Banki chcą przyspieszenia deregulacji, żeby usprawnić cyfryzację sektora
– Deregulacja jest dzisiaj bardzo potrzebnym krokiem, w ostatnich latach mieliśmy do czynienia z bardzo dużą inflacją prawa i przepisów prawnych, zarówno w Polsce, jak i na poziomie Unii Europejskiej, i to prowadzi nasze przedsiębiorstwa do znacznie obniżonej konkurencyjności – mówi agencji informacyjnej Newseria Agnieszka Wachnicka, wiceprezeska Związku Banków Polskich.
– Upraszczać przepisy musimy, natomiast deregulacja postępuje swoim tempem, rząd przyjął taką strategię, żeby nie skumulować tego w jednym akcie prawnym, tylko żeby każdy projekt deregulacyjny procesować odrębnie, to będzie zajmowało trochę czasu.
Natomiast z perspektywy naszej, rynku finansowego, oceniam, że to, co udało nam się zgłosić do deregulacji, zostało pozytywnie przeprocedowane, więc jesteśmy na dobrej drodze – podkreśla wiceprezeska ZBP.
Cele deregulacji w polskim sektorze bankowym
Deregulacja w sektorze finansowym ma na celu usprawnienie działalności bankowej, zwiększenie bezpieczeństwa klientów oraz unowocześnienie usług poprzez cyfryzację. Przykładem mogą być przepisy o dostępie banków do danych z bazy PESEL czy dostępie do wizerunków z rejestru dowodów osobistych.
Obejmuje też procesy cyfryzacyjne, jak np. cyfryzacja e-weksla, czy też szereg procesów upraszczających sprawozdawczość i prowadzenie działalności bankowej.
Jak podkreśla wiceprezeska ZBP, pomimo konieczności regulacji i nadzoru dla bezpieczeństwa przepisy nie mogą zbytnio krępować rąk bankom, by umożliwić im skuteczne prowadzenie działalności i stworzenie atrakcyjnej oferty dla klientów. Przykładem jest choćby wprowadzenie jeszcze na jesieni 2024 roku cyfrowej hipoteki przez PKO BP.
Deregulacje w prawie europejskim
Deregulacja została rozpoczęta przez zespół Rafała Brzoski w lutym 2025 roku. Tylko w ciągu 100 dni jego działania rząd przyjął 125 postulatów deregulacyjnych zgłoszonych przez stronę społeczną i skierował do Sejmu 63 projekty ustaw.
Równolegle do prac z rządem zespół przygotowuje rekomendacje co do zmian w prawie europejskim, znaczna część regulacji dotyczących sektora finansowego ma swoje źródło w Brukseli.
Jednocześnie jednak implementowane do polskiego prawa przepisy często są niepotrzebnie zaostrzane.
– Z całą pewnością procesy deregulacyjne czy upraszczające muszą wyjść z poziomu unijnego, dlatego że sektor bankowy to dzisiaj w dużej mierze przepisy, które po prostu są przepisami unijnymi, a są w Polsce implementowane – przyznaje Agnieszka Wachnicka.
– Natomiast to, co również jest niestety bardzo często charakterystyczne dla polskich przepisów, że my dokonujemy tak zwanego gold platingu, czyli implementujemy prawo unijne, dodając do niego jeszcze nasze własne przepisy i wtedy nasz sektor staje się mocniej uregulowany niż konkurenci z Unii Europejskiej – komentuje wiceprezeska ZBP.
Postulaty polskiego sektora bankowego
Wśród pierwszych postulatów sektora bankowego znalazły się wdrożenie weksla w formie elektronicznej, uproszczenie procesu kredytowania przedsiębiorców poprzez przyznanie dostępu do rejestrów kredytowych kolejnym podmiotom z sektora finansowego (leasing, factoring, fundusze wierzytelności), możliwość weryfikacji przez bank zgodności fotografii z dokumentu okazywanego przez klienta z fotografią z rejestrów publicznych czy zdjęcia z obywateli konieczności zgłaszania zmiany dowodu osobistego i zmniejszenia barier w dostępie do usług finansowych.
W dalszej kolejności branża zgłaszała właśnie potrzebę wyeliminowania zjawiska nadimplementacji prawa UE, uproszczenia przepisów rachunkowych i wymogów oceny zdolności kredytowej przez banki, a także zmian przepisów dla banków depozytariuszy.
– Banki podejmują wiele działań, które mogłyby ograniczyć nadmierną biurokrację, tutaj dobrym przykładem są działania jednego z banków w kierunku cyfrowej hipoteki, czyli scyfryzowania całkowicie procesów udzielania kredytów hipotecznych, żebyśmy nie musieli my jako klienci zanosić wielu papierów, dokumentów do banku, tylko żeby cały proces mógł przebiegać ścieżką elektroniczną – wyjaśnia wiceprezes Związku Banków Polskich.
– Polski sektor bankowy jest bardzo innowacyjny, więc my wiele procesów jesteśmy dzisiaj w stanie przeprowadzić właśnie elektronicznie, możemy założyć rachunek, nie pojawiając się nawet w banku. To są działania, które banki podejmują, żeby ułatwić swoim klientom życie i żeby sam proces bankowania był znacznie prostszy i przyjemniejszy – podsumowuje Agnieszka Wachnicka.
Czytaj także: Bankowość i finanse | Wywiad miesiąca | Bankowość bez barier i wyjątków
