IT@BANK 2021 | TECHNOLOGIE – REGULACJE | Zielony impuls dla rozwoju technologii

21 kwietnia br. Komisja Europejska zaprezentowała projekt nowelizacji przepisów, regulujących kwestię sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju. Dokument ten, określany mianem dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), wprowadzi istotne zmiany, w sferze raportowania przez podmioty gospodarcze danych z obszaru ESG, wobec obecnie obowiązującej dyrektywy nr 2014/95/UE (NFRD). Twórcy projektu zmian w przepisach podkreślają, że dotychczasowe wymogi nie były w stanie zaspokoić zapotrzebowania inwestorów, organizacji pozarządowych i innych zainteresowanych stron w zakresie informacji na temat uwzględniania czynników ESG przez firmy. „Istnieje zatem coraz większa rozbieżność między informacjami na temat zrównoważonego rozwoju, które przekazują przedsiębiorstwa, a potrzebami docelowych użytkowników tych informacji” – zaznaczono w uzasadnieniu do projektu dyrektywy CSRD.

KE wskazała, iż przyczyną owej luki jest w pierwszej kolejności zbyt wąskie grono podmiotów, obowiązanych do raportowania danych z obszaru ESG, po drugie zaś brak standaryzacji w dziedzinie sprawozdawczości. Potrzebę wykreowania europejskiego standardu raportowania niefinansowego wskazywała już Rada Europejska w grudnia 2019 r. Przygotowywane regulacje wprowadzą też obowiązek weryfikacji składanych sprawozdań przez audytorów – bądź to biegłych rewidentów, bądź innych uprawnionych instytucji.

Stosowne kroki w tej dziedzinie podjął też Europejski Urząd Nadzoru Bankowego, który w czerwcu br. opublikował raport dotyczący zarządzania i sprawowania nadzoru nad zarządzaniem ryzykami ESG. Publikacja ma posłużyć do sporządzenia wytycznych nadzorczych dla sektora finansowego, przekazano ją również Komisji Europejskiej jako materiał pomocniczy podczas prac nad odnowioną strategią na rzecz finansowania zrównoważonego rozwoju.

Zielona taksonomia u wrót

Nowe reguły w dziedzinie sprawozdawczości niefinansowej to nie jedyne zmiany, z jakimi muszą liczyć się firmy, zobligowane do ujawniania czynników ESG. 10 marca br. weszły w życie przepisy unijnego rozporządzenia SFDR, przy czym w obecnej fazie nowe obowiązki informacyjne dotyczą jedynie treści, zamieszczanych w serwisach www instytucji finansowych. Równolegle trwają prace nad przygotowaniem regulacyjnych standardów technicznych dla rozporządzenia, obejmujących ujawnienia zarówno na poziomie całokształtu funkcjonowania uczestnika rynku finansowego, jak i przedkontraktowe, dotyczące produktów promujących aspekty ESG oraz dla produktów mających na celu zrównoważone inwestycje. RTS będą też miały zastosowanie wobec ujawnień na poziomie produktu w okresowych sprawozdaniach finansowych firm.

Projekt konkretnych rozwiązań zaprezentował już wiosną tego roku wspólny komitet trzech unijnych organów nadzorczych – EBA, ESMA i EIOPA, a sfinalizowanie prac i ogłoszenie standardów przez Komisję Europejską powinno nastąpić przed początkiem nowego roku. Zanim to nastąpi, regulatorzy sugerują instytucjom obowiązanym, by posiłkowały się zapisami zawartymi w projekcie. Nie należy wreszcie zapominać o tzw. zielonej taksonomii, której ogólne ramy wyznaczono rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2020/852. Celem regulacji jest ujednolicenie reguł pozwalających na stwierdzenie, czy dana forma działalności może być sklasyfikowana jako zrównoważona pod względem oddziaływania na środowisko. ­Rozporządzenie wskazuje sześć zasadniczych celów środowiskowych, spośród których dwa pierwsze odnoszą się do łagodzenia zmian klimatycznych oraz adaptacji do nich. Rok 2022 będzie mieć charakter przełomowy, zapoczątkuje bowiem sukcesywne wdrażanie regulacji dotyczących zielonej taksonomii.

Tyle zadań wykona tylko AI

Sprostanie rosnącym wymogom sprawozdawczym w dziedzinie ESG może się okazać niemożliwe bez wykorzystania nowoczesnych technologii. Samo wdrożenie zunifikowanych dla całej Europy standardów sprawozdawczych w oparciu o tworzoną właśnie dyrektywę CSRD wymagać będzie istotnych zmian w systemach elektronicznych wszystkich obowiązanych przedsiębiorstw. Także i identyfikacja czynników ESG oznacza niemałe wyzwanie dla podmiotów gospodarczych, w szczególności zaś instytucji finansowych, na które rozporządzenie nr 2020/852 nakłada zróżnicowane obowiązki informacyjne w zależności od tego, czy dana usługa służy inwestycji przyczyniającej się do realizacji celu środowiskowego, promuje aspekt środowiskowy czy też pozostaje neutralne w tym zakresie. Wszystko to wygeneruje po stronie banków dodatkowe obowiązki, jakże odmienne od tych, z którymi miały dotychczas do czynienia piony odpowiedzialne za ocenę ryzyka czy sprawozdawczość.

Marek Lusztyn, wiceprezes zarządu mBanku, wskazywał podczas tegorocznego Europejskiego Kongresu Finansowego, iż przeprowadzenie stress testów klimatycznych oznaczać będzie dla organizacji nawet kilkukrotnie więcej pracy aniżeli klasyczne testy warunków skrajnych, odnoszące się do ryzyk finansowych. Rzecz w tym, że już obecnie banki poświęcają coraz więcej czasu na obsługę procesów back office, których pokaźną część stanowi raportowanie i współpraca z organami nadzoru. Wraz z wdrażaniem kryteriów w zakresie ESG, instytucje finansowe będą musiały zdecydować się na ograniczenie obsługi inwestycji generujących wysokie ryzyko w tej dziedzinie, co w dalekosiężnej perspektywie przyniesie większe korzyści, acz okupione będą one przejściowym spadkiem rentowności, a nawet rozczarowaniem po stronie inwestorów – o czym przypominał podczas ...