NBP: nastroje firm pozostają osłabione, duże firmy ograniczają inwestycje
„Według wyników SM NBP nastroje inwestycyjne w SPN – mimo ponownej poprawy – pozostają osłabione. Wskaźnik OPTIN wzrósł drugi kwartał z rzędu, ale jego poziom nadal jest bardzo niski (3 decyl).
Co prawda, odsetek firm planujących zwiększyć wielkość nakładów w perspektywie kwartalnej zrównał się z odsetkiem inwestorów zamierzających je obniżyć, a w perspektywie rocznej przewaga tej pierwszej grupy firm wzrosła do poziomu wieloletniej średniej.
Jednak dynamikę wzrostu inwestycji w kolejnych kwartałach może nadal ograniczać niskie zainteresowanie przedsiębiorstw podejmowaniem nowych przedsięwzięć (rozpocznie je ok. 20% firm)” – czytamy w raporcie „Szybki Monitoring NBP – analiza sytuacji sektora przedsiębiorstw”.
Podkreślono, że nastroje inwestycyjne pozostały zróżnicowane w ujęciu branżowym: w przetwórstwie przemysłowym i usługach poprawiły się, natomiast ich pogorszenie – choć z korzystnych poziomów – następowało w energetyce, górnictwie i dostarczaniu wody.
W III kwartale pogorszyły się nastroje inwestycyjne dużych przedsiębiorstw; udział inwestorów zatrudniających powyżej 2000 pracowników planujących rozpoczęcie nowych inwestycji obniżył się o 2,9 pkt. proc. w stosunku do poprzedniego kwartału (do 43,1%). Jednocześnie silnie – o 6,7 pkt proc. wobec poprzedniego kwartału – zwiększył się wśród nich udział przedsiębiorstw ograniczających bądź rezygnujących z rozpoczętych inwestycji, podał NBP.
„Natomiast ważone zatrudnieniem salda planowanych w najbliższym kwartale i roku zmian wielkości nakładów pozostały na wysokim poziomie, wskazując, że duże firmy nadal przewidują zwiększenie skali inwestycji.
Plany zwiększania nakładów, przy ograniczaniu zakresu realizowanych inwestycji i mniejszej liczbie nowych projektów inwestycyjnych w części firm, mogą wynikać m.in. ze wzrostu nominalnych kosztów inwestycji, wymuszającego zmiany w strukturze i w rozkładzie w czasie tych przedsięwzięć” – czytamy dalej.
Czytaj także: Europa w obliczu recesji – co zrobią banki centralne?
NBP: przedsiębiorstwa oczekują stabilizacji popytu w perspektywie 12 miesięcy
„W perspektywie rocznej przedsiębiorstwa oczekują stabilizacji popytu, przy relatywnie szybkim wzroście popytu zagranicznego. Chociaż prognozy roczne popytu są wyraźnie zróżnicowane branżowo, to żadna branża nie formułuje silnie negatywnych prognoz.
Najkorzystniejsze prognozy popytu ogółem występują w przedsiębiorstwach świadczących usługi nierynkowe, a w przypadku eksportu – w grupie producentów nietrwałych dóbr konsumpcyjnych” – czytamy w raporcie.
W III kwartale firmy oczekują niewielkiego spadku zapotrzebowania na towary i usługi związanego z prognozowanym ograniczeniem popytu krajowego przy osłabionym wzroście popytu zagranicznego, podał NBP.
„Wyraźnego obniżenia popytu oczekują producenci trwałych dóbr konsumpcyjnych i zaopatrzeniowych. Wzrostu zapotrzebowania oczekują natomiast głównie przedsiębiorstwa produkujące nietrwałe dobra konsumpcyjne oraz świadczące usługi nierynkowe.
Wyraźną poprawę prognoz popytu – choć z bardzo niskich poziomów – odnotowano w budownictwie” – podkreślił bank centralny.
Mimo oczekiwanego osłabienia popytu w perspektywie kwartału, wskaźnik kwartalnych prognoz zatrudnienia – po wcześniejszym silnym spadku – wzrósł nieznacznie w stosunku do poprzedniego badania (do 16,4 pkt. proc. z 15,3 pkt. proc, s.a.,). Około 24% ankietowanych firm planuje zwiększyć zatrudnienie w kolejnym kwartale, a 8% zamierza je zredukować, podano także.
„Bardzo optymistyczne prognozy zatrudnienia formułowane są w transporcie (34 pkt proc.). Prognozy te poprawiły się w energetyce i budownictwie (odpowiednio do 29,9 pkt proc. z 17,8 pkt proc. i do 19,3 pkt proc. z 11,6 pkt proc.). Ich pogorszenie notowano natomiast w usługach (do 17,1 pkt proc. z 18 pkt proc.) oraz w górnictwie (do 9,8 pkt proc. z 15,9 pkt proc.)” – napisano dalej.
NBP: odsetek firm planujących podwyżki płac w ciągu 12 m-cy wzrósł do 75% w IV z 72% w III
„Udział firm prognozujących podwyżki wynagrodzeń w horyzoncie kolejnych 3 miesięcy nie zmienił się istotnie wobec poprzedniego kwartału (43,6% wobec 44% s.a.) i był wyraźnie wyższy od wieloletniej średniej (27,1%).
Jednocześnie plany dotyczące zmian wynagrodzeń były zróżnicowane między przedsiębiorstwami: firm prognozujących podwyżki ubyło wśród średnich firm, a w przekroju branżowym – w przetwórstwie przemysłowym, handlu i górnictwie.
