Pracy dla uchodźców z Ukrainy nie zabraknie, ale potrzebna jest baza danych o ich kompetencjach

Ekspert rynku pracy ocenia, że w Polsce nie zabraknie wakatów dla przybywających tu uchodźców. Problemu nie stanowi też fakt, że większość z nich stanowią kobiety z dziećmi.

Osoby zarejestrowane w (…) punkcie recepcyjnym powinny zostać poddane ocenie umiejętności zawodowych

W dłuższej perspektywie konieczne jest jednak umiejętne zarządzanie tą falą imigracji, żeby uniknąć chaosu.

Punkty recepcyjne jako centra kompetencyjne

W celu zapobiegnięcia chaosowi migracyjnemu i umożliwienia uchodźcom płynnego wejścia na polski rynek pracy potrzebne są działania już przy samej granicy, gdzie mogłyby działać centra kompetencyjne dokonujące wstępnej weryfikacji umiejętności i kwalifikacji pracowników z Ukrainy.

Analogiczną rolę powinny odgrywać też zarządzane przez samorządy punkty recepcyjne dla uchodźców z Ukrainy, których na razie jest w całej Polsce 28.

– Osoby zarejestrowane w takim punkcie recepcyjnym powinny zostać poddane ocenie umiejętności zawodowych, kompetencji, posiadanych uprawnień i ewentualnego doświadczenia zawodowego.

Następnym krokiem powinno być stworzenie pewnej bazy, która będzie łączyć pracodawców i pracowników. W ten sposób moglibyśmy nie tylko rozładować falę migracji, która komasuje się w niektórych ośrodkach, ale też od razu stworzyć uchodźcom możliwość wystartowania w Polsce i zapewnienia sobie bytu – mówi agencji Newseria Biznes Mikołaj Zając, prezes Conperio, firmy konsultingowej zajmującej się problematyką absencji chorobowej.

Czytaj także: Duże koncerny wycofują się z Rosji; biznes przeniesie się do Polski?

Relokacja uchodźców-pracowników

Fala imigracji z Ukrainy w tej chwili rozkłada się nierównomiernie na poszczególne regiony, co powoduje np. duże przeciążenie wschodnich województw Polski. Ekspert podkreśla, że w dłuższej perspektywie umiejętne zarządzanie tą falą i równomierne relokowanie uchodźców w głąb i na zachód Polski będzie konieczne, żeby stworzyć im możliwość znalezienia pracy i samodzielnego utrzymania.

– To są osoby o bardzo wysokiej skłonności do zmiany miejsca zamieszkania. Nie obserwujemy tego wśród polskich pracowników, którzy są raczej niechętni, żeby się przemieszczać. Natomiast ta grupa jest niezwykle mobilna.

Ze względu na to przeciążenie wschodnich województw należałoby się zastanowić nad możliwościami rozdysponowania imigrantów zgodnie z ich kompetencjami i potrzebami rynku pracy – tak, żeby osoby poddane wstępnej ocenie trafiały od razu do pracodawców, którzy będą w stanie zapewnić im dalsze możliwości pracy i zamieszkania.

Równomierne relokowanie uchodźców w głąb i na zachód Polski będzie konieczne, żeby stworzyć im możliwość znalezienia pracy i samodzielnego utrzymania

Tutaj dość istotna rola rządu, żeby to w jakiś sposób pracodawcom ułatwić, np. wprowadzając ulgi podatkowe związane z zapewnieniem zakwaterowania lub zatrudnianiem cudzoziemców. Tego rodzaju działanie byłoby na pewno przydatne – mówi ekspert..

Specustawa dotycząca pomocy uchodźcom

Rząd na razie przygotował specustawę dotyczącą pomocy uchodźcom, nad którą teraz pracuje Parlament. Zaproponowane w niej rozwiązania umożliwiają legalny pobyt w Polsce uciekającym przed wojną obywatelom Ukrainy.

Przyjęto zasadę, że przekroczenie granicy w okresie konfliktu zbrojnego zarejestrowane przez Straż Graniczną daje im prawo do legalnego pobytu w naszym kraju przez 18 miesięcy z możliwością przedłużenia.

