Prezes IZFiA o zmieniającym się rynku TFI, walce o klientów i przyjazne regulacje
Małgorzata Rusewicz przypomniała, że niedawna konferencja Forum Funduszy w Kazimierzu Dolnym (17-18.06.2024) organizowana przez Izbę Zarządzających Funduszami i Aktywami, odbyła się pod hasłem „W przemianie”. Zaznacza przy tym, że temat przemiany rozumiany był bardzo szeroko.
„Wiele się dzieje, jeśli chodzi o rynek funduszy inwestycyjnych, nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie. Jednym z obszarów są kwestie związane z technologią i potrzebą istotnych zmian, przede wszystkim w kontaktach z klientem” – powiedziała w rozmowie z PAP Biznes prezes IZFiA.
Nowi klienci wymagają nowych technologii
Jej zdaniem, klient funduszy się bardzo zmienia, stąd duże zapotrzebowanie na wykorzystanie nowych technologii.
„Nowe doświadczenia w zakresie sztucznej inteligencji to coś, co porusza też nasz rynek. Tworzą się fundusze, które będą wykorzystywały sztuczną inteligencję w zarządzaniu aktywami, a w konsekwencji do tego, żeby podnosić stopy zwrotu.
Wiele się też dzieje w backoffice. Przed rynkiem funduszy inwestycyjnych wiele nowych regulacji i wyzwań, w tym m.in. konieczność wprowadzenia regulacji DORA” – powiedziała.
TFI a zmiany w podatku od zysków kapitałowych
Zdaniem Małgorzaty Rusewicz, na pierwszy plan dyskusji w Kazimierzu wysuwały się kwestie związane z tworzeniem zachęt systemowych dla inwestorów indywidualnych, a także dla spółek, które potrzebują finansowania.
„Dyskusja nabierze dynamiki w kolejnych miesiącach, ponieważ wciąż nie znamy konkretnych propozycji Ministerstwa Finansów jeśli chodzi o zmiany w podatku od zysków kapitałowych. Dotychczasowa wstępna wymiana zdań na forum publicznym, jak i podczas naszego spotkania z ministrem finansów, obejmowała wiele różnych pomysłów. Nie wiem, jak do końca ta inicjatywa będzie wyglądać” – powiedziała.
Prezes IZFIA zaznacza przy tym, że rynek identyfikuje potrzebę działań w zakresie zachęt podatkowych.
„Nie tylko na poziomie krajowym, ponieważ podatek od zysków kapitałowych jest najbardziej rozpoznawalnym podatkiem, jeśli chodzi o inwestorów indywidualnych. W różnych badaniach była wskazywana potrzeba jego likwidacji bądź obniżenia”- powiedziała prezes IZFiA.
„Kolejne dokumenty przygotowywane na poziomie Unii Europejskiej mówią o stworzeniu różnego rodzaju zachęt dla długoterminowego oszczędzania, które mają również wymiar podatkowy. Mając na uwadze polską prezydencję w pierwszej połowie 2025 roku, będziemy musieli skupić się na kilku wybranych obszarach” – dodała Małgorzata Rusewicz.
Jej zdaniem, biorąc pod uwagę doświadczenia z PPK i dodając do tego zachęty, które mogłyby pobudzić rynek kapitałowy i inwestorów indywidualnych, to Polska może znaleźć się w czołówce krajów Europy, które pokazują konkretne rozwiązania.
Czytaj także: Rok 2023 przyniósł dynamiczne zmiany na rynku funduszy inwestycyjnych – raport IZFiA
Nieprzejrzyste regulacje, za dużo biurokracji
Małgorzata Rusewicz dodaje, że konieczne jest dalsze odbiurokratyzowanie i unowocześnianie rynku funduszy inwestycyjnych.
„Trudno byłoby dokonać dużego przeglądu wszystkich regulacji związanych z funduszami, ale zadaliśmy sobie trud przejrzenia takich regulacji, które ciągle budzą nasze duże emocje i gdzie brakuje przejrzystości i przyjazności, jeśli chodzi o ramy prawne dla funkcjonowania funduszy inwestycyjnych” – powiedziała.
„Mamy jeszcze dużo do zrobienia chociażby w procesie obsługi PPK czy PPE, możliwości przeniesienia części działań do sfer elektronicznych z wykorzystaniem algorytmów sztucznej inteligencji.
Ciągle mamy problemy z kwestiami rejestracji niepublicznych certyfikatów inwestycyjnych w przypadku FIZ-ów pomimo wprowadzenia pewnych ulepszeń” – dodała.
ESG zabije konkurencyjność Europy?
Dużym tematem poruszanym podczas Forum w Kazimierzu Dolnym były kwestie związane z ESG. Odbyła się m.in. debata oksfordzka pod kontrowersyjnym hasłem „ESG zabije konkurencyjność Europy”.
„Szukaliśmy argumentów, które w zmienionej przez wojnę Europie będą wspierać i doprowadzą do przemodelowania postrzegania ESG na naszym kontynencie” – powiedziała Małgorzata Rusewicz.
W ocenie prezes IZFIA, dużym wyzwaniem jest tworzenie dalszych obostrzeń regulacyjnych i w konsekwencji zwiększenie biurokracji po stronie Unii Europejskiej.
„Wprowadzanie szeregu wymogów wykraczających poza potrzeby rynku jest zbędne. Należałoby dokonać przeglądu wszystkich projektów na poziomie unijnym po to, żeby wybrać tylko te, które mają na celu faktyczne pobudzenie rynków kapitałowych w krajach UE” – powiedziała.
