Prezes UOKiK o relacjach pomiędzy bankami a ich klientami

„To w praktyce oznacza, że o prawa i interesy konsumentów trzeba dużo mocniej zadbać. Zarówno w zakresie informowania o produktach, jak i o profilowaniu jeżeli chodzi o ryzyka. Należy też zadbać o odpowiedni kształt umów zawieranych z konsumentami” – mówił Tomasz Chróstny.

Jednym ze sposobów na uregulowanie relacji z klientami jest standardowy wzór umowy na kredyt hipoteczny z okresowo stałą stopą procentową – o czym mówił w wywiadzie dla Miesięcznika Finansowego BANK nasz rozmówca.

Spytaliśmy – jak w jego opinii taka umowa powinna być skonstruowana.

„Umowa powinna być stosunkowo prosta z punktu widzenia konsumenta” – powiedział  prezes UOKiK.

Jego zdaniem jest w interesie banków, aby pozwalała ona klientowi na porównywanie ofert poszczególnych banków. Intencją jest, aby szczególny produkt jakim jest kredyt hipoteczny był produktem bezpiecznym dla konsumenta, ale jednocześnie gwarantował bezpieczeństwo z punktu widzenia sektora bankowego.

Wcześniejsza spłata kredytu hipotecznego

Na nasze pytanie dotyczące podnoszonej przez banki konieczności uregulowania zasad wcześniejszej spłaty przez klienta kredytu z okresowo stałą stopą – Tomasz Chróstny odpowiedział:

„Dzisiaj tego typu opłata nie jest pobierana. Ona nie jest zabroniona, ale jednocześnie nie jest pobierana, ponieważ banki mają świadomość ryzyk, które są związane z pobieraniem w obecnych warunkach tego typu opłat”.

Jak zaznaczył – jest intencja powrotu do dyskusji na temat pobierania tej opłaty. W jego opinii właściwym momentem do dyskusji nad tą kwestią będzie czas, kiedy zostaną już uzgodnione elementy zawarte w  jednolitym wzorcu umowy o kredyt hipoteczny na okresowo stałą stopę.  

Chodzi o to, aby znając te zapisy odpowiednio wyważyć interesy obu stron umowy kredytowej w kwestii wcześniejszej spłaty.

Jego zdaniem do ustalenia są następujące kwestie: na jakich zasadach powinna być pobierana opłata za wcześniejszą spłatę kredytu, kiedy i w jakiej maksymalnej wysokości, kiedy konsument powinien mieć okna czasowe na częściową lub całkowitą spłatę kredytu.

W opinii szefa UOKiK wysokość opłaty powinna być elementem konkurencji pomiędzy bankami. Nie powinny więc wszystkie banki stosować maksymalnej dozwolonej stawki.

Moralność finansowa

Kolejne nasze pytanie dotyczyło moralności finansowej konsumentów. Bankowcy sygnalizują, że część klientów nadużywa ochrony konsumenckiej, szuka luk prawnych po to, aby nie wywiązywać się ze swoich zobowiązań.

„Nie podzielam tych wniosków, które znajdują się w raporcie dotyczącym moralności finansowej Polaków” – powiedział Tomasz Chróstny.

Jak stwierdził – zaufanie konsumentów do banków zachwiało się w okresie kryzysu finansowego w 2007 roku. Jego zdaniem zjawisko moralnego hazardu było po stronie sektora bankowego, co szczególnie było widać w Stanach Zjednoczonych.

„Mieliśmy do czynienia z prywatyzacją zysków, ale jednocześnie z uspołecznieniem strat wynikających z działalności sektora bankowego” – powiedział prezes UOKiK.

Jak wskazał – w Polsce nierozwiązana kwestia kredytów frankowych tworzyła wśród niektórych konsumentów przekonanie, że nie mogą liczyć na konstruktywny dialog z sektorem bankowym.

Wyraził przekonanie, że kilka lat temu konsumenci zaakceptowaliby te rozwiązania problemu kredytów walutowych, które w tej chwili proponują banki.

Ale z upływem czasu posiadacze kredytów walutowych dostrzegli, że na drodze sądowej mogą próbować uzyskać więcej niż zaproponowały po czasie banki.

Jego zdaniem Polacy spłacają kredyty, chcą się wywiązywać ze swoich obowiązków finansowych. A przeciwstawne twierdzenia są nietrafione.

Zagadnienie moralności finansowej konsumentów powinno być dużo szerzej analizowane.