S&P Global Ratings o bankach w Polsce i w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej
Zadłużenie przedsiębiorstw oraz gospodarstw domowych jest niższe w Europie Środkowo-Wschodniej niż w Europie Zachodniej, co nieco łagodzi ryzyko kredytowe dla banków w obliczu spowolnienia gospodarczego oraz wyższych kosztów życia.
Polskie banki na końcu w kategorii zwrot z kapitału własnego
Średnia stopa zwrotu z kapitału własnego w większości krajów Europy Środkowo-Wschodniej w ciągu ostatnich pięciu lat wynosiła poniżej 10%, ale była znacznie wyższa niż w Europie Zachodniej – ekspozycja na rynki Europy Środkowo-Wschodniej poprawiła wyniki banków w Europie Zachodniej i spodziewana jest kontynuacja tego trendu.
Ogólnosystemowy zwrot z kapitału własnego w latach 2018–2022, średni zwrot z kapitału waha się od 5% do 14% w poszczególnych krajach:
Czytaj także: Dynamiczny rozwój banków jest niezbędny, by zapewnić finansowanie na miarę potrzeb rozwijającej się gospodarki
Mały sektor bankowy na tle Europy
Podatki od nadzwyczajnych zysków pozostają ryzykiem dla krajów, w których nie zostały jeszcze wdrożone (obecnie obowiązują m.in. na Węgrzech, w Czechach i Chorwacji, a planowane są w Słowenii, Słowacji i Rumunii).
Podczas gdy jakość aktywów poprawiła się w ciągu ostatnich pięciu lat, jest ona bardziej wrażliwa na spowolnienia gospodarcze. Wyniki stress testów pokazują, że w niekorzystnym scenariuszu instytucje z Europy Środkowo-Wschodniej doświadczyłyby najwyższego procentowego wzrostu niewypłacalności.
Stopy procentowe w Europie Środkowo-Wschodniej w ostatnich latach znacząco wzrosły, lecz w kilku krajach obserwowane są już ich spadki. Ponadto, ze względu m.in. na potrzebę spełnienia minimalnego wymogu w zakresie funduszy własnych oraz zobowiązań kwalifikowalnych (MREL), spodziewamy się, że marże odsetkowe netto (NIMs) spadną ze szczytowego poziomu obserwowanego w 2023 roku.
Sektor bankowy w Europie Środkowo-Wschodniej pozostaje stosunkowo mało znaczący w kontekście europejskim, z 4% łącznych aktywów w całej UE, ale wzrost pozostaje silny, ponieważ region zbliża się do wyższych standardów zamożności.
Suma skonsolidowanych aktywów instytucji finansowych na koniec 2022 roku:
Czytaj także: Bazylea III i nowe technologie: na co muszą się przygotować banki?
Co wyróżnia polski sektor bankowy?
Skala rynków bankowych w Europie Środkowo-Wschodniej jest bardzo zróżnicowana. Dwa największe rynki – Polska i Czechy – reprezentują około 60% łącznych aktywów regionu.
Kilka zachodnioeuropejskich banków działa wyłącznie w Polsce (Banco Comercial Portugues i Banco Santander) lub ma dominujący udział w działalności w Europie Środkowo-Wschodniej w tym kraju (ING, BNP Paribas i Commerzbank).
Polska oferuje największe możliwości, biorąc pod uwagę wielkość rynku, jednak rentowność oraz perspektywy pozostają pod znakiem zapytania ze względu na sytuację związaną z kredytami walutowymi.
Polska, wraz z Węgrami, ma również najniższy odsetek udziału kapitału zagranicznego, kształtujący się poniżej 50%.
Sektory bankowe w pozostałych krajach Europy Środkowo-Wschodniej są w 70%-90% własnością zagraniczną.
Czytaj także: Niedorozwój systemu finansowego w Polsce
Raport S&P Global Ratings o sytuacji sektora bankowego w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, w tym w Polsce