„Dostrzegamy to, że zmiany regulacyjne powstają w mniejszym zakresie na poziomie krajowym, a w dużo większym na poziomie unijnym. Dotychczas Polska nie była krajem aktywnie reprezentowanym jeśli chodzi o obszar rynku kapitałowego, w związku z tym szereg wstępnych propozycji i projektów, które się pojawiły, odbiega od potrzeb polskiego rynku kapitałowego.
Są one tworzone bardziej z myślą o dużo bardziej rozwiniętych rynkach, które łatwiej przyswoją działania związane np. z ograniczeniem kosztów i większymi wydatkami na niektóre nowe pomysły Komisji Europejskiej” – dodała.
Czytaj także: Minister finansów zapowiada nowe rozwiązania dotyczące rynku kapitałowego
Pakiet Retail Investment Strategy
Kluczowym projektem, o którym Izba Zarządzających Funduszami i Aktywami rozmawia z polskim rządem i administracją w Brukseli, jest Retail Investment Strategy. W ocenie Małgorzaty Rusewicz jest to pakiet, który dokona istotnej przebudowy polskiego rynku kapitałowego, jeśli pozostanie w obecnej formule.
W maju 2023 roku Komisja Europejska zaproponowała zaktualizowany pakiet Retail Investment Strategy, który zmienia istniejące przepisy i dyrektywy, w tym MiFID II, UCITS, IDD i PRIIP.
Według raportu McKinsey & Company, przedstawionego podczas Forum Funduszy, pakiet Retail Investment Strategy może ograniczyć ofertę produktową Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych i wymusić dalszą konsolidację na rynku TFI.
Przepisy mają obejmować przede wszystkim częściowy zakaz zachęt, czyli świadczeń pieniężnych i niepieniężnych wypłacanych dystrybutorom przez Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych, zarządzanie i dystrybucję produktów finansowych zgodnie z zasadą dobrego stosunku jakości do ceny – osiągnięte dzięki wprowadzeniu tzw. benchmarków cen produktów finansowych, a także podniesienie jakości informacji przekazywanych inwestorom i zwiększenie ich zdolności do podejmowania świadomych decyzji inwestycyjnych.
„Projekt dokonuje harmonizacji niektórych rozwiązań, czyli nie ma koordynacji działań, jest natomiast wprowadzenie takich samych rozwiązań niezależnie od kraju i stopnia rozwoju danego rynku kapitałowego.
Dla Polski jest to niezwykle trudny projekt, który może dokonać poważnego przeformułowania rynku i doprowadzić do konsolidacji dużo większej niż przewidywano w poprzednich latach i istotnego obniżenia rentowności instytucji finansowych” – powiedziała prezes IZFiA.
„Może też się okazać, że zamiast zachęcić inwestorów indywidualnych, Retail Investment Strategy raczej stworzy kolejne bariery, chociażby przez większą biurokrację” – dodała.
W ocenie prezes IZFIA, po stronie Unii Europejskiej jest duża presja, żeby dokonywać harmonizacji w różnych obszarach.
„Jestem zwolenniczką budowania UE, która harmonizuje kwestie związane ze swobodą przemieszczania się, swobodą świadczenia usług itd., ale która później bardziej koordynuje różnego rodzaju rozwiązania szczegółowe.
Polska mogłaby być krajem, który spróbowałby wprowadzić pewne wyważenie w tym zakresie. Jest to niezwykle trudne, ale ważne dla rynków kapitałowych” – powiedziała.
„Widzę dużą potrzebę, żeby przedstawiciele Europy Środkowo-Wschodniej byli aktywni. Musimy czytać projekty, zgłaszać do nich uwagi, zachęcać też naszych członków, żeby korzystali z naszej ekspertyzy. Nie poradzimy sobie jednak bez silnego głosu rządu i to trzeba powiedzieć bardzo otwarcie.
Jej zdaniem, ważna jest aktywność instytucji rynku na szczeblu unijnym.
Przedstawiciele rządu, szczególnie Ministerstwa Finansów biorą aktywny udział w pracach, oni mogą zablokować niektóre pomysły wychodzące z Brukseli” – powiedziała.
GPW bardziej aktywna na rynku kapitałowym UE
Duże nadzieje Małgorzata Rusewicz pokłada też w samej Giełdzie Papierów Wartościowych, która również powinna wzmocnić aktywność na poziomie europejskim.
„Zmiany na szczeblu europejskim będą miały również wpływ na warszawską giełdę. Inne giełdy bardzo aktywnie działają, więc musi nastąpić wzmocnienie roli naszej giełdy.
Jej zdaniem, w przyszłości na polskim rynku będzie funkcjonować nieco mniej TFI, ale konsolidacja będzie wprowadzana w sposób świadomy.
„Jest potrzeba budowania skali rynku, w tym skali firm, które na tym rynku funkcjonują. To świadoma, a nie niewymuszona konsolidacja” – powiedziała Małgorzata Rusewicz.
W opinii prezes IZFIA, rynek funduszy inwestycyjnych w przyszłości będzie musiał wprowadzać nieco inne produkty niż te, do których się przez lata przyzwyczailiśmy.
„W całej Europie widzimy dzisiaj większą potrzebę oferowania produktów o charakterze pasywnym, ostrożnym, a przede wszystkim prostszym. Przebudowa produktów będzie zapewne szła w tym kierunku.
Powstanie przestrzeń dla produktów kierowanych do określonych grup. Przykładowo dyskutuje się o produktach dla kobiet czy dedykowanych dla młodych osób” – powiedziała.
