Debata o konkurencji pomiędzy bankami spółdzielczymi o obsługę JST

Debata o konkurencji pomiędzy bankami spółdzielczymi o obsługę JST
Konwent na rzecz Współpracy i Rozwoju Polskiej Bankowości Spółdzielczej 2025. Debata. Fot. Michał Wagner
Udostępnij Ikona facebook Ikona LinkedIn Ikona twitter
Jednostki samorządu terytorialnego to, obok rolników i drobnych przedsiębiorców, jeden z głównych klientów lokalnego sektora finansowego. Pogłębionego spojrzenia na współpracę spółdzielców z segmentem samorządowym nie mogło zabraknąć podczas tegorocznego Konwentu na rzecz Współpracy i Rozwoju Polskiej Bankowości Spółdzielczej. Dyskusję na ten temat poprowadziła wiceprezes ZBP, Agnieszka Wachnicka.

Jak podtrzymać partnerskie relacje z JST, biorąc pod uwagę z jednej strony szansę, jaką daje dopływ środków unijnych na inwestycje, z drugiej zaś wyzwanie w postaci konkurencji z bankami komercyjnymi, ale też pomiędzy samymi spółdzielcami?

Halina Wilk, prezes zarządu Banku Spółdzielczego w Przysusze zaznaczyła, iż naturalnym obszarem aktywności lokalnych instytucji finansowych są niewielkie miejscowości i gminy, nierzadko wyróżniające się niskim potencjałem dochodowym.

Jej Bank prowadzi aktywną współpracę z 10 jednostkami samorządowymi, a produkty, z jakich korzystają te podmioty to zarówno finansowanie krótkoterminowe na poprawę płynności czy pokrycie przejściowego deficytu budżetowego w danym roku, jak również kredyty na sfinansowanie określonych zadań, również tych dofinansowywanych ze źródeł zewnętrznych, w rodzaju Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej czy środków unijnych.

Na koniec 2024 roku suma aktywów Banku Spółdzielczego w Przysusze wynosiła ponad 820 milionów złotych, z czego kredyty dla sektora samorządowego stanowiły około 70 milionów złotych.

Obecnie instytucja ta odnotowuje wzrost zapotrzebowania na kredyty inwestycyjne, ale i finansowanie zaciągane na konsolidację zadłużenia, czyli spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów. W mniejszym stopniu gminy zainteresowane są emisją obligacji komunalnych.

Wśród celów udzielanego finansowania dominujący charakter mają projekty związane z transformacją energetyczną i realizacją szeroko rozumianej polityki zrównoważonego rozwoju.

Halina Wilk, prezes zarządu Banku Spółdzielczego w Przysusze

Halina Wilk podkreślała, iż na rynku kredytów dla JST mamy do czynienia z olbrzymią konkurencją, której banki lokalne nie zawsze są w stanie sprostać. Finansowanie samorządów to nie tylko środki, udzielane bezpośrednio samym gminom, ale i kredyty dla spółek komunalnych, realizujących ważne zadania w gminach czy powiatach, jak gospodarka odpadami, infrastruktura wodociągowo-kanalizacyjna czy transport publiczny.

Czytaj także: Jak zwiększyć efektywność lokalnej bankowości w Polsce?

Potrzeba utrzymania poręczeń udzielanych przez JST

Tomasz Łazarski, prezes zarządu Małopolskiego Banku Spółdzielczego

Tomasz Łazarski, prezes zarządu Małopolskiego Banku Spółdzielczego, która to instytucja współpracuje z sześcioma JST przypomniał, iż w obecnej perspektywie możemy oczekiwać sporych nakładów na inwestycje proekologiczne, realizowane m.in. ze wsparciem środków z KPO.

Podkreślił, iż finansowanie spółek komunalnych nie jest szczególnie atrakcyjnym zadaniem dla bankowości komercyjnej, gdyż podmioty te nierzadko funkcjonują na zasadach non profit czy wręcz wykazują straty finansowe, gdyż ich zasadniczym celem nie jest maksymalizacja zysków, tylko realizacja wspomnianych zadań na rzecz samorządu. W tym kontekście istotną rolę odgrywają poręczenia, udzielane takim podmiotom przez JST.

Tomasz Łazarski zaapelował, by w nowych regulacjach utrzymano możliwość udzielania takich poręczeń, gdyż ich brak uniemożliwi lub istotnie utrudni kredytowanie określonych działań. Ma to znaczenie zwłaszcza w sytuacji, kiedy finansowanie zadań trudnych do zaakceptowania przez banki komercyjne jest jednym z obszarów, gdzie spółdzielcy mają istotną przewagę na tle bankowości komercyjnej.

Paweł Kapel, prezes zarządu Banku Spółdzielczego w Lubaczowie

Wspomniał o tym Paweł Kapel, prezes zarządu Banku Spółdzielczego w Lubaczowie.

Jego zdaniem sytuacja spółdzielców w przetargach, organizowanych przez samorządy bywa trudna, z uwagi na silną rywalizację cenową.

wiceprezes ZBP, Agnieszka Wachnicka

Jak podkreśliła wiceprezes Związku Banków Polskich (ZBP) Agnieszka Wachnicka, problem ten dotyczy nie tylko konkurowania banków lokalnych z bankami komercyjnymi, ale i rywalizacji między samymi spółdzielcami.

Czytaj także: Bank spółdzielczy w służbie społeczności lokalnej

Umowa ws. stref działania/współdziałania banków spółdzielczych

Małgorzata Matejkowska, prezes zarządu Kujawsko-Dobrzyńskiego Banku Spółdzielczego

Do kwestii tej nawiązała również Małgorzata Matejkowska, prezes zarządu Kujawsko-Dobrzyńskiego Banku Spółdzielczego. Jej zdaniem bankowość spółdzielcza doszła do ściany, jeśli chodzi o pozyskiwanie kredytobiorców, stąd rywalizacja na marże, wyznaczane poniżej oczekiwań finansowych.

Tymczasem bankowość komercyjna jest w stanie zaoferować darmowe prowadzenie rachunku, jednak z istotnym ograniczeniem dostępności obsługi stacjonarnej w placówkach, co jest poważnym utrudnieniem.

Prezes KDBS podkreśliła, iż w tych okolicznościach dodatkowa rywalizacja między bankami lokalnymi ma charakter nieetycznych praktyk, na czym w ostatecznym rozrachunku tracą wszyscy.

Aby rozwiązać ten problem, zaproponowała zawarcie umowy, w myśl której banki nie powinny wchodzić z konkurencyjną ofertą na obszar, w którym działa inna spółdzielcza instytucja finansowa, a ewentualne zaangażowanie na tym terenie możliwe byłoby tylko w konsorcjum z lokalnym bankiem. Jej zdaniem porozumienie takie można by egzekwować ze wsparciem banków zrzeszających.

Nawiązując do tej kwestii, Halina Wilk postulowała stworzenie wspólnego systemu, obejmującego oba Zrzeszenia, który pozwalałby zgłaszać propozycje odnośnie uczestnictwa w określonych przetargach.

Czytaj także: Prezes ZBP o wyzwaniach stojących przed sektorem banków spółdzielczych

Źródło: BANK.pl