Podaż kredytów w 2024 roku w ujęciu realnym miała się słabo

Podaż kredytów w 2024 roku w ujęciu realnym miała się słabo
Fot. stock.adobe.com / Tomasz Warszewski
Udostępnij Ikona facebook Ikona LinkedIn Ikona twitter
W 2024 roku, tradycyjnie, analogicznie jak we wcześniejszych latach, podaż kredytów w ostatnich miesiącach roku wzrosła. Podaż kredytów dla sektora niefinansowego w grudniu 2024 roku osiągnęła poziom 41,9 mld zł, a zatem 4,4% wyższa r/r. Przez większą część 2024 roku podaż kredytów dla sektora niefinansowego utrzymywała się na poziomie wyższym niż w 2023 roku (w szczególności w I kwartale 2024 roku), pisze dr Tomasz Pawlonka, dyrektor Zespołu Badań i Analiz w Związku Banków Polskich.

1 grafika  podaż kredytów 2024
Źródło: opracowanie własne ZBiA ZBP, dane NBP

Podaż kredytów dla sektora niefinansowego w IV kwartale 2024 roku osiągnęła poziom 112,36 mld zł, co oznacza, że r/r była wyższa jedynie o 1,97%.

Podaż kredytów dla sektora niefinansowego w relacji do PKB w 2024 roku, choć osiągała poziomy nieco wyższe niż w 2023 roku, pozostawała głęboko niższa niż we wcześniejszych latach.

W czwartym kwartale 2024 roku podaż kredytów dla sektora niefinansowego osiągnęła poziom 12,1% wobec poziomu 12,24% w analogicznym okresie 2023 roku.

2 grafika podaż kredytów 2024
Źródło: opracowanie własne ZBiA ZBP, dane NBP

W konsekwencji, choć nominalna podaż kredytów dla sektora niefinansowego osiągnęła poziom 416,63 mld zł, co stanowi najwyższą wartość w analizowanym okresie i wyższą r/r o 10,3%, należy zwrócić uwagę na fakt, że w relacji do wielkości polskiej gospodarki wartości te pozostają wyraźnie niższe niż w latach 2015-2016.

Jest to bezpośredni efekt działania podatku bankowego oraz narastającego ryzyka prawnego związanego z działalnością kredytową banków. W konsekwencji kredyty „wypierane” są z aktywów banków, m.in. na rzecz instrumentów wyłączonych spod podstawy opodatkowania podatkiem bankowym oraz nie generujących ryzyka prawnego (a przy okazji ryzyka kredytowego), a zatem instrumentów dłużnych (głównie instrumentów dłużnych Skarbu Państwa).

3 grafika podaż kredytów 2024
Źródło: opracowanie własne ZBiA ZBP, dane NBP

Czytaj także: Nowoczesny Bank Spółdzielczy | Kredyty w Bankach Spółdzielczych | Z usług banków spółdzielczych korzysta coraz więcej podmiotów

Kredyty dla przedsiębiorstw w trendzie spadkowym

Podaż kredytów dla przedsiębiorstw w 2024 roku uległa zmniejszeniu nie tylko w ujęciu realnym, ale również nominalnym.

Na przestrzeni poszczególnych kwartałów analizowanego okresu widoczny jest wyraźny trend wskazujący na spadek realnego poziomu kredytowania przedsiębiorstw.

Spadki kredytowania silnie skorelowane są również ze spadkiem inwestycji.

4 grafika podaż kredytów 2024
Źródło: opracowanie własne ZBiA ZBP, dane NBP

Poziom podaży kredytów dla przedsiębiorstw sektora niefinansowego wynoszący w 2024 roku 201,32 mld zł jest o 3,5% niższy niż w 2022 roku i o 0,6% niższy niż w 2023 roku.

Nominalne spadki podaży kredytów dla przedsiębiorstw przekładają się na jeszcze głębsze spadki w ujęciu realnym.

O ile roczna podaż kredytów dla przedsiębiorstw w latach 2015-2016 osiągała poziom ok 9% PKB, o tyle w 2024 roku osiągnęła poziom 5,54%, co stanowi historyczne minimum.

