Kanclerz Austrii chce konstytucyjnej gwarancji prawa do gotówki

„Austriacy kochają gotówkę jak sznycel”, żartują w Wiedniu. Konserwatywny kanclerz dostrzegł i ogłosił to, czego antyimigrancka Partia Wolności domaga się od dawna.

W Austrii co roku z bankomatów wypłaca się 47 miliardów euro, a średnio każdy Austriak nosi przy sobie 102 euro w gotówce, argumentuje szef rządu. Dlatego, jak tłumaczy, zaangażował się w zapewnienie konstytucyjnej ochrony gotówki jako środka płatniczego.

Narodowy Bank Austrii zapewnia, że nie ma planów rezygnacji z gotówki

Austriacy obok Niemców należą do najbardziej kochających gotówkę narodów w strefie euro, a wielu turystów jest zdumionych, że ​​niektóre restauracje i kawiarnie w ich kraju wciąż nie akceptują płatności kartą.

„Coraz więcej osób w Austrii obawia się, że gotówka jako środek płatniczy może zostać ograniczona”, mówił Karl Nehammer w wywiadzie dla Kronen Zeitung. „Obywatele muszą mieć pewność, że gotówka zostanie i muszą mieć zapas gotówki w rozsądnej odległości”, dodał.

Szef rządu dostrzega też skargi, że z wielu miast w Austrii znikają bankomaty, a co za tym idzie możliwość wypłaty gotówki.

Jednocześnie odnotowywany jest wzrost popularności płatności zbliżeniowych w całej Europie.

Kanclerz odniósł się również do spekulacji, że monety i banknoty mogą zostać wypchnięte z systemu płatniczego. Propozycja Nehammera pojawiła się bowiem w chwili wzrostu poparcia w sondażach dla Partii Wolności, która oskarżała nawet rząd o spiskowanie w celu zakazania gotówki, aby śledzić swoich obywateli. 

Działo się tak pomimo wielokrotnych zapewnień Narodowego Banku Austrii, że nie ma planów rezygnacji z gotówki.

Czytaj także: Niemcy między gotówką a cyfrowym euro  

Gotówka w cieniu austriackich sporów politycznych

„Wolnościowcy” są dziś na pierwszym miejscu z wyraźną przewagą nad opozycyjnymi socjaldemokratami i konserwatystami Nehammera, którzy są w dwupartyjnej koalicji z Zielonymi. Obecny parlament działa do jesieni przyszłego roku.

Do zmiany konstytucji potrzebna jest w parlamencie większość dwóch trzecich głosów. Razem FPO i konserwatyści kontrolują około 55 proc. miejsc w izbie niższej.

Zapowiedź kanclerza wywołała aplauz w jego własnej partii, ale w politycznym otoczeniu szefa rządu nie ma zgodności w sprawie konieczności konstytucyjnej ochrony gotówki.

Według rządowych prawników celem zakotwiczenia gotówki jest ochrona wolności wyboru i niezależności. „Każdy powinien móc swobodnie i anonimowo decydować, jak zapłacić. Szczególnie w dobie cyfryzacji ważne jest, aby reagować na takie zmiany legislacyjne”, tłumaczą.

Czytaj także: Gdzie za granicą warto mieć też gotówkę – wakacyjna mapa płatności

UE gwarantuje gotówkę jako prawny środek płatniczy

Martin Selmayr, szef przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Austrii, też nie widzi sensu w inicjatywie kanclerza. Za politykę walutową i regulujące ją prawo odpowiada wyłącznie Unia Europejskiego. Od 1999 roku gwarantuje ona gotówkę jako prawny środek płatniczy. Prawo krajowe, o ile jest dozwolone przez prawo europejskie, niewiele wnosi do ochrony gotówki.

Dopóki Austria jest państwem członkowskim UE, Traktat o funkcjonowaniu UE stanowi, że banknoty euro są tam też jedynym prawnym środkiem płatniczym, a zobowiązania płatnicze należy regulować w euro. Potwierdził już to zresztą także Europejski Trybunał Sprawiedliwości.

Poza tym, zdaniem Nehammera, istnienie monet i banknotów to również kwestia niezależności człowieka i zapobiegania kryzysom, a „ludzie muszą mieć wybór”.

Poparcie dla kanclerza wyraził nawet w imieniu Austriackiego Stowarzyszenia Psychoterapeutów jego wiceprezes. Peter Stippl twierdzi, że psychologowie zgadzają się z Nehammerem, iż gotówka daje poczucie bezpieczeństwa, które jest uwarunkowane także historycznie. Rozumie on również sceptycyzm ludzi, jeśli chodzi o transakcje bezgotówkowe.

W ramach przygotowań do zmiany zapisów w konstytucji, Magnus Brunner, austriacki minister finansów, powoła „Task Force Cash” z udziałem przedstawicieli banku centralnego i służby konstytucyjnej Austrii.

Na wrzesień ’23 kanclerz zapowiedział pierwsze spotkanie z przedstawicielami zainteresowanych ministerstw i banków oraz banku centralnego, na którym dokładnie zostanie omówiony zamiar zapisania w konstytucji prawa do gotówki.

Plan gwarantowałby gotówkę jako opcję płatności i nakazywałby bankowi centralnemu zabezpieczenie jej podstawowych dostaw.

Czytaj także: Problematyczne prawo Słowaków do gotówki