Czyste Powietrze impulsem modernizacyjnym dla polskiej gospodarki

Arkadiusz Lewicki, dyrektor Zespołu ZBP ds. Programów Publicznych i Środowisk Gospodarczych: Pytanie zadane na czacie, „Czy widać zainteresowanie programem Czyste Powietrze ze strony przedsiębiorców, ze strony sił wykonawczych, np. producentów nowoczesnych urządzeń grzewczych? I czy banki myślą o szczególnym finansowaniu takich firm?„

Przed nami eksplozja pomysłów i innowacji

Prof. Maciej Chorowski, prezes NFOŚiGW: To jest właściwie samospełniająca się przepowiednia. Nie da się zrealizować tego Programu bez efektywnych urządzeń, które będą mogły być montowane.

My wskazujemy kierunek rozwoju m.in. pomp ciepła, kotłów, myślimy też, aby rozwiązania grzewcze były wielofunkcyjne, aby dobrze współpracowały np. z systemami energii odnawialnej, takimi jak systemy fotowoltaiczne.

Tak dużego i głębokiego rynku, charakteryzującego się dużym rozproszeniem na dającą się dobrze zdefiniować klasę produktów ‒ dawno nie było

I jesteśmy chyba w przededniu pewnej „eksplozji” pomysłów, rozwiązań o charakterze innowacyjnym, dlatego że tak dużego i głębokiego rynku, charakteryzującego się dużym rozproszeniem na dającą się dobrze zdefiniować klasę produktów ‒ dawno nie było.

I oczywiście, że w tle będą w chwili obecnej pojawiały się również firmy, które na tym rynku zaistnieją. Przy czym my liczymy, że dzięki rozproszeniu Programu, będą tworzone nowe miejsca pracy w sposób bardzo zrównoważony.

O ile producenci będą przez długie serie dochodzili do coraz większej jakości i możliwości obniżania cen produktów, o tyle firmy instalatorskie, serwisowe sadzę, że będą miały zupełnie nowe pole działania. 

Lista zielonych urządzeń

Paweł Mirowski, wiceprezes NFOŚiGW: Pan Minister, Pan Pełnomocnik podkreślali to bardzo wyraźnie, że program Czyste Powietrze jest na wskroś proekologicznym programem.

Świadczy o tym lista zielonych urządzeń, która została stworzona przy tym Programie. To jest też element, który ma sprzyjać temu, że inwestujemy tylko w te rozwiązania, które spełniają nasze oczekiwania.

Zachęcamy producentów, tych którzy nie zgłosili jeszcze swojego urządzenia do wpisania na listę ZUM

Lista zielonych urządzeń ułatwia z jednej strony beneficjentom dobranie dobrego urządzenia do realizacji inwestycji. A z drugiej strony powoduje, że inwestujemy, także przy udziale środków zwrotnych, w urządzenia, które spełniają najwyższe wymagania, i które pozwalają beneficjentom także później w sposób ekonomicznie uzasadniony ogrzewać własne gospodarstwo domowe, docieplać budynki takimi materiałami, które są dopuszczone do użytkowania, ponieważ to jest lista nie tylko urządzeń, ale i materiałów.

To też było oczekiwanie producentów, wykonawców, usługodawców programu Czyste Powietrze, którzy wnioskowali o stworzenie listy zielonych urządzeń i materiałów, listy ZUM.

Zachęcamy producentów, tych którzy nie zgłosili jeszcze swojego urządzenia do wpisania na listę ZUM – o złożenie stosownych dokumentów i dopisanie się razem z nami do realizacji Programu, do listy urządzeń, które są zgodne z Programem, które mogą być montowane przez beneficjentów, korzystających z dofinansowania w programie Czyste Powietrze.

Jak pozyskać z rynku środki na zieloną transformację?

Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes ZBP: Chciałbym jeszcze jeden aspekt dodać. Kilka tygodni temu (24-25.02.2021 r.) obradowało III Forum Akademicko-Gospodarcze, które organizowaliśmy. Wzięło w nim udział kilkaset osób. Niedawno odbyło się spotkanie Rady Programowej Ośrodka Współpracy Rad Uczelni. I nie ma wątpliwości, że dzisiaj uczelnie wyższe i ich partnerzy dostrzegają możliwość włączenia się do Programu. I to nie tylko na czas realizacji tego Programu.

Dyskutujemy o emisji listów zastawnych i mobilizowaniu środków na rynkach międzynarodowych, aby znaleźć długoterminowe finansowanie dla zielonych projektów

Bo my mamy świadomość, że społeczeństwom w tej strefie geograficznej przyjdzie zajmować się zagadnieniami czystej energii przez wiele dziesięcioleci.

Mówię nie tylko technologii, ale także o pewnych rozwiązaniach organizacyjnych. Dla przykładu ‒ temu Programowi muszą towarzyszyć ogromne zmiany w polskim ciepłownictwie. Według naszych szacunków, na modernizację polskiego ciepłownictwa w spółdzielniach mieszkaniowych, w miastach potrzebne będą dziesiątki miliardów złotych, na przeinstalowanie, na zmianę urządzeń.

I to jest dla nas jedno z wyzwań, poza programem Czyste Powietrze, dla sektora bankowego, jak zmobilizować w kraju i za granicą ogromne środki na modernizację polskiego ciepłownictwa.

I stąd m.in. dyskutujemy o emisji listów zastawnych i mobilizowaniu środków na rynkach międzynarodowych, aby znaleźć długoterminowe finansowanie dla zielonych projektów.

