Sprint na dystansie maratonu – debata prezesów na IT@BANK 2025

Tym razem uczestnicy panelu, moderowanego przez wieloletniego prezesa ING Banku Śląskiego, a obecnie doradcę zarządu tej instytucji, Brunona Bartkiewicza, omawiali całe spektrum zagadnień, kluczowych dla przyszłości rynku finansowego.

W dyskusji wzięli udział Krzysztof Dąbrowski, wiceprezes zarządu mBanku, Przemysław Koch, wiceprezes zarządu VeloBanku, Magdalena Nowicka, wiceprezes zarządu BNP Paribas Banku Polska, Maciej Ogórkiewicz, wiceprezes zarządu ING Banku Śląskiego i Robert Trętowski, wiceprezes zarządu KIR.

Fundamenty bez fajerwerków: dług technologiczny i chmura

Podczas rozmowy prelegenci skupili się m.in. na problemie aktualizacji systemów centralnych. Krzysztof Dąbrowski przypomniał, że każdy z polskich banków ma swą historię, co przekłada się na powstawanie tzw. długu technologicznego. Akceptacja tej sytuacji jest równoznaczna z kapitulacją, dlatego warto poddawać modernizacji zasoby, by utrzymać realny wpływ na własną przyszłość. Proces ten obejmuje odchodzenie od starych platform technologicznych, aż do sfinalizowania modernizacji systemów centralnych. Dzięki temu uwolnione zostają zasoby deweloperskie, które mogą pracować nad nowymi funkcjonalnościami. Pomaga to także zoptymalizować strukturę kosztową, co przekłada się na możliwość wygenerowania większych nakładów tam, gdzie pozwala to rozwijać biznes.

Do tej wypowiedzi nawiązał Brunon Bartkiewicz, cytując znanego mentora biznesu, Jacka Welcha: „gdy zmiany na zewnątrz organizacji zachodzą szybciej niż wewnątrz, firma jest martwa, tylko jeszcze o tym nie wie”.

Odnosząc się do tych zagadnień, Maciej Ogórkiewicz, włączył wątek migracji do chmury. Jej celem nie powinno być tylko przeniesienie infrastruktury, ale głęboka modernizacja funkcjonowania zasobów IT w banku. Już samo przejście do cloudu wymaga przeprojektowania systemów, przez co jest to projekt dotyczący całej organizacji, a nie tylko departamentu IT. Jego zdaniem, dobrze przeprowadzona migracja daje nie tylko skalowalność i elastyczność, ale też odporność czy możliwość szybszego odtwarzania usług i przenoszenia obciążeń między różnymi środowiskami, również w modelu multicloud.

Sprint na dystansie maratonu: klient w centrum

Przemysław Koch, odnosząc się do omawianej problematyki, porównał modernizację systemów IT w bankach do „sprintu na dystansie maratonu”. Banki muszą biec coraz szybciej, ale w odróżnieniu od start-upów wyścig tradycyjnych instytucji finansowych o uwagę, lojalność i zaufanie klientów trwa 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu. Dotyczy to zwłaszcza obecnej rzeczywistości, gdzie każdy klient jest „przykuty do smartfona”, za pośrednictwem którego komunikuje się ze światem.

Klienci oczekują, że bank będzie stale obecny w tym urządzeniu, dostępny w każdej chwili, a co więcej dostarczy spersonalizowane treści, szyte na miarę klienta produkty i funkcje, użyteczne w konkretnym momencie życia, miejscu i kontekście. To implikuje potrzebę budowania pełnego obrazu klienta wysokiej jakości.

Bank musi mieć dane, które pozwolą zrozumieć sytuację życiową, plany, nawyki, a później wykorzystać je w sposób odpowiedzialny – tak, by klient czuł, że instytucja go zna, rozumie i realnie pomaga w codziennych zadaniach. Tu określenie „nowa era zaufania” nabiera bardzo praktycznego znaczenia.

