Instrumenty płatnicze: ile odpowiedzialności dostawcy, a ile użytkownika?
Autorzy we wstępie do raportu stwierdzają, że ich opracowanie dotyczy zasad rozkładu odpowiedzialności między użytkownikiem i dostawcą w przypadku wystąpienia transakcji nieautoryzowanej oraz ewentualnych podstaw takiej odpowiedzialności, w zależności od stopnia uchybień po stronie użytkownika w związku z korzystaniem z instrumentu płatniczego.
„Prawidłowe wykonywanie przez użytkowników obciążających ich obowiązków stanowi jeden z filarów bezpieczeństwa usług płatniczych” – czytamy w raporcie.
„Dotyczy to w szczególności obrotu zdalnego, gdzie dostawca nie ma realnych narzędzi, aby sprawować bieżącą kontrolę i pieczę nad sposobem korzystania z instrumentów płatniczych przez użytkownika. Kontrola ta sprawowana jest niejako pośrednio, poprzez wprowadzenie odpowiednich mechanizmów zabezpieczających i związanych z nimi reguł – w szczególności procedur uwierzytelniania – służących weryfikacji ważności i poprawności używania konkretnego instrumentu płatniczego” – piszą autorzy raportu.
Prawo goni zmieniającą się nieustannie technologię
W dalszej części opracowania stwierdzają: „Celem prawodawcy było to, aby ciężar czuwania nad bezpieczeństwem usług płatniczych był dzielony między dostawcami usług płatniczych i użytkownikami tych usług – oczywiście przy zachowaniu odpowiedniej roli każdej z tych stron w obrocie gospodarczym. O ile dostawca ma obowiązek zapewnić właściwe rozwiązania technologiczne i mechanizmy służące zabezpieczeniu instrumentów płatniczych, w tym wykonywanych przy ich użyciu transakcji (takim mechanizmem jest chociażby konieczność stosowania SCA), o tyle użytkownik ma obowiązek prawidłowego korzystania z tych zabezpieczeń i unikania sytuacji, w których zabezpieczenia te mogą zostać osłabione lub przełamane na skutek jego własnego zachowania.”
W tym miejscu pojawia się ważna konstatacja, która omawianą problematykę jeszcze bardziej komplikuje: „Zasady korzystania z instrumentu płatniczego to kategoria dynamiczna, zmienna w czasie i poddana ciągłej ewolucji. Usługi płatnicze jako takie, a w szczególności instrumenty płatnicze, podlegają od ponad dwóch dekad nieustannemu, bardzo prężnemu rozwojowi. Niemal codziennie w ofercie dostawców pojawiają się nowe rozwiązania płatnicze”.
W dalszej części raportu są wymienione obowiązki ostrożnościowe użytkownika zebrane przez autorów z regulaminów kluczowych banków w naszym kraju. W sumie autorzy wymieniają 13 takich obowiązków związanych z korzystaniem z instrumentu płatniczego.
Instrumenty płatnicze – obszar do rozpoznania także dla sędziów
W podsumowaniu raportu jego autorzy stwierdzają m.in.:
„Złożoność stanów faktycznych w zakresie transakcji nieautoryzowanych, jak również wysoce wyspecjalizowany charakter tej problematyki niewątpliwie stanowią wyzwanie nie tylko dla samych uczestników rynku (dostawców i użytkowników), ale także dla doktryny prawniczej i orzecznictwa. Nie powinno jednak budzić wątpliwości, że z biegiem lat kluczowa rola w kształtowaniu właściwej praktyki rynkowej przypadać będzie właśnie sądownictwu. Sprawy dotyczące transakcji nieautoryzowanych są z natury rzeczy podatne na spór. Interesy dostawców i użytkowników są w takich przypadkach rozbieżne, a często wysokie kwoty powstałych strat nie sprzyjają polubownemu rozstrzygania sporów”.
Stąd można sądzić, że lektura raportu jak i samo webinarium może być interesująca nie tylko dla bankowców, ale także dla prawników, w tym dla środowiska sędziowskiego, które zapewne z upływem czasu będzie musiało orzekać w coraz większej liczbie spraw związanych z transakcjami płatniczymi.
Więcej informacji o webinarium z zakładce Konferencje
