Zabezpieczenie roszczenia – niezbędna ochrona wierzyciela w czasach galopującej niewypłacalności
Postępowanie zabezpieczające ma na celu ochronę interesów stron przed ewentualnymi stratami, jakie mogą wyniknąć w trakcie trwania sporu sądowego.
Proces sądowy to postępowanie długie, często kilkuletnie, w trakcie którego sytuacja finansowa pozwanego zmienia się dynamicznie.
Procedura zastosowania zabezpieczenia
Katalog umożliwiający zastosowanie zabezpieczenia opiera się na kilku standardowych przesłankach uprawdopodobniających istnienie roszczenia, na podstawie których możemy złożyć wniosek o zabezpieczenie bezpośrednio w pozwie o zapłatę.
W przypadkach uznania roszczenia czy weksla wystawionego przez pozwanego – powód zyskuje dodatkowe uprawnienie do skierowania wniosku o przeprowadzenie postępowania w trybie nakazowym.
Zaletą tego postępowania jest niższa opłata sądowa, a wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym uprawnia do wszczęcia postępowania zabezpieczającego.
Czytaj także: Od grudnia 2023 roku dla kogo e-Doręczenia?
Postępowanie zabezpieczające a ochrona firm
W ostatnich latach ustawodawca rozszerzył znacząco możliwości uzyskania tytułu uprawniającego do zastosowania zabezpieczenia skupiając się na ochronie interesu przedsiębiorców.
Należy wspomnieć o wyrokach sądowych w sprawach gospodarczych, które stały się podstawą do wszczęcia postępowania zabezpieczającego. W sprawach o roszczenia pieniężne wyrok sądu pierwszej instancji stanowi tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania klauzuli wykonalności.
Kolejnym udogodnieniem jest przepis dotyczący uzyskania zabezpieczenia w postępowaniach dotyczących należności wynikających z transakcji handlowych do wysokości 75 tysięcy złotych. Pozwala to przedsiębiorcy na uzyskaniu zabezpieczenia należności jeśli kwota roszczenia nie przekracza wyżej wskazanego progu bez wykazywania, iż nie udzielenie zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia.
Komentarz Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Grunwald i Jeżyce w Poznaniu Adama Dębickiego:
– Wyroki gospodarcze są rzadkością, zakładam że związane jest to głównie z brakiem świadomości – nawet profesjonalnych pełnomocników. Ten sposób zabezpieczenia stosują głównie podmioty „specjalizujące” się w takim typie postępowań.
Zachętą do kierowania wniosków o zabezpieczenie do komorników sądowych są również zmiany dotyczące kosztów ponoszonych przez przedsiębiorców dochodzących swoich należności.
W poprzednim stanie prawnym przedsiębiorca uprawniony do zabezpieczenia wraz z wnioskiem o zabezpieczenie musiał uiścić 5% opłatę stosunkową bez gwarancji zabezpieczenia dochodzonej należności.
Aktualnie obowiązujące przepisy ograniczyły powyższą opłatę do ryczałtu w wysokości 300 złotych. Dopiero w przypadku skutecznego zabezpieczenia należności komornik sądowy wzywa do uiszczenia 10% opłaty stosunkowej, którą w dalszej części dochodzenia należności egzekwuje od dłużnika.
Komentarz Adama Dębickiego:
– Postępowanie zabezpieczające to narzędzie skutecznej walki z nierzetelnymi płatnikami. Brak konieczności oczekiwania na prawomocne zakończenie, często czasochłonnego, procesu przekłada się na w wielu przypadkach na korzystne dla wierzyciela zakończenie sprawy.
Dodatkowo, zmiany przepisów w ostatnim czasie zniosły wszelkie trudności formalne w udzieleniu zabezpieczania przez sądy, a dodatkowo uprawniony nie ponosi ryzyka finansowego w postaci wysokich opłat w tym typie postępowań jak to miało miejsce uprzednio.
Czytaj także: Raport Specjalny | Windykacja Należności | Komornicy – efektywny czy nieskuteczny sposób na dłużnika?
Zabezpieczenie roszczenia – zmiany w orzecznictwie sądów
Pozytywnie należy również ocenić zmiany w orzecznictwie sądów. Odejście od szczegółowego wskazywania majątku będącego przedmiotem zabezpieczenia na rzecz bardziej ogólnego wskazania „sposobów” wydaje się być dobrym krokiem w stronę tego, by się nadążyć za szybko zmieniająca się rzeczywistość gospodarczą i umożliwić komornikom sprawne działanie.
W postępowaniu zabezpieczającym komornik sądowy stosuje analogiczne narzędzia poszukiwania majątku, z których korzysta w postępowaniu egzekucyjnym. Dzięki dynamicznym działaniom procesowym oraz skutecznym działaniom organów egzekucyjnych prawdopodobieństwo odzyskania należności jest dużo wyższe od momentu, w którym uzyskany zostanie tytuł wykonawczy. Im mniej czasu na wyzbycie się majątku przez dłużnika tym lepiej.
Zabezpieczenie wierzytelności jest jednym z najskuteczniejszych środków gwarantujących skuteczną egzekucję. Możliwości dotyczące skutecznego i stosunkowo atrakcyjnego ekonomicznie postępowania powinny być stosowane przez przedsiębiorców zdecydowanie częściej. Pozwoli to na zwiększenie skuteczności odzyskiwania problematycznych należności co z całą pewnością pozytywnie wpłynie na sytuację finansową firmy.
Wojciech Romanowski,
dyrektor działu zarządzania wierzytelnościami
