander wyliczył, że grudniowa zmiana oferty spowodowała najmocniejszy spadek średniej od marca 2015 r. Bardzo pogorszyło się również oprocentowanie dla zwykłych klientów, gdzie średnie stawki spadły z 1,31 do 1,21% i ustanowiły nowe historyczne minima.

Jarosław Sadowski, główny analityk Expandera przypomina, że stopy procentowe ustalane przez NBP po raz ostatni zostały obniżone w marcu 2015 r. Wtedy znaczący spadek oprocentowania lokat bankowych był więc naturalny. Od tego czasu NBP nie dokonywał jednak żadnych zmian, a w bankach z miesiąca na miesiąc obserwujemy coraz niższe stawki. 

– W grudniu można wręcz mówić o tąpnięciu oprocentowania lokat firmowych. Spadek o 0,17 pkt. proc. (z 1,05 do 0,88%) był największym od wspomnianego już marca 2015 r. Różnica polega jednak na tym, że tym razem NBP nie zmieniał przecież poziomu stóp procentowych. Zwykli klienci mogą liczyć na nieco lepsze warunki niż firmy, ale również w ich przypadku z miesiąca na miesiąc jest coraz gorzej – wskazał.

Średnie oprocentowanie jeszcze w listopadzie wynosiło 1,31%, a w grudniu już 1,21%. Zdaniem Sadowskiego, tak niskich stawek nie było jeszcze nigdy w historii, a jakby tego było mało, wciąż przyspiesza wzrost cen. 

– Grudniowa stawka rocznej inflacji wyniosła 3,4%. Jeśli to uwzględnimy, dodamy do tego podatek pomniejszający odsetki, to okaże się, że realne oprocentowanie lokaty z oprocentowaniem 1,21% jest głęboko ujemne i wynosi -2,34%. To oznacza, że choć bank wypłaca nam kwotę podwyższoną o odsetki, to faktycznie można za te pieniądze kupić mniej niż w momencie zakładania lokaty – wyliczył.

Jego zdaniem, nie powinno dziwić, że zarówno firmy, jak i klienci indywidualni coraz rzadziej zakładają lokaty. W przypadku firm w grudniu doszło do ogromnego odpływu pieniędzy – saldo spadło aż o 6,9 mld zł. 

Ekspert Expandera zaznacza, że grudzień jest specyficznym miesiącem, ale tak dużych wypłat w ostatnim miesiącu roku jeszcze nigdy nie obserwowaliśmy. 

– Po tej operacji na złotowych lokatach firmy trzymają już tylko 77 mld zł. Po raz ostatni takie wyniki obserwowaliśmy w pojedynczych miesiącach 2017 i 2013 r. Natomiast w miarę stabilne saldo na tym poziomie było aż 10 lat temu. W przypadku gospodarstw domowych saldo lokat w grudniu również spadło, ale nie aż tak drastycznie. Tu wypłaty bardziej widać w porównaniu rocznym – spadek o 5,8 mld zł – podał.

Jego zdaniem, nie oznacza to, że firmy czy zwykli klienci odwrócili się od banków. Wręcz przeciwnie, wpłacają coraz więcej pieniędzy, ale głównie na konta, które zwykle nie dają żadnego oprocentowania. Łączne saldo na rachunkach i lokatach klientów indywidualnych (licząc zarówno kwoty w złotych, jak i w walutach) wyniosło w grudniu 898 mld zł i było o prawie 10% wyższe niż pod koniec 2018 r. Przy takim tempie za rok od dziś może więc przekroczyć symboliczny 1 bln zł. W przypadku firm saldo wyniosło 317 mld zł, a wzrost również ok. 10% w ujęciu rocznym. 

– Banki mają coraz więcej pieniędzy, ale wypłacają nam coraz niższe odsetki. Znaczącą częścią z&...