Elvira Nabiullina, prezes Banku Rosji za liberalizacją rosyjskiej gospodarki

Elwira Nabiullina w swoich wystąpieniach i publikacjach różnych dokumentów banku nie kryje wyzwań przed którymi stoi.

Prezentując raport Banku Rosji za 2021 rok, omówiła szereg działań, które podjął bank pod jej kierownictwem: podniesienie kluczowej stopy, kontrola kapitału, zawieszenie zorganizowanego obrotu, wprowadzenie luzowania regulacyjnego dla instytucji finansowych wraz ze wzrostem stawki kluczowej przy jednoczesnym wprowadzeniu preferencyjnych programów kredytowych dla małych firm.

Kierunek – obniżki stóp procentowych

Rosyjski bank centralny wszedł już jednak w fazę obniżenia głównej stopy procentowej. Awaryjna podwyżka stóp procentowych wprowadzonych przez bank centralny do 20 proc. pod koniec lutego pomogła – jej zdaniem – ustabilizować rubla i przezwyciężyć gwałtowny wzrost inflacji. 

Następnie 8 kwietnia obniżono oprocentowanie do 17 proc. W przyszłości planowane są kolejne obniżki. Następne posiedzenie zarządu banku odbędzie się 29 kwietnia.

Jak przezwyciężyć skutki zachodnich sankcji?

Andriej Kostin, szef drugiego co do wielkości pożyczkodawcy w Rosji – VTB, który jest objęty sankcjami oczekuje, iż bank centralny obniży w tym miesiącu główną stopę procentową do 15 proc., a do 12-13 proc. pod koniec roku. Inflacja w Rosji wynosi obecnie 17,6 proc., ale jest na drodze do przyspieszenia do 22 proc. w br.

Według  sondażu ekonomistów przeprowadzonego przez Bank Rosji w kwietniu szacuje się, że rosyjska gospodarka skurczy się o 9,2 proc.

Nabiullina zapowiada, że ​​Rosja, która w 2021 r. odnotowała największy wzrost gospodarczy od 13 lat, na poziomie 4,7 proc, przejdzie zmiany strukturalne, gdyż jej dostęp do globalnego systemu finansowego i handlu jest ograniczony zachodnimi sankcjami.

Ostrzegła, że problemy mogą pojawić się nawet w przypadku produkcji o wysokim stopniu lokalizacji. Rosja produkuje np. własny papier, ale używa zagranicznych środków wybielających lub pilnie potrzebuje zagranicznych materiałów opakowaniowych do żywności produkowanej w Rosji.

„To wszystko wymaga czasu do przystosowania” – twierdzi szefowa rosyjskiego banku centralnego.

Więcej wolności gospodarczej

Gubernator wskazała wyzwania gospodarcze, przed którymi stoi jej kraj. Rosja szuka m.in. korekt w swoich kontrolach walutowych, aby uniknąć sytuacji, w których kurs rubla odbiega od oficjalnych poziomów na czarnym rynku. 

Sankcje wobec Rosji wpłynęły przede wszystkim na sytuację w sektorze finansowym, doprowadziły do ​​wzrostu popytu na waluty obce, przyspieszonej sprzedaży aktywów finansowych, odpływu gotówki z banków i ożywienie popytu na towary. Rosja planuje też rozszerzyć liczbę krajów, które akceptują rosyjskie karty bankowe.

Reformy powinny skupić się na szerokiej liberalizacji gospodarki, zwłaszcza ograniczeniu regulacji i kontroli państwa oraz zmniejszeniu obciążeń podatkowych

Eksperci przypominają, że sankcje zamroziły prawie połowę rosyjskich 640 miliardów dolarów w złocie i rezerwach walutowych kontrolowanych przez bank centralny, co pobudziło ucieczkę kapitału z Rosji i popchnęły ją w kierunku możliwej niewypłacalności, utrudniając dostęp kraju do światowego handlu i systemów finansowych.

Bank Rosji podkreślił w swoim ostatnim biuletynie makroekonomicznym, że wyjście z kryzysu mogą zapewnić lokalne firmy wtedy, gdy szybko dostosują się do nowej sytuacji gospodarczej i wskazał na konieczność wprowadzenia reform, które powinny skupić się na szerokiej liberalizacji gospodarki, zwłaszcza ograniczeniu regulacji i kontroli państwa oraz zmniejszeniu obciążeń podatkowych.