Autor: Jerzy Rawicz

Kraków pełen jest lekarzy – stwierdził przed wiekami Stańczyk, otrzymując od licznych przechodniów rady, jak poradzić sobie z uporczywym bólem zęba. Dziś miałby pełne prawo sądzić, iż tym, co cementuje skłócone elity polityczne w Polsce jest troska o small biznes. Deklaracje odnośnie likwidacji najbardziej uciążliwych barier regulacyjnych dla sektora MŚP wybrzmiewają niezmiennie z ław sejmowych od kilkunastu lat, nieco gorzej wyglądała realizacja tych postulatów w praktyce.

Płatności gotówkowe na kwotę powyżej 10 tys. euro w transakcjach z przedsiębiorcami będą nielegalne – zakłada procedowany obecnie przez władze unijne tzw. pakiet AML. W obecnym stanie prawnym wykonywanie takich operacji wymaga od firmy przyjmującej gotówkę spełnienia szeregu obowiązków z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy, jednak zdaniem europejskich legislatorów, rozwiązanie to nie sprawdza się w praktyce.

Prace nad reformą unijnej polityki w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu weszły w decydującą fazę. 17 kwietnia Parlament Europejski podjął faktyczną decyzję o rozpoczęciu negocjacji z Radą UE w sprawie ostatecznego kształtu tzw. pakietu AML.

Niemal pięćset lat temu Mikołaj Kopernik, „wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię”, zapoczątkowując tym samym przewrót w astronomii. Dziś podobna rewolucja dokonuje się w sektorze bankowym, który odchodzi od koncentracji na produkcie, stawiając w centrum uwagi klienta i jego oczekiwania. Trend ten idzie w parze z sukcesywną digitalizacją całej gospodarki, coraz częściej wspomaganą przez inteligentne algorytmy.

Ryzyko prawno-regulacyjne coraz silniej wyznacza perspektywy bankowego biznesu, zwłaszcza w segmencie detalicznym. Obok eskalacji konsumeryzmu, wpisującej się w trendy europejskie, wyzwaniem dla polskiej bankowości pozostają populistyczne decyzje, w rodzaju powszechnych wakacji kredytowych. Czynniki te najbardziej obniżają atrakcyjność rodzimego rynku finansowego zarówno dla nowych, jak i dotychczasowych inwestorów.

Już niebawem operacje kryptowalutowe objęte zostaną podobnymi obowiązkami w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy jak transakcje wykonywane za pomocą walut fiducjarnych. To jedno z istotniejszych założeń procedowanego właśnie przez władze unijne pakietu AML.

Polski rynek crowdfundingu zyskał wreszcie stosowne podstawy prawne funkcjonowania, jednak fakt ten nie zaistniał należycie w przestrzeni medialnej. Powód jest prosty: w tej samej ustawie uwzględniono tzw. wakacje kredytowe dla osób posiadających mieszkaniowe kredyty hipoteczne, wprowadzono też podstawy prawne dla likwidacji WIBOR i zastąpienia go innym wskaźnikiem referencyjnym. I to te zagadnienia w największym stopniu zelektryzowały opinię społeczną.

Rosnące oczekiwania klientów, presja niebankowych dostawców usług finansowych i wyśrubowane wymogi regulacyjne to czynniki stymulujące cyfrową transformację sektora bankowego. W ostatnich latach proces ten został zintensyfikowany wskutek pandemii COVID-19, która wymusiła zarówno przejście na pracę zdalną bądź hybrydową, jak i zapewnienie klientom powszechnej dostępności usług online.

Operatorzy stref płatnego parkowania w wielu polskich miastach nie zapewniają klientom wyboru alternatywnych aplikacji, umożliwiających dokonywanie płatności za postój. Taki wniosek płynie z analiz, przeprowadzonych przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który zalecił samorządom poszerzenie palety dostępnych instrumentów płatniczych. To ważna wskazówka dla banków, które w coraz większym stopniu – w ramach bankowości mobilnej – udostępniają usługi komunalne.

Regulacyjne tsunami chwilowo nie daje się szczególnie we znaki branży cash in transit. Motywowane względami czysto fiskalnymi zmiany zasad homologacji bankowozów to już przeszłość, a przygotowany jeszcze przed pandemią projekt gruntownej nowelizacji ustawy o ochronie osób i mienia wycofano z prac legislacyjnych na bliżej nieokreślony czas w związku z ekspansją COVID-19. Głównym wyzwaniem dla podmiotów konwojujących wartości pieniężne jest dziś pozyskanie wykwalifikowanych pracowników.

Obecna sytuacja makroekonomiczna przekłada się negatywnie na akcję kredytową polskich banków. Popyt na finansowanie w większości kategorii produktowych sukcesywnie spada, a perspektywa trzymiesięcznego odroczenia spłaty kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe dodatkowo obniży nie najlepsze, tegoroczne wyniki polskich banków. W tak niesprzyjających uwarunkowaniach cennym źródłem przychodu może być sprzedaż ubezpieczeń, w szczególności niepowiązanych z produktem bankowym.

Branża bankowa stoi w obliczu bezprecedensowych wyzwań, a kryzysy, jakich nie brakowało na przestrzeni ostatnich dwóch lat, tylko zwiększają ich rozmiar. Aby sprostać konkurencji globalnych gigantów, niezbędne jest właściwe wykorzystanie możliwości, jakie dają nowoczesne technologie, w szczególności w dziedzinie automatyzacji oraz standaryzacji procesów. Warunki brzegowe narzuca również rynek pracy. Przy dużym deficycie specjalistów IT wysokie zarobki nie wystarczą, by powstrzymać odpływ fachowców do branż cyfrowych. Eliminacja powtarzalnych, mechanicznych czynności i zaoferowanie udziału w kreatywnym zespole, realizującym ambitne przedsięwzięcia staje się wręcz koniecznością.