Czytaj także: Prezydent podpisał ustawę o pomocy dla obywateli Ukrainy

Ponadto przepisy umożliwiają nadanie im numeru PESEL, a także upraszczają procedury zatrudniania. Pracodawca będzie miał tylko obowiązek zgłoszenia w ciągu siedmiu dni do powiatowego urzędy pracy podjęcia pracy przez cudzoziemca.

– Przyjęcie specustawy to bardzo dobry krok ze względu na możliwość zapewnienia imigrantom opieki medycznej, numeru PESEL, ale też możliwości rozpoczęcia ich legalnego zatrudniania.

Na braki narzeka w tej chwili w zasadzie każda branża, ale te, które mają stały niedobór rąk do pracy, to m.in. sektor budowlany, handel i transport

Natomiast ona nie rozwiązuje wszystkich problemów, bo powinna już na tym etapie agregować informacje o kompetencjach, umiejętnościach imigrantów, a także umożliwiać i ułatwiać pracodawcom kontakt z imigrantami, którzy posiadają umiejętności możliwe do wykorzystania przez pracodawców – mówi Mikołaj Zając.

Czytaj także: Specustawa furtką do polskiego rynku pracy dla uchodźców z Ukrainy

Setki tysięcy wakatów w Polsce czeka

Według środowych (9.03.) danych Straży Granicznej od 24 lutego br., czyli od dnia rosyjskiej agresji na Ukrainę i początku wojny w tym kraju, granicę z Polską przekroczyło już ponad 1,33 mln uchodźców, z których większość stanowią kobiety i dzieci. Szacuje się, że docelowo może być ich nawet kilka milionów.

Przyjęcie specustawy to bardzo dobry krok ze względu na możliwość zapewnienia imigrantom opieki medycznej, numeru PESEL, ale też możliwości rozpoczęcia ich legalnego zatrudniania

W ocenie prezesa Conperio nie ma jednak obaw, że w Polsce zabraknie dla nich pracy, ponieważ wiele sektorów rodzimej gospodarki wykazuje aktualnie bardzo duże zapotrzebowanie na nowych pracowników.

– Nasz rynek pracy oczekuje nowych pracowników. Bezrobocie jest na historycznie niskim poziomie, według Eurostatu wynosi ok. 2,8 proc., a liczbę wakatów szacuje się na setki tysięcy. Na braki narzeka w tej chwili w zasadzie każda branża, ale te, które mają stały niedobór rąk do pracy, to m.in. sektor budowlany, handel i transport.

Do tego dochodzą też wszystkie zakłady produkcyjne, w których rekrutacja jest prowadzona niemalże w sposób stały. Mówimy tu zarówno o stanowiskach, które nie wymagają szczególnie wysokich kwalifikacji, jak i o bardziej zaawansowanych, w sektorze IT czy bankowości.

Dopływ potencjalnych pracowników z Ukrainy byłby bardzo korzystny dla polskiej gospodarki. Pracodawcy też są przygotowani na przyjęcie do pracy nowych pracowników – mówi Mikołaj Zając.

Przybywające do Polski kobiety, które są zainteresowane podjęciem tu pracy, często posiadają kompetencje, których w Polsce brakuje, i mogą znaleźć zatrudnienie np. jako szwaczki, kucharki, nauczycielki, tłumaczki czy pracownice administracji. Poza tym w wielu zakładach produkcyjnych zajęcia, które kiedyś były zarezerwowane dla mężczyzn – jak np. spawanie czy operowanie wózkiem widłowym – dzisiaj z powodzeniem wykonują kobiety.

Większość tych miejsc pracy jest dostosowanych do tego, żeby zatrudniać na nich kobiety

Jak wskazuje ekspert, polscy pracodawcy poczynili w ostatnich dniach ekspresowe przygotowania, szykując oferty dla pracowników z Ukrainy, którzy uciekli przed wojną do Polski.

– Dotychczasowa fala migracji z Ukrainy spowodowała, że pracodawcy musieli w odpowiedni sposób przygotować stanowiska pracy, zapewnić kursy językowe, szkolenia BHP, ale też przygotować się np. pod kątem zróżnicowania płci.

Większość tych miejsc pracy jest dostosowanych do tego, żeby zatrudniać na nich kobiety. Mówimy tu np. o normach udźwigu, o dostosowaniu narzędzi logistyki wewnętrznej czy zapewnieniu odpowiednich szkoleń – mówi prezes Conperio Mikołaj Zając.