Natomiast udział przedsiębiorstw przewidujących podwyżki wzrósł w największym stopniu w budownictwie.
Z kolei udział firm prognozujących podniesienie płac w perspektywie kolejnych 12 miesięcy wyraźnie wzrósł (do 75% z 72%, s.a.), osiągając jedną z najwyższych notowanych dotąd wartości” – czytamy w raporcie.
Po raz kolejny zmniejszyła się natomiast średnia wysokość planowanych w perspektywie kwartału podwyżek wynagrodzeń (do 6,7% z 7,8%, s.a.). Obniżyła się również mediana deklarowanych podwyżek (do 5,0% z 7%.
W perspektywie rocznej skala prognozowanych podwyżek była mniejsza niż przed kwartałem: jej średnia wartość obniżyła się do 8,4% (z 8,8%), a mediana rozkładu do 8,0% (z 8,9%), podał NBP.
W badaniu przedsiębiorstwa wskazują, że w II kw. zapotrzebowanie na pracę – po wcześniejszym wyraźnym spadku – nieznacznie wzrosło. O zróżnicowaniu popytu na pracę między przedsiębiorstwami świadczy także utrzymujący się znaczny udział firm informujących o nieobsadzonych miejscach pracy. W II kw. br. udział ten wzrósł (do 45,2% z 43,5% w I kw. br.) i był wyższy od długookresowej średniej (43,3%), podał NBP.
„Największy odsetek respondentów zgłaszających niedobory pracowników odnotowany został w grupie dużych przedsiębiorstw (64,5%).
Sektorem z największym udziałem takich podmiotów pozostał transport (53,0%). W ostatnim okresie problem wakatów najbardziej nasilił się w budownictwie (44% wobec 38,6% w I kw.br.)” – czytamy dalej.
Czytaj także: Międzynarodowy Fundusz Walutowy ocenia perspektywy światowej gospodarki
NBP: odsetek firm oczekujących spadku inflacji w 12 m-cy wzrósł do 59,6% w VI z 51,5% w III
„W czerwcu nastąpił także dalszy, silny spadek formułowanych przez firmy oczekiwań dotyczących inflacji cen konsumenta w horyzoncie najbliższych 12 miesięcy. Złożył się na to niższy niż w poprzednim badaniu udział przedsiębiorstw prognozujących wzrost inflacji CPI (11,8% wobec 14,9% w marcu br.) i wyraźnie wyższy udział podmiotów oczekujących jej spadku (59,6% wobec 51,5% w marcu).
W efekcie piąty kwartał z rzędu znacząco obniżyła się statystyka bilansowa tego wskaźnika (do 6,8 pkt. z 14,5 pkt. w poprzednim badaniu), kształtując się na poziomie wyraźnie niższym od wieloletniej średniej (33,2 pkt.).
Spadek oczekiwań nastąpił przy obniżającym się, jednak nadal wysokim, poziomie referencyjnym (14,7% r/r wobec 17,2% r/r w poprzednim badaniu)” – czytamy w raporcie.
Przedsiębiorstwa prognozują także dalsze obniżenie dynamiki cen własnych w horyzoncie 12-miesięcznym. Wskaźnik prognoz tych cen obniżył się czwarty kwartał z rzędu (do 46,3 pkt. z 50,6 pkt. s.a. w poprzednim kwartale). Spadek ten wynikał głównie z niższych niż w poprzednim kwartale oczekiwań inflacji cen producenta w przemyśle, a także w handlu i transporcie, przy wzroście oczekiwanej dynamiki cen w energetyce, podał NBP.
Oczekiwania dotyczące inflacji cen producenta PPI w III kw. br. obniżyły się w niemal wszystkich analizowanych sekcjach oraz dla wszystkich głównych grup produkcji, wskazano także.
Najniższe wartości wskaźników prognoz cen producenta notowano w przemyśle, w szczególności w produkcji dóbr pośrednich, nieco wyższe natomiast w przypadku dóbr konsumpcyjnych.
Relatywnie wysokie były natomiast prognozy cen usług, zwłaszcza skierowanych do konsumentów, oraz cen w budownictwie, podano dalej.
„Wyniki SM NBP wskazują na działanie szeregu mechanizmów dezinflacyjnych w SPN. Przede wszystkim w I kw. po raz kolejny wyraźnie spowolnił wzrost cen produkcji, a oceny i prognozy ankietowanych przedsiębiorstw wskazują na dalszy spadek ich dynamiki w II i III kw., a także w perspektywie roku.
Co więcej, przedsiębiorcy informują, że m.in. ze względu na słabszy popyt narastają trudności z przenoszeniem wzrostu kosztów produkcji na ceny oferowanych produktów i usług. Wyraźnie obniżyły” – podsumował bank centralny.
Czytaj także: Jak Taylor Swift, Beyoncé oraz filmy Barbie i Oppenheimer pobudzają gospodarkę?
***
Ostatnie badanie SM odbyło się w czerwcu 2023 r. W badaniu SM wzięło udział 2 642 podmiotów wybranych z terenu całego kraju. Były to przedsiębiorstwa z sektora niefinansowego reprezentujące wszystkie sekcje PKD poza rolnictwem, leśnictwem i rybołówstwem, oba sektory własności, przedsiębiorstwa z sektora MŚP oraz duże jednostki.
