Ministerstwo Finansów i KNF o znaczeniu funduszy inwestycyjnych na polskim rynku kapitałowym

Przygotowana przez Ministerstwo Finansów Analiza porusza m.in. kwestię kosztów związanych z inwestowaniem w jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, które są tworzone przede wszystkim dla klientów indywidualnych.

W Analizie podkreślono, że opłaty w funduszach systematycznie spadały na przestrzeni ostatnich lat i miesięcy.

Niższe koszty polskich funduszy inwestycyjnych

Z Analizy wynika, że koszty polskich funduszy inwestycyjnych są aktualnie zbliżone do średniej europejskiej. To bardzo dobrze świadczy o naszym rynku, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że aktywa zgromadzone w Polsce to jedynie 0,3 proc. rynku europejskiego (źródło: EFAMA FactBook 2022). Oznacza to, że pomimo małej skali działania w porównaniu z rozwiniętymi rynkami krajów Europy Zachodniej oraz związanymi z tym relatywnie wysokimi kosztami operacyjnymi, opłaty w polskich funduszach systematycznie zbliżają się do poziomu krajów o wiele wyższych aktywach zgromadzonych w funduszach inwestycyjnych.

Do znacznego obniżenia kosztów polskich funduszy przyczyniło się m.in. rozporządzenie Ministra Finansów określające maksymalną wysokość stałych opłat za zarządzanie. Pozytywny wpływ miała również samoregulacja rynku, który działając w warunkach wolnej konkurencji doprowadził do stopniowego obniżenia pobieranych opłat.

Autorzy Analizy zastrzegają, że istotną komplikacją w przygotowaniu dokumentu były ograniczenia w dostępie do aktualnych danych oraz trudności porównawcze wynikające ze specyfiki rynku. Warto przy tym zaznaczyć, że polski rynek funduszy inwestycyjnych jest wyjątkowy i bardzo różni się od rynków europejskich, gdzie liczy się przede wszystkim skala działania. Polski rynek charakteryzuje dla odmiany specyfika lokalna.

Opłaty w polskich funduszach systematycznie zbliżają się do poziomu krajów o wiele wyższych aktywach zgromadzonych w funduszach inwestycyjnych

Zgodnie z Analizą, fundusze akcyjne i mieszane w Polsce, mimo że są nieco droższe, to nadal pozostają w granicach europejskiej normy. Specyfika funduszy mieszanych jest taka, że z punktu widzenia zarządzania są to najbardziej kosztowne i pracochłonne produkty ze względu na skład i budowę portfela. W innych krajach europejskich zazwyczaj ich koszty nie są niższe, niż w funduszach czysto akcyjnych.

Czytaj także: Krajowe TFI miały na koniec czerwca polskie akcje warte 21,7 mld zł

Realizacja Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego

W analizie kosztów za zarządzanie pobieranych przez polskie fundusze nie można również pominąć faktu, że z opłaty za zarządzanie TFI pokrywają także inne koszty m.in. związane z wynagrodzeniem dla agenta transferowego czy depozytariusza oraz koszty dystrybucji jednostek, czyli część pobranego wynagrodzenia jest przekazywana np. bankom, czy innym firmom oferującym fundusze inwestycyjne.

– Bardzo doceniam wkład autorów Analizy i wykonanie działania #79 ze Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego oraz pozytywny wydźwięk raportu w sprawie spadających kosztów inwestowania za pośrednictwem funduszy, zwłaszcza że to temat skomplikowany i bezpośrednie porównanie produktów funkcjonujących na rynku polskim i wybranych rynkach europejskich nastręcza wiele trudności.

Dzięki temu, że polskie regulacje nakładają na TFI szczegółowe obowiązki informacyjne, nasze fundusze należą do jednych z najbardziej przejrzystych produktów finansowych, z pełnym dostępem inwestora do informacji o kosztach. Wierzę, że przygotowana Analiza przyczyni się do jeszcze lepszego zrozumienia złożonych aspektów inwestowania na rynku kapitałowym i tym skuteczniej będzie wspierać jego rozwój, co jest celem zdefiniowanym w Strategii – aby rynek kapitałowy stał się znaczącym źródłem finansowania rozwoju ‒ uważa Małgorzata Rusewicz, prezes IZFiA.

Czytaj także: TFI: koszty inwestowania w Polsce spadają, ale wciąż powyżej średniej UE

Długoterminowy kapitał w funduszach inwestycyjnych

Fundusze inwestycyjne są rozwiązaniami bardzo prostymi z punktu widzenia uczestnika. Istotą usługi oferowanej przez fundusz jest dostarczenie gotowego portfela inwestycyjnego, zbudowanego w efektywny sposób z profesjonalnie przeanalizowanych składników, zgodnie z zasadami opisanymi w statucie, na który przeciętny inwestor nie mógłby sobie pozwolić, mając do dyspozycji niewielką kwotę.

Regulacje nakładają na TFI szczegółowe obowiązki informacyjne, nasze fundusze należą do jednych z najbardziej przejrzystych produktów finansowych, z pełnym dostępem inwestora do informacji o kosztach

Dzięki temu fundusze są idealnym rozwiązaniem pozwalającym gromadzić systematycznie długoterminowy kapitał, np. na dodatkową emeryturę dzięki IKE, IKZE, PPE i PPK, przy przekierowaniu nawet tylko niewielkich oszczędności z budżetu domowego na rejestr w wybranym funduszu.

‒  Porównywanie rynków – polskiego, specyficznie lokalnego – z rynkami globalnymi jest niezwykle skomplikowanym wyzwaniem. Myślę, że dobrym uzupełnieniem tej Analizy może być raport firmy McKinsey „Polski rynek funduszy inwestycyjnych i kierunki dla jego rozwoju” z października 2021 r., gdzie autorzy również podkreślają spadek wysokości opłat pobieranych przez polskie fundusze inwestycyjne.

Zwracają także uwagę na wyższy poziom kosztów operacyjnych działających towarzystw funduszy inwestycyjnych w porównaniu do niewielkiego rozmiaru rodzimego rynku oraz wskazują na dalsze, możliwe działania, które ten rynek pozwolą szybciej i lepiej rozwijać – komentuje Małgorzata Barska, przewodnicząca Rady IZFiA.

Czytaj także: TFI: tylko 190 z 900 funduszy inwestycyjnych zakończyło sierpień na plusie