Organizacja, kultura, prawo: jak ustawić bank pod technologię

Magdalena Nowicka przeniosła ciężar rozmowy na kwestie organizacyjne. Sama dostępność rozwiązań IT przestaje być przewagą, gdy podobne narzędzia mogą kupić wszyscy. O wygranej decyduje to, jak bank jest zorganizowany, jak szybko potrafi podejmować decyzje i jak dobrze współdziała wewnętrznie.

Przedstawicielka BNP Paribas Banku Polska mówiła o konieczności budowania „digital resilience” rozumianej jako zdolność instytucji do szybkiej reakcji na zmieniające się otoczenie. W świecie, w którym wektor zmiany jest „bardzo duży”, bank musi nauczyć się funkcjonować w warunkach niepewności, utrzymując gotowość do przebudowy procesów, kanałów i modeli biznesowych.

To wymusza inne podejście do pracy zespołowej. W projekty cyfrowe muszą być włączone obszary biznesowe, operacje, ryzyko, compliance, a także działy prawne. Te ostatnie coraz częściej są współautorami modeli działania, pilnując zgodności z regulacjami, ale też pomagając szukać interpretacji, które nie blokują innowacji.

Cyberwojna w czasie rzeczywistym: banki na pierwszej linii

Kolejna część debaty poświęcona była cyberbezpieczeństwu, które moderator określił jednym z kluczowych elementów bezpieczeństwa narodowego. Przemysław Koch wspomniał, iż cyberprzestępcy atakują przede wszystkim klientów, a nie same banki, korzystając z nowoczesnych rozwiązań, w tym zaawansowanych modeli językowych, które piszą po polsku (i w innych językach) lepiej niż przeciętny użytkownik.

Obecnie jeden na pięć ataków phishingowych okazuje się skuteczny, a liczba takich fraudów rośnie o kilkadziesiąt procent rok do roku. W rękach przestępców AI służy też do klonowania głosu i budowania nagrań, które mogą obchodzić zabezpieczenia oparte na biometrii głosowej. Odpowiedzią banków jest coraz większa inwestycja w technologie bezpieczeństwa: zaawansowane systemy antyfraudowe, analizę zachowań użytkowników, monitoring sieci, w tym dark webu, oraz rozwiązania oparte na biometrii behawioralnej.

Magdalena Nowicka przypomniała, że w wielu bankach zespoły bezpieczeństwa pracują w trybie 24/7, w trzech zmianach, reagując na próby ataku, analizując anomalie, ruchy w systemach i nietypowe zachowania użytkowników. Bez tego żaden system nie zapewni realnej ochrony.

Robert Trętowski przypomniał, że banki są nie tylko instytucjami zaufania publicznego, ale również częścią kluczowej infrastruktury cyfrowej. Dziś walka z cyberprzestępczością wymaga szerszej współpracy z administracją, operatorami telekomunikacyjnymi czy innymi sektorami. Szczególnie mocnym akcentem były dane, przywołane przez Krzysztofa Dąbrowskiego odnośnie skali wyłudzeń z rachunków klientów.

Banki mają coraz większe sukcesy w wykrywaniu prób oszukańczych, najtrudniej jednak przekonywać klientów, by nie wykonali zmanipulowanej transakcji. W tym kontekście edukacja klientów jest jednym z najważniejszych zadań sektora.

Robert Trętowski przypomniał, iż natychmiastowe transakcje międzybankowe również są wykorzystywane przez przestępców. Dlatego izba, we współpracy z bankami i instytucjami nadzorczymi, pracuje nad dodatkowymi mechanizmami, pomocnymi w zatrzymywaniu środków i blokowaniu podejrzanych przelewów.

Brunon Bartkiewicz postawił w tym miejscu ważną tezę: „komfort i szybkość nie mogą dominować nad bezpieczeństwem w obliczu tak poważnego zagrożenia przestępczością”.

Gotowość na kryzysy: od pandemii po blackout

Dyskusja o cyberbezpieczeństwie przeniosła się na odporność sektora na sytuacje kryzysowe. Moderator poprosił panelistów o krótką odpowiedź na pytanie: „jesteśmy gotowi, bo…?”.