5 grafika podaż kredytów 2024
Źródło: opracowanie własne ZBiA ZBP, dane NBP

Czytaj także: Kredyty dla MŚP w ramach Funduszu InvestEU z gwarancjami BGK

Kredyty mieszkaniowe z wyższą podażą w 2024 roku

Podaż kredytów mieszkaniowych, silnie wsparta w 2024 roku przez Program Bezpieczny Kredyt 2%, osiągnęła poziom 83,87 mld zł.

Oznacza to wyraźnie wyższy poziom niż w 2022 i 2023 roku, ale jednocześnie poziom o 2,83% niższy niż w 2021 roku.

Wyższa podaż kredytów mieszkaniowych w 2024 roku pozwoliła na zahamowanie spadków realnej wartości podaży, który miał miejsce w 2022 i 2023 roku.

W konsekwencji realna wartość podaży kredytów mieszkaniowych osiągnęła poziom 2,31%, a zatem zbliżony do poziomów z lat 2015-2017 i jednocześnie wyraźnie niższy niż w pozostałych latach.

6 grafika podaż kredytów 2024
Źródło: opracowanie własne ZBiA ZBP, dane NBP

Zakończenie Programu BK2%, które przeciągnęło się na pierwsze cztery miesiące 2024 roku, wyhamowało w pozostałych miesiącach podaż kredytów mieszkaniowych na poziomie ok. 6-7 mld zł.

Podaż ta, choć była wyraźnie niższa niż w 2021 roku i w ostatnim kwartale 2023 roku (BK2%), pozostawała na umiarkowanym poziomie.

7 grafika podaż kredytów 2024
Źródło: opracowanie własne ZBiA ZBP, dane NBP

Czytaj także: O 36 proc. r/r wzrosła wartość zapytań o kredyty mieszkaniowe w styczniu 2025 roku

Znaczący wzrost podaży kredytów konsumpcyjnych

Silny wzrost podaży w 2024 roku miał miejsce w odniesieniu do kredytów konsumpcyjnych.

Ich podaż w 2024 roku osiągnęła poziom 107,7 mld zł, co oznacza, że r/r była wyższa aż o 25,8%.

Choć w ujęciu realnym podaż kredytów konsumpcyjnych była niższa niż w latach 2015-2019, silny wzrost podaży (w szczególności w IV kw. 2024 roku) pozwolił na wyhamowanie głębokiego dołka z lat 2020-2023.

8 grafika podaż kredytów 2024
Źródło: opracowanie własne ZBiA ZBP, dane NBP
dr Tomasz Pawlonka, dyrektor Zespołu Badań i Analiz w Związku Banków Polskich.
Dr Tomasz Pawlonka – dyrektor Zespołu Badań i Analiz, Związek Banków Polskich, dyrektor Programu Analityczno-Badawczego Warszawskiego Instytutu Bankowości, adiunkt w Katedrze Finansów SGGW w Warszawie. Doktor nauk ekonomicznych. Realizuje prace nad warunkami rozwoju sektora bankowego, z uwzględnieniem środowiska makroekonomicznego i regulacyjnego, zagadnień struktury rynku finansowego i finansowania gospodarki. Posiada praktyczne doświadczenia analityczne w zakresie sektora bankowego ze szczególnym uwzględnieniem bankowości spółdzielczej. Od samego początku związany z Programem Analityczno-Badawczym WIB, którego pracami kieruje od marca 2024 r. Doświadczony prelegent i autor ponad 40 publikacji, w tym czterech monografii. Adiunkt w Katedrze Finansów SGGW w Warszawie. Wieloletni doświadczony nauczyciel akademicki. Jego działalność naukowo-dydaktyczna skoncentrowana jest na bankowości, finansach behawioralnych oraz zarządzaniu finansami przedsiębiorstw ze szczególnym uwzględnieniem przedsiębiorstw agrobiznesu.

Czytaj także: W styczniu Index Pengab wyniósł 24,1 pkt., m/m jest niższy o 3,1 pkt., ale prognozy na 2025 rok są pozytywne

Źródło: BANK.pl