Nowoczesny Bank Spółdzielczy | Forum Liderów Banków Spółdzielczych – Centrum AMRON | Partner banku spółdzielczego w obsłudze kredytu hipotecznego

Agnieszka Gołębiowska-Cwenk
Dyrektor Centrum AMRON
Agnieszka.Golebiowska-Cwenk@amron.pl

Główne zmiany dotyczą m.in. zawężenia zakresu gromadzonych przez bank danych do reprezentatywnych „dla finansowanego przez bank rynku nieruchomości”, a nie jak dotychczas „dla całego rynku nieruchomości”, obowiązku gromadzenia cen transakcyjnych z umów przedwstępnych lub przyrzeczonych (deweloperskich), możliwości wykorzystywania przez banki jako referencyjnej wartości z bankowej oceny zabezpieczenia na nieruchomości, a także nowego obowiązku gromadzenia informacji dotyczących świadectw energetycznych i Certyfikatu PHI potwierdzającego spełnienie kryteriów budownictwa pasywnego.

Międzybankowa baza danych o nieruchomościach

Jednak „Rekomendacja J” w nowym brzmieniu podtrzymuje znaczenie i zasadność współtworzenia przez banki międzybankowej bazy o nieruchomościach, której Komisja Nadzoru Finansowego poświęciła sporo miejsca w poprzedniej jej wersji z 2012 r. We wstępie do „Rekomendacji J” z marca br. autorzy cytują fragment wstępu do rekomendacji z września 2012 r., wskazując, iż „najlepszym sposobem (…) jest prowadzenie, niezależnie od własnych (wewnętrznych) baz danych, wspólnej dla całego sektora bankowego bazy danych systematycznie zasilanej zarówno ze źródeł bankowych przez wszystkie banki zaangażowane w ekspozycje kredytowe zabezpieczone hipotecznie, jak też ze źródeł pozabankowych. Taka baza, dzięki największej liczbie informacji, może stać się najlepszym źródłem miarodajnych, a przede wszystkim wystandaryzowanych informacji o rynku nieruchomości”.

Teza ta została wzmocniona i doprecyzowana w rekomendacji 5, gdzie napisano: „Bank powinien uczestniczyć w systemie zewnętrznej (międzybankowej) wymiany informacji w zakresie rynku nieruchomości, tworząc w tym celu wspólną dla wszystkich banków zewnętrzną (międzybankową) bazę danych, zasilaną również z wiarygodnych źródeł pozabankowych. Baza ta powinna być systematycznie zasilana przez wszystkie banki objęte «Rekomendacją J»”.

System Analiz i Monitorowania Rynku Obrotu Nieruchomościami (System AMRON) to jedyna w Polsce międzybankowa baza danych o nieruchomościach spełniająca kryteria określone przez nadzorcę. System powstał jako inicjatywa banków zrzeszonych w Związku Banków Polskich w odpowiedzi na uchwalenie w lipcu 2000 r. przez ówczesny Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego pierwszej wersji „Rekomendacji J”, w której zalecano bankom wprowadzenie systemu stałego monitorowania wszelkich zjawisk zachodzących na tym rynku i związanego z nimi ryzyka. Fundamentem tego systemu powinno być gromadzenie przez banki informacji o rynku nieruchomości i ich ciągła analiza. Wobec rozproszenia i utrudnionego dostępu do informacji o nieruchomościach w tamtym czasie, nadzór zarekomendował bankom tworzenie i prowadzenie baz na własny użytek, ale w sposób wystandaryzowany, co w perspektywie czasu umożliwiłoby wypracowanie i upowszechnienie standardów, kategorii i parametrów oraz ujednolicenie rodzajów informacji gromadzonych przez poszczególne banki we własnych bazach.

Zamiast budować i utrzymywać własne, oddzielne bazy danych, banki reprezentowane w Komitecie ds. Finansowania Nieruchomości przy ZBP postanowiły wypracować założenia i stworzyć wspólną, międzybankową bazę. W drugiej wersji „Rekomendacji J” z września 2012 r. Komisja Nadzoru Finansowego usankcjonowała międzybankową inicjatywę, podkreślając jej znaczenie dla monitorowania i zarządzania ryzykiem systemowym. Zostało to powtórzone w najnowszej, trzeciej wersji „Rekomendacji J” przyjętej w marcu 2023 r. Istotą międzybankowej bazy jest to, że powinna być systematycznie zasilana przez wszystkie banki objęte rekomendacją – tylko wówczas ma sens jej międzybankowy charakter.

W czym możemy pomóc?

W przyszłym, 2024 r. System AMRON obchodził będzie dwudziestolecie. W tym czasie zmieniło się bardzo dużo: System podlegał trzykrotnej przebudowie (najnowsza, trzecia jego wersja dostosowana do najnowszej „Rekomendacji J” zostanie udostępniona 2 kwietnia 2024 r.), znacząco zwiększył się wachlarz usług świadczonych zarówno bankom, jak i innym podmiotom, zdecydowanie wzrosło grono uczestników systemu, zmieniał się również nasz zespół. Jednakże cele działania Centrum AMRON zaczerpnięte zostały z „Rekomendacji J” w jej pierwszej wersji i obowiązują do dziś. Niezależnie od prac nad kompleksową międzybankową bazą danych o rynku nieruchomości spełniającą kryteria wiarygodności zdefiniowane w „Rekomendacji J”, za cel nadrzędny stawiamy sobie wsparcie banków w zarządzaniu ryzykiem związanym z zabezpieczeniami na nieruchomościach. Proponujemy bankom szereg narzędzi do wiarygodnej oceny aktualnego stanu rynku nieruchomości oraz ...