Posiedzenie Rady Konsultacyjnej Sektora Bankowości Spółdzielczej

W posiedzeniu Rady Konsultacyjnej udział wzięli Prezesi Banków Zrzeszających, Przewodniczący Rad Zrzeszeń BPS i SGB oraz Rad Nadzorczych Banków Zrzeszających, Prezesi i Przewodniczący Rad Nadzorczych Systemów Ochrony Instytucjonalnej BPS i SGB, Przewodnicząca Rady Krajowego Związku Banków Spółdzielczych, Przewodniczący Sekcji Banków Spółdzielczych i Banków Zrzeszających Związku Banków Polskich, jak również Zarząd Krajowego Związku Banków Spółdzielczych i Związku Banków Polskich.

Przedmiotem posiedzenia było omówienie bieżących kwestii dotyczących sektora bankowości spółdzielczej w Polsce, które są podejmowane przez ZBP i KZBS w celu rozwoju i usprawnienia funkcjonowania sektora.

Reforma wskaźników referencyjnych

Podczas posiedzenia Prezes Związku Banków Polskich – dr Tadeusz Białek, Przewodniczący Komitetu Sterującego Narodowej Grupy Roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych – przedstawił aktualny stan prac związany z reformą wskaźników referencyjnych w Polsce oraz najważniejsze wyzwania związane z reformą, zwracając uwagę w szczególności na zmiany harmonogramu wdrożenia reformy oraz konsultacje publiczne w zakresie wyboru docelowego wskaźnika referencyjnego.

Prace NGR mają na celu zapewnienie wiarygodności, przejrzystości i rzetelności wyboru nowego wskaźnika, w następstwie czego mapa drogowa procesu reformy zostanie odpowiednio zmodyfikowana i dostosowana.

Reforma wskaźników referencyjnych w Polsce ma zostać zrealizowana do końca 2027 r.

Finansowanie rolnictwa w kontekście konsumeryzacji

Członkowie Rady omówili zagadnienie finansowania rolnictwa w kontekście Ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy o kredycie konsumenckim oraz ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej. Dyskusja skupiła się na wpływie tych zmian na dostępność finansowania dla sektora rolniczego oraz na potrzebach i oczekiwaniach Banków Spółdzielczych w zakresie obsługi tego sektora.

Polski sektor bankowy dostarcza blisko 80% finansowania sfery realnej gospodarki, z czego blisko 31 mld zł trafia do branży rolnej.

Podpisanie tej Ustawy przez Prezydenta przywraca normalność w finansowaniu rolnictwa przez polskie Banki.

Związek Banków Polskich oraz Krajowy Związek Banków Spółdzielczych podejmowały działania przeciwdziałające negatywnym konsekwencjom dla finansowania sektora rolnego wskutek rozszerzenia przepisów o ochronie konsumenckiej na rolników na mocy tej Ustawy od kwietnia 2023 roku. Liczne spotkania, apele i wyjaśnienia zaowocowały zrozumieniem, że Banki finansujące rolnictwo w Polsce działają w dobrze pojętym interesie rolnika i Banku, wspierając finansowanie realnej gospodarki.

Banki finansują cały przemysł przetwórstwa rolno-spożywczego, w tym jego cyfryzację. Rolniczy rynek kredytowy w Polsce to obecnie ponad 30 mld zł. Prawie 2 mln firm rolniczych i ponad 200 tys. rolników korzystało na koniec 2023 r. z kredytu.

Do tego dochodzi rynek leasingowy, faktoringowy, ubezpieczeniowy i powoli rozwijający się rynek kapitałowy.

Polskie rolnictwo i agrobiznes to znaczący element gospodarki kraju. Wartość przemysłu rolno-spożywczego to ok. 400 mld zł rocznie, a samej produkcji rolnej 120 mld zł. Branża odpowiada za ponad 9% całkowitej produkcji wytworzonej i 6% łącznej wartości dodanej brutto.

Polska branża spożywcza wyróżnia się w porównaniu z innymi państwami UE i jest jednym z największych beneficjentów środków unijnych w Europie. Wartość polskiego eksportu towarów rolno-spożywczych w 2023 r. przekroczyła 230 mld zł.

Rozporządzenie Ministra Finansów dot. zasad tworzenia rezerw, a nowe wakacje kredytowe

W trakcie posiedzenia przedstawiono informację dotyczącą proponowanych zmian w rozporządzeniu Ministra Finansów dotyczących zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością Banków, w zakresie którego skierowano wystąpienie do Komisji Nadzoru Finansowego, zawierające przygotowane w sektorze bankowości spółdzielczej propozycje zmian regulacji w tym obszarze.

Omówiono konieczność dostosowania regulacji do zmieniającego się otoczenia rynkowego oraz wpływ proponowanych zmian na funkcjonowanie Banków Spółdzielczych.

Podsumowano także przegląd informacji ws. stosowania wymogów MSSF 9 do ekspozycji kredytowych objętych „nowymi wakacjami kredytowymi” oraz klasyfikacji kategorii ryzyka.

Ustawa o funkcjonowaniu Banków Spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i Bankach Zrzeszających

W ramach agendy poruszono także kwestie związane z Ustawą o funkcjonowaniu Banków Spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i Bankach Zrzeszających. Krajowy Związek Banków Spółdzielczych przedstawił potrzebę niezbędnych zmian w ustawie, mających na celu lepsze dostosowanie regulacji do współczesnych wyzwań i potrzeb sektora bankowości spółdzielczej.

Propozycje zmian w ustawie zostały wypracowane przez Grupę roboczą ds. Ustawy o BS, powołaną i działającą przy KZBS.

