Pranie pieniędzy i ochrona danych osobowych: nowy dział w instytucjach finansowych

W instytucjach finansowych działy compliance nie są nowością. Najszybciej pojawiły się w międzynarodowych grupach, gdzie zgodność nie tylko z wymogami prawa, ale też z procedurami czy standardami obowiązującymi w grupie, była wymogiem. Dziś śmiało można je spotkać również w polskich firmach. Z każdym rokiem rola tych działów rośnie – tak, jak wymogi prawne i korporacyjne, zaczęły sięgać coraz głębiej we wszystkie aspekty funkcjonowania instytucji finansowych. Nadchodzące rozwiązania legislacyjne już teraz przyczyniają się do powstawania w firmach stanowiska compliance officera, a w większych organizacjach nawet całych działów poświęconych tej kwestii.

Główne obszary, którymi zajmuje się compliance, to przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, właściwe postępowanie z informacjami poufnymi, ochrona danych osobowych, nadzór nad zgodnością z prawem działalności firmy, unikanie konfliktów interesów, procedury antykorupcyjne, weryfikacja przestrzegania prawa w działalności firmy, opiniowanie procedur wewnętrznych oraz materiałów zewnętrznych i wiele innych. Dodatkowo, wchodzące ustawy o jawności życia publicznego, a także o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, z mocno zaostrzonymi karami i otwartymi katalogami ewentualnych naruszeń prawa, powodują, że compliance staje się coraz ważniejsze w każdej firmie i jego rola stale rośnie. Oznacza to coraz większy popyt na rynku pracy na specjalistów z tego obszaru. Dlaczego warto obrać tę ścieżkę kariery?

Kompetencje pracownika compliance

– Najczęściej do działów compliance rekrutuje się osoby z wykształceniem prawniczym. Osoby te z łatwością czytają i analizują dokumenty, dostrzegając tym samym zapisy, które potencjalnie mogą stwarzać niebezpieczeństwo naruszenia przepisów, posiadają również istotną umiejętność przewidywania skutków zapisów czy rozwiązań. Z drugiej strony prawnicy, dla których prawo jest dogmatem, czasami mają tendencję do usztywniania swojego stanowiska, gdy widzą potencjalne niebezpieczeństwo, czasem wolą wskazać na zagrożenie, a compliance ma przede wszystkim szukać rozwiązań, aby niebezpieczeństwo wyeliminować, ograniczyć czy też skalkulować widząc potencjalne konsekwencje. Wymagana zatem jest od takiej osoby pewna elastyczność, szukanie rozwiązań, pokazywanie wielu scenariuszy. Dlatego także osoby z backgroundem w innych dziedzinach, które potrafią współpracować z różnymi działami w firmie, przede wszystkim prawnym, ale i z biznesem, również świetnie odnajdują się na tych stanowiskach – wyjaśnia Magdalena Bylinowicz, Executive Manager w firmie doradztwa personalnego HRK S.A.

Podstawą do pracy w compliance są umiejętności analityczne. Jak podpowiada ekspertka, osoba na tym stanowisku musi posiadać wysokie umiejętności analizy dokumentów – od prawniczych, poprzez procedury, procesy, instrukcje wewnętrzne, kodeksy, po wartości pisane i niepisane, funkcjonujące w firmie i jej otoczeniu. Oczywiście, osobie z wykształceniem prawniczym jest nieco łatwiej, ale też wśród compliance officerów spotyka się absolwentów administracji czy ekonomii. Bardzo ważna jest umiejętność całościowego postrzegania procesów funkcjonujących w firmie, ale także analiza każdego z elementów tego procesu. Niezbędna jest umiejętność wyciągania wniosków oraz proponowania rozwiązań. – Compliance jest bardzo mocno osadzone w biznesie, aby dostrzegać wszelkie zagrożenia i szanse trzeba znać otoczenie rynkowe firmy, uwarunkowania wewnętrzne oraz widzieć konsekwencje wydawanych rekomendacji. Równocześnie, aby compliance był efektywny, bardzo wiele informacji musi czerpać z innych działów. Zatem, oprócz wiedzy, taki pracownik musi być w stałym kontakcie ze wszystkimi działami organizacji. Stąd świetnie na tym stanowisku odnajdują się osoby potrafiące nawiązywać relacje – dodaje Magdalena Bylinowicz z HRK.

Dodatkowo, aby pozycja compliance była silna, nie tylko poprzez umocowanie prawne, grupowe, narzucone przez regulatora, ustawodawcę czy osoby zarządzające, osoby w tym obszarze muszą posiadać umiejętności interpersonalne. Ekspertka HRK wskazuje ogromną rolę umiejętności prezentacyjnych, negocjacyjnych, po wywieranie wpływu czy też umiejętności radzenia sobie z presją otoczenia. Jeżeli w przyszłości (a w bankach już teraz) bez akceptacji compliance nie powstaną żadne procedury, produkty, procesy, jego kontroli będą podlegały wszystkie dokumenty wychodzące do klienta, od umów po ulotki, presja poszczególnych działów w firmach będzie coraz silniejsza. Ważną rolą compliance jest budowanie oraz promowanie świadomości w obszarze zgodności. Zatem do roli compliance należą role edukacyjne czy prowadzenie szkoleń z zagadnień związanych z compliance. Równocześnie wpływ compliance na kształtowanie procesów i procedur w firmie może dawać osobom, zatrudnionym w tych działach, szansę na rozwój wielu kompetencji oraz unikalną wiedzę o funkcjonowaniu branży, organizacji czy też rynku. Podobnie, jak w przypadku audytorów wewnętrznych, rynek zmierza do podobnego umocowania w organizacjach osób odpowiedzialnych za compliance, jako działu niezależnego od nacisków wewnętrznych oraz zewnętrznych.

Dobry kierunek rozwoju

– Myśl o karierze w compliance wydaje się bardzo interesująca zwłaszcza w perspektywie najbliższych lat. Może być także ciekawą alternatywą dla osób, które dotąd myślały o innych działach, jak prawnym, kontroli wewnętrznej, audytu, ale także dla osób świetnie znających konkretne branże, interesujące się regulacjami wewnętrznymi i zewnętrznymi, o wysokich umiejętnościach analitycznych, a równocześnie kreatywnie potrafiących szukać nowych rozwiązań biznesowych – podsumowuje Magdalena Bylinowicz, HRK S.A.