Co trzeba wiedzieć o Systemie Informacji Finansowej?
Prace legislacyjne nad Systemem Informacji Finansowej mają na celu przeniesienie postanowień tych dyrektyw na polski grunt. Ustawodawcy zależy zwłaszcza na uzyskaniu dostępu do informacji o produktach służących gromadzeniu czy też przechowywaniu lub inwestowaniu środków przez organy ścigania.
Czym jest System Informacji Finansowej i jakie konsekwencje wywoła jego wdrożenie?
Uproszczenie procedur
Obecnie organy publiczne muszą przejść niekiedy długą i skomplikowaną procedurę, by uzyskać pełne informacje o rachunkach prowadzonych dla osób i podmiotów powiązanych ze zorganizowaną przestępczością. Niezbędne jest m.in. prowadzenie korespondencji z licznymi instytucjami rynku finansowego lub korzystanie z płatnych rozwiązań komercyjnych.
Ustawa ma to zasadniczo ułatwić. System Informacji Finansowej ma umożliwiać sprawne zlokalizowanie rachunku lub innego produktu, służącego gromadzeniu, przechowywaniu lub inwestowaniu środków finansowych, należącego do danej osoby lub firmy, przy czym nie jest wymagany wgląd do informacji wrażliwych o znajdujących się na nim aktywach czy dokonywanych na nim transakcjach.
System Informacji Finansowej nie będzie ingerował w zakres tajemnic służbowych czy bankowej, ani gromadził nadmiarowych informacji, w tym o przeprowadzanych operacjach na danym rachunku.
Czytaj także: Senat odrzucił ustawę o stworzeniu systemu informacji o rachunkach bankowych
Przestępstwa katalogowe
System będzie pomocny nie tylko w przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, ale również zwalczaniu tzw. przestępstw katalogowych.
Do projektu ustawy o Systemie Informacji Finansowej wprowadzono ich definicję – to najcięższe czyny, takie jak terroryzm, przestępczość zorganizowana, handel narkotykami, działalność związana z praniem pieniędzy, czy też przestępstwa związane z obrotem substancjami jądrowymi i promieniotwórczymi, handel ludźmi, wreszcie wyjątkowo ciężkie przestępstwa pospolite: rozbój i kradzież rozbójnicza.
Nowa regulacja ma służyć ich rozpoznawaniu, zapobieganiu i wykrywaniu, lub wspomaganiu prowadzenia postępowania karnego w sprawie przestępstwa katalogowego, a także w celu identyfikacji, wykrycia lub zabezpieczenia mienia pochodzącego z takiego czynu.
Czytaj także: Safebank: Zadania banków w przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu
Instytucje i ich obowiązki
Do instytucji zobowiązanych do przekazywania danych do Systemu Informacji Finansowej będą zaliczane przede wszystkim instytucje kredytowe i finansowe prowadzące działalność na podstawie ustawy – Prawo bankowe;
spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe wraz z Krajową Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo-Kredytową;
podmioty oferujące usługi płatnicze na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych;
firmy inwestycyjne i banki powiernicze, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi;
ale również Narodowy Bank Polski w zakresie, w jakim prowadzi rachunki bankowe dla osób prawnych, z wyłączeniem rachunków w systemach płatności prowadzonych przez NBP;
przedsiębiorcy prowadzący działalność polegającą na udostępnianiu skrytek sejfowych (w tym oddziały przedsiębiorców zagranicznych prowadzących taką działalność na terytorium RP) i oddziały unijnych instytucji płatniczych.
Podmioty te będą z mocy ustawy zobligowane do przekazywania informacji o rachunku do Systemu Informacji Finansowej.
Przy czym w pojęciu ustawy, definicja „rachunku” określonego w projektowanej regulacji, obejmie:
rachunek płatniczy, o którym mowa w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych;
rachunek bankowy i rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, niebędące rachunkami bankowymi; rachunek papierów wartościowych;
rachunek derywatów i rachunek zbiorczy oraz służący do ich obsługi rachunek pieniężny w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.
Organem właściwym w sprawach Systemu Informacji Finansowej będzie Szef Krajowej Administracji Skarbowej, który jednocześnie będzie administratorem danych zgromadzonych w tym rejestrze.
Pełna treść artykułu jest dostępna w grudniowym numerze 2022 MF BANK