Status Banku Spółdzielczego w kategorii mikro, małego bądź średniego przedsiębiorstwa (MMŚP)

Podczas spotkania Krajowy Związek Banków Spółdzielczych przedstawił również informację na temat kwalifikowalności Banków Spółdzielczych w projektach realizowanych w ramach działania 2.2 i 2.21 POWER prowadzonych przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP).

Omówiono argumenty, którymi posługuje się PARP oraz dystrybutorzy funduszy, jak również zaprezentowano stanowiska, aktualny stan prac oraz działania podejmowane w tym obszarze przez Krajowy Związek Banków Spółdzielczych i Związek Banków Polskich.

Forum Finansowania Agrobiznesu 2024

Zaprezentowano podsumowanie pierwszej edycji Forum Finansowania Agrobiznesu 2024 zorganizowanego przez Związek Banków Polskich w dniach 27-28 marca br.

Przedstawiono główne wnioski i rezultaty dyskusji z tego wydarzenia. Forum Finansowania Agrobiznesu ma być w założeniu okrągłym stołem bankowo-agrobiznesowym skoncentrowanym na zarządzaniu finansami obu środowisk, poświęconym priorytetom współpracy obu sektorów oraz sektorów wspierających, przestrzenią dla konstruktywnego dialogu gospodarczego i wspólnego poszukiwania innowacyjnych rozwiązań.

Pakiet zarządzania kryzysowego CMDI

Przedstawiono również informację w sprawie przyjęcia przez Parlament Europejski w dniu 24.04.2024 r. pakietu zarządzania kryzysowego CMDI (Crisis Management and Deposit Insurance) dotyczącego uelastycznienia zarządzania środkami w funduszach przymusowej restrukturyzacji, czyli przepisach regulowanych dyrektywą o przymusowej restrukturyzacji (BRRD) oraz dyrektywą o systemach gwarantowania depozytów (DGSD).

Przyjęto korzystne dla polskich IPS poprawki dotyczące mechanizmu kształtowania opłat na spółdzielcze systemy IPS i możliwości obniżenia składki na BFG dla banków będących członkami IPS pod warunkiem wniesienia tej kwoty na budowanie funduszu danego IPS.

Podkreślono zaangażowanie w tej kwestii dr. Piotra Gałązki, dyrektora Przedstawicielstwa ZBP w Brukseli, a także przedstawicieli KZBS działających w ramach Europejskiego Stowarzyszenia Banków Spółdzielczych (EACB) w Brukseli.

Wakacje kredytowe i Fundusz Wsparcia Kredytobiorców

W dalszej kolejności omówiono założenia noweli ustawy o tzw. „wakacjach kredytowych” rozszerzającej wakacje kredytowe na 2024 r. Raty będzie można dwukrotnie zawiesić między 1 czerwca a 31 sierpnia oraz dwukrotnie między 1 września a 31 grudnia.

Co istotne, wprowadzono do programu kryterium dochodowe. Z wakacji będą mogły skorzystać osoby, których rata przekroczy 30 procent dochodu gospodarstwa domowego, liczonego jako średnia za poprzednie trzy miesiące, albo osoby, które mają na utrzymaniu co najmniej troje dzieci w dniu złożenia wniosku. Z zawieszenia rat będą mogły skorzystać tylko osoby, które mają kredyt w złotych na kwotę maksymalną 1,2 mln zł. 

Przepisy nie przewidują tego typu wsparcia w przypadku kredytów w walutach obcych. 

W noweli znalazły się przepisy rozszerzające możliwości skorzystania z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców (FWK). Maksymalna pomoc zostanie zwiększona z 2 tys. zł do 3 tys. zł, a także trwać będzie dłużej – do 40 miesięcy.

Dłuższy będzie też okres zwrotu wsparcia lub pożyczki – 200 rat (obecnie to 144 raty). Maksymalna wysokość pożyczki na spłatę zadłużenia będzie wynosić więc 120 tys. zł. W projekcie zwiększa się także kwota dochodu, która umożliwia uzyskanie wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia.

Mieszkanie #naStart

Przedstawiono założenia nowego rządowego programu dopłat do kredytów hipotecznych pn. „Mieszkanie #naStart” mającego zastąpić program pn. „Bezpieczny Kredyt 2%”. Nowy program uwzględnia limity dochodowe, które decydują o wysokości dopłat, a oprocentowanie kredytów będzie zmienne w zależności od liczby dzieci w gospodarstwie domowym.

Kryterium powierzchniowe kredytów hipotecznych zostało dostosowane do potrzeb różnych gospodarstw domowych, z opcją elastycznego podnoszenia limitów wraz z wzrostem liczby członków rodziny.

Przekroczenie limitu dochodowego nie będzie automatycznie wykluczać z programu, ale dopłaty będą odpowiednio pomniejszane.

W nowym programie przewidziano kwartalny limit ilości przyjętych wniosków przez Banki w wysokości 15 tys. wniosków na kwartał.

Wskaźnik Finansowania Długoterminowego (WFD) oraz akty wykonawcze CRR

Na zakończenie zwrócono uwagę, iż rozpoczyna się kolejny etap prac związany z tematyką Wskaźnika Finansowania Długoterminowego (WFD), który Komisja Nadzoru Finansowego planuje wprowadzić w celu zmiany struktury finansowania kredytów hipotecznych, jak również aktów wykonawczych i wytycznych przepisów pakietu CRR, wskazując w jaki sposób nadzorcy i podmioty nadzorowane powinny wypełniać obowiązki w nim określone.

Spotkanie zakończono podsumowaniem głównych ustaleń z posiedzenia Rady Konsultacyjnej Sektora Bankowości Spółdzielczej.