Maciej Ogórkiewicz podkreślał bieżącą współpracę międzybankową i duże nakłady na bezpieczeństwo. W jego ocenie konieczne jest pogłębienie współpracy z innymi gałęziami gospodarki: energetyką, telekomunikacją, operatorami infrastruktury krytycznej. W państwie, które jest coraz bardziej cyfrowe, słabym ogniwem może okazać się nie bank, lecz fragment łańcucha poza sektorem finansowym.

Magdalena Nowicka odwołała się do pandemii COVID-19 oraz początku wojny w Ukrainie. Sektor, w tym również banki działające na rynku ukraińskim, zdał egzamin z ciągłości działania w sytuacjach skrajnych. liczba ćwiczeń i testów odporności powinna wzrosnąć i przybrać formę cykliczną.  

Brunon Bartkiewicz zwrócił uwagę na coś, co często umyka w dyskusji: zdolność polskich banków do współdziałania. Sektor zbudował ogromną wartość nie tylko infrastrukturalną, ale i społeczną, ucząc się współpracy ponad „źle rozumianą konkurencją” tam, gdzie stawką jest bezpieczeństwo i stabilność systemu.

Banki jako motor cyfrowego państwa i gospodarki

Nie zabrakło pytania o rolę banków w cyfryzacji państwa i biznesu. Brunon Bartkiewicz przypomniał, że to właśnie sektor bankowy zbudował w Polsce środowisko cyfrowej transformacji. Co można poprawić w tym procesie?

Robert Trętowski wskazał dwa obszary. Pierwszy to dalsza cyfryzacja na linii B2B, B2C i B2A – nie tylko w relacji z konsumentem, ale przede wszystkim w obszarze MŚP i dużych korporacji. Drugi to wciąż niewystarczająco ułożona współpraca R&D między prężnym sektorem bankowym a uczelniami wyższymi.

Przemysław Koch skupił się na konkretnym narzędziu, które budzi duże nadzieje: Krajowym Systemie e-Faktur. Ujednolicenie i cyfryzacja obiegu faktur otwierają drogę do automatyzacji kolejnych linii biznesowych banków, takich jak faktoring, faktoring odwrócony czy leasing. Jeśli dane z rejestrów państwowych będą pobierane w czasie liczonym w milisekundach, decyzje kredytowe lub decyzyjne w sprawie finansowania można będzie podejmować równie szybko.  

Magdalena Nowicka oceniła, że w Polsce mamy dostęp do bardzo dobrego cyfrowego doświadczenia w takich obszarach jak zdrowie czy podatki. Sporo pozostaje do zrobienia w sferze biznesu, gdzie brak stabilności prawnej utrudnia długofalowe inwestycje.

Krzysztof Dąbrowski wrócił do tematu cyfrowej tożsamości. Jego zdaniem, dopóki zarządzanie tożsamością nie będzie proste i powszechnie używane, będziemy wciąż „rozbijać się” o brak wygodnego, szeroko wykorzystywanego identyfikatora.

Maciej Ogórkiewicz mówił z kolei o konieczności adresowania „szarych obszarów” cyfryzacji – tych, które leżą pomiędzy oczywistymi usługami bankowymi a domeną państwa. Jego zdaniem integracja usług i dostarczanie ich w coraz lepszej formie cyfrowej powinny być elementem strategii państwa, uzupełnionej z jednej strony zachętami dla innych sektorów, z drugiej – lekką presją regulacyjną.

Jednocześnie apelował o dyskusję deregulacyjną tam, gdzie przepisy nie nadążają za rzeczywistością, jak w przypadku biometrii behawioralnej. To narzędzie realnie zwiększa bezpieczeństwo mniej świadomych klientów, ale jego wykorzystanie wymaga dziś uzyskania wcześniejszej, szczegółowej zgody na przetwarzanie danych biometrycznych. W praktyce bywa to barierą dla upowszechnienia rozwiązań, które mogłyby zmniejszyć skalę wyłudzeń.

Zobacz pozostałe relacje z IT@BANK2025