Natychmiastowe płatności w euro to dodatkowe koszty także dla polskich banków
Od października 2025 r. będzie to wymóg prawny w całej strefie euro. Dla banków przejście to oznacza problemy związane z płynnością, przestrzeganiem przepisów i inwestycjami w technologię.
Nadawca przelewu ma otrzymywać natychmiast informację o zgodności danych odbiorcy (tzw. usługa Verification of Payee), a samo zlecenie musi zostać zaksięgowane na rachunku odbiorcy w ciągu 10 sekund od wysłania.
Banki nie będą mogły pobierać wyższych opłat za przelew instant niż za standardowy przelew SEPA.
Czytaj także: Wybór płatności natychmiastowej będzie prawem każdego konsumenta
Polska ma jeszcze dwa lata
Terminy wdrożenia są rozłożone w czasie. Instytucje spoza strefy euro, np. polskie banki będą zobowiązane do wprowadzenia natychmiastowych przelewów w euro do 2027 roku.
Jednym z problemów z jakimi muszą zmierzyć się banki jest to, że system Target2 Europejskiego Banku Centralnego (EBC), który umożliwia wzajemne kontaktowanie się banków, jest otwarty tylko w dni robocze od 07:00 do 18:00.
Banki będą musiały korzystać z systemu płatności natychmiastowych (Target Instant Payment Settlement TIPS), który został uruchomiony przez Eurosystem w listopadzie 2018 roku .
Oznacza to zamrożenie pieniędzy banków komercyjnych w EBC. Dla instytucji finansowych, które już borykają się z presją marży, te bezczynne salda stanowią realny problem.
Aby sprostać nowym regulacjom, instytucje finansowe wdrażają zmiany operacyjne i technologiczne. Zwiększają bufory płynności, modyfikują strategie zarządzania ryzykiem i korzystają z systemów sztucznej inteligencji w monitorowaniu transakcji i kontroli zgodności z przepisami.
Czytaj także: Wydarzenia i opinie | Forum Usług Płatniczych 2025 | Równowaga między bezpieczeństwem a wygodą użytkownika
My już mamy przelewy natychmiastowe w złotych, ale nieobowiązkowe
Raport NBP potwierdza, że polskie banki już wskazują na konieczność przeprowadzenia zmian dostosowawczych w systemach IT oraz na wysokie koszty wdrożenia i utrzymania usług natychmiastowych.
Równocześnie polskie banki muszą zintegrować się z systemem TARGET Instant Payment Settlement oraz poprawić łączność i umowy serwisowe tak, by zapewnić pełną dostępność usługi. Z badań RedCompass Labs wynika, że aż 76% banków planuje zwiększyć budżet IT – średnio o 1–3 mln euro na bank – aby sprostać nowym wymaganiom.
Polskie banki muszą zapewnić możliwość realizacji natychmiastowych przelewów w euro, ale nie są zobowiązane do wdrożenia takiego systemu dla transakcji w złotych.
W Polsce funkcjonuje już system Express Elixir, który umożliwia przelewy natychmiastowe w złotych, ale jego wdrożenie nie wynika z regulacji SEPA, lecz z krajowych inicjatyw płatniczych.
Koszt przelewów Express Elixir zależy od banku. Niektóre instytucje, jak Revolut, oferują je za darmo, ale większość banków pobiera opłatę, której wysokość zależy od polityki cenowej danego banku.
