Zrównoważona transformacja szansą dla Polski i Europy – wnioski z międzynarodowej konferencji w siedzibie mBanku

Konferencję otworzyły wystąpienia prof. Agnieszki Słomki-Gołębiowskiej, przewodniczącej rady nadzorczej mBanku oraz członkini Platformy UE ds. Zrównoważonych Finansów; Adama Persa, wiceprezesa mBanku ds. bankowości korporacyjnej i inwestycyjnej oraz Jarosława Nenemana, wiceministra finansów.

Skala inwestycji w transformację energetyczną jest ogromna i wynosi ok. 2,35 bilionów euro do 2050, ale jednocześnie stwarza szansę rozwojową dla Polski, zwiększając tym samym bezpieczeństwo energetyczne i umożliwiając stopniowe uniezależnianie od surowców kopalnych.

Globalny rynek zrównoważonych finansów rośnie. W UE przedsiębiorstwa zainwestowały 530 mld euro w zielone aktywa, a w 2024 r. 60% funduszy było zrównoważonych.

Czytaj także: Banki w Polsce wobec zrównoważonego rozwoju

Spadek roli polskiego sektora bankowego w finansowaniu gospodarki

Polska musi być częścią tej zmiany, aby uniknąć pozostania z porzuconymi aktywami – mówiła w trakcie wystąpienia prof. Agnieszka Słomka-Gołębiowska.

– Polska, szósta co do wielkości gospodarka w UE, produkuje 60% energii z paliw kopalnych, co zwiększa potrzeby inwestycyjne.

Realizacja ogromnych planów rozwojowych uzależniona jest i będzie w dużej mierze od zdolności banków do finansowania gospodarki.

Tymczasem spadek roli polskiego sektora bankowego w finansowaniu gospodarki jest alarmujący. Wolumen kredytów bankowych w relacji do PKB spadł do 90%. Trzeba działać, aby odwrócić ten trend i przywrócić rolę sektora w napędzaniu wzrostu – dodała prof. Agnieszka Słomka-Gołębiowska.

– Zrównoważone finansowanie to nie tylko odpowiedzialność, ale także ogromna szansa dla polskich firm na zwiększenie konkurencyjności. Jako sektor finansowy mamy do odegrania kluczową rolę w przyspieszaniu zielonej transformacji, zapewniając kapitał dla innowacyjnych i niskoemisyjnych projektów.

Ważne jest wspieranie nie tylko największych biznesów, ale też i MŚP, zwłaszcza, że mniejsze firmy często mają ograniczony dostęp do kapitału i technologii – podkreślał Adam Pers.

– Jesteśmy jednym z najbardziej aktywnych w Polsce banków wspierających transformację energetyczną i doświadczonych w zrównoważonych finansach. Na koniec 2024 roku suma udzielonych tego rodzaju transakcji i zmobilizowanego z rynku kapitału wyniosła ponad 16,1 mld zł – dodał Adam Pers.

Czytaj także: Bankowość i Finanse | Transformacja Energetyczna | ESG jako wyzwanie i potencjał dla bankowości

Finansowanie dekarbonizacji i innowacji w przemyśle, zrównoważone inwestycje

Helena Viñes Fiestas, przewodnicząca Platformy UE ds. Zrównoważonych Finansów podkreśliła istotne znaczenie zrównoważonej konkurencyjności, niezbędnej do odblokowania pełnego potencjału do rozwoju gospodarek.

Magdalena Sobkowiak-Czarnecka, podsekretarz stanu z pionu ds. Unii Europejskiej, w swoim wystąpieniu zwróciła uwagę na potrzebę znalezienia odpowiedniego balansu w wyznaczaniu realistycznych celów w podążaniu ku transformacji gospodarczej.

Podczas debat przeanalizowano temat planowania i wdrażania transformacji oraz finansowania dekarbonizacji i innowacji w przemyśle. Dyskutowano o unijnych benchmarkach inwestowania w transformację, a także o rozwiązaniach opartych na przyrodzie oraz ochronie różnorodności biologicznej.

Zmiany klimatyczne zostały podkreślone jako krytyczny priorytet, pokazując na dowód m.in. dane Bloomberga, które pokazują, że globalnie 72 proc. firm posiada aktywa fizyczne, które będą podatne na zmiany klimatu do 2030 r.

Prelegenci podkreślili także znaczenie zrównoważonych inwestycji, zielonych finansów i reform regulacyjnych dla odejścia Polski od paliw kopalnych. Ze względu na fakt, że ceny energii elektrycznej w Polsce przekraczają średnią UE o 15 proc. potrzebne są dalsze inwestycje, aby zapewnić konkurencyjną i zrównoważoną przyszłość. Stanowi to wyzwanie dla całego sektora finansowego.

Eksperci, którzy brali udział w wydarzeniu wskazali na to, że zrozumienie przepływów kapitałowych ma kluczowe znaczenie dla klasyfikacji zrównoważonych inwestycji. Wymagają one długoterminowej perspektywy – wyniki w czasie odzwierciedlają rzeczywistą wartość zielonych aktywów.

ESG: luka finansowa między dostępnymi środkami publicznymi a realnymi potrzebami

Podczas wystąpień poruszono też temat ogromnej skali finansowej potrzebnej transformacji – inwestycje niezbędne do osiągnięcia neutralności klimatycznej w Polsce do 2050 r. są szacowane w „Mapie Drogowej rozwoju rynku zrównoważonych finansów w Polsce” na od 1,95 bilionów euro do 2,35 bilionów euro, a luka finansowa między dostępnymi środkami publicznymi a realnymi potrzebami sięga 1,9 biliomów euro.

Wymaga to mobilizacji kapitału prywatnego, a także dynamicznego rozwoju rynku zrównoważonego finansowania.

Dyskusje objęły również konieczność poświęcenia większej uwagi bioróżnorodności i pomiaru wpływu na nią przedsiębiorstwa, co wciąż pozostaje istotnym wyzwaniem.

Wnioski płynące z dyskusji ekspertów to przede wszystkim konieczność uproszczeń regulacyjnych i ściślejsza współpraca między przedsiębiorstwami a rządem, które zostały uznane za niezbędne kroki w celu przyspieszenia transformacji. Pokreślono także potrzebę większego zaangażowania sektora finansowego i dostosowania polityki w celu wspierania sprawiedliwej i czystej transformacji energetycznej.

***

Wydarzenie odbyło się pod patronatem Polskiej Prezydencji w Radzie UE i Ministerstwa Finansów.

Konferencja jest wspólną inicjatywą członkiń i członków Europejskiej Platformy ds. Zrównoważonych Finansów, która jest organem doradczym Komisji Europejskiej, a jej głównym celem jest wspieranie rozwoju zrównoważonego finansowania w Unii Europejskiej.

Wśród organizatorów są: International Sustainable Finance Centre (ISFC), Polish Sustainable Investment Forum (PolSIF), GreenWatch z Uniwersytetu College of Dublin, oraz mBank.