Jarosław Rot, BNP Paribas: Mówię w imieniu BNP Paribas Polska. Mamy dedykowane produkty i usługi związane z programem Czyste Powietrze, w ogóle z zielonymi inwestycjami. Dam przykład zakupu paneli fotowoltaicznych, również wielkiego problemu na bazie programu Mój Prąd. Jeśli chodzi o BNP Paribas finansujemy około 10 proc. wszystkich instalacji fotowoltaicznych osób indywidualnych, mamy ok. 30 proc. udziału w rynku. I współpraca z firmami, finansowanie firm, które są w tym procesie, jest potraktowane przez nas priorytetowo. Firmy mogą korzystać z atrakcyjnego finansowania.

Tworzymy całą infrastrukturę, sieć Partnerów, związaną z programem Czyste Powietrze, aby firmy uczestniczące, monterskie i produkcyjne również mogły skorzystać z preferencyjnego finansowania.

Ekologia bardzo dobrze rymuje się z ekonomią

Michał Kurtyka, minister klimatu i środowiska: Mówimy o tym, jaka jest rola Czystego Powietrza, jeżeli chodzi o np. przemysł w zakresie energooszczędności, o produkcję materiałów budowlanych itd. Jarosław Rot poruszył też inny bardzo ważny program Ministerstwa Klimatu i Środowiska ‒ Mój Prąd. Za tym Programem również idzie ogromna perspektywa dla firm wdrożeniowych, stąd się bierze boom całego sektora fotowoltaicznego w Polsce.

W dzisiejszym świecie, zwłaszcza w świecie bardzo szybko zmieniających się technologii, determinacja władzy publicznej zmierzającej do tego, żebyśmy żyli w bardziej ekologicznym świecie jest jednocześnie wiarygodną deklaracją, otwarciem nowych nisz przemysłowych. Te nisze musimy umieć zapełnić konkretnymi projektami.

Ekologia i programy nadzorowane przez ministra klimatu i środowiska mają potężny efekt gospodarczy, są dźwignią dla gospodarki

Polityka energetyczna Polski jest gwarancją, że w perspektywie najbliższego dziesięciolecia będziemy chcieli w sposób zdecydowany poprawić jakość powietrza w Polsce.

Co za tym idzie? To jest deklaracja ze strony władzy publicznej, że będą na ten cel środki. A zatem jest wieloletnia perspektywa dla wszystkich tych, którzy są gotowi zainwestować w innowacje, w nowe technologie, w nowe materiały, w sieci dystrybucji, w firmy instalatorskie w całym kraju. 

Prezes Pietraszkiewicz wspomniał o ciepłownictwie. To inny, bardzo ważny element polityki energetycznej Polski. I tutaj mamy w Polsce dzisiaj tylko 10 proc., spośród 500 systemów ciepłowniczych, które byśmy nazwali efektywnymi energetycznie. Chcielibyśmy doprowadzić do tego aby było ich 85 proc., w 2030 roku.

Ponadto 1,5 mln Polaków chcielibyśmy przyłączyć do sieci ciepłowniczych. Sam tylko Krajowy Plan Odbudowy to gwarancja 100 projektów, 100 finansowań dla źródeł ciepłowniczych.

Co więcej, problem Czystego Powietrza to nie tylko kwestia domów, ciepłowni, ale również kwestia transportu. I tutaj potężna perspektywa otwiera się przed Polską: od 2025 roku chcemy, aby największe polskie aglomeracje nie kupowały już innych autobusów, niż tylko zeroemisyjne. To otwiera kolejną fantastyczną niszę, w którą już zresztą polskie przedsiębiorstwa się bardzo zaangażowały.

Przypomnę, że w 2017 roku Polska miała 10-proc. udział w eksporcie autobusów zeroemisyjnych w Unii Europejskiej. W 2020 roku ten udział to prawie połowa, co drugi autobus elektryczny, eksportowany w UE jest „Made in Poland”.

Ekologia bardzo dobrze rymuje się z ekonomią. I bardzo ambitny plan poprawy jakości życia Polaków to również szansa na wysokopłatne miejsca pracy, na innowacje technologiczne.

Wygrywającym trio transformacji energetycznej będzie w Polsce połączenie panelu fotowoltaicznego, pompy ciepła i ładowarki do pojazdu elektrycznego

Ale również w takim momencie jak teraz, w czasie wychodzenia z pandemii covidowej to jest szansa na bardzo konkretną osłonę gospodarczą przed skutkami lockdownu, z którym wszyscy musieliśmy się zmierzyć.

Bo jeżeli uświadomimy sobie, że o ile w grudniu 2015 roku mieliśmy w Polsce 4 tysiące prosumentów, czyli tych którzy byli gotowi nie tylko konsumować, ale aktywnie produkować energię ze swojego małego źródła, o tyle w grudniu 2020 roku mieliśmy 457 tysięcy prosumentów. Spośród których ponad 200 tysięcy zostało dodanych tylko w  „covidowym”  2020 roku.

Ekologia i programy prowadzone, nadzorowane przez ministra klimatu i środowiska mają potężny efekt gospodarczy. Są dźwignią dla gospodarki. Jesteśmy gotowi wspólnie z partnerami z przemysłu, z banków, wypełniać te nowe nisze, o których mówiłem przed chwilą.

12 kwietnia 2021 r. uruchomiliśmy wspólnie z Akademią Górniczo-Hutniczą w gminie Krzeszowice pod Krakowem dedykowany HUB Naukowo-Technologiczno-Biznesowy dla pomp ciepła.

Wierzymy, że wygrywającym trio transformacji energetycznej będzie w Polsce połączenie panelu fotowoltaicznego, pompy ciepła i ładowarki do pojazdu elektrycznego.