A.T. Kearney – Retail Banking Radar 2017: Europejska bankowość na zakręcie
Europejska gospodarka wciąż podnosi się po kryzysie z 2008 roku. W poprzednim roku PKB wzrósł we wszystkich krajach regionu. Rynek pracy stale się poprawia, ceny ropy są stosunkowo niskie, a dochód rozporządzalny rośnie – to doskonałe środowisko do rozwoju konsumpcji.
Banki detaliczne zanotowały wzrost zarówno depozytów jak i kredytów (o 3,3 proc. i 2,6 proc.), ale nie uchroniło ich to przed spadkiem wyniku z działalności bankowej w porównaniu do poprzedniego roku. Polityka i nowe regulacje wprowadzone przez Europejski Bank Centralny oraz ciągły wpływ niższych stawek interchange, odbiły się negatywnie na rentowności branży. Wiele z banków nie radzi sobie z presją zmiany modeli biznesowych i wyzwaniami technologicznymi.
Niektóre banki (np. rumuński Banca Transilvania) z sukcesami reagują na dynamiczne zmiany na rynku
i wyłaniają się jako liderzy zmian w regionie.
Efektywność sektora bankowości detalicznej w Europie
A.T. Kearney w Retail Banking Radar 2017 monitoruje wyniki banków w Europie za pomocą sześciu wskaźników. W 2016 roku pięć z nich pogorszyło się w porównaniu do poprzedniego okresu:
- Wynik na klienta
- Wskaźnik kosztów do wyniku (C/I)
- Zysk na klienta
- Koszty rezerw w relacji do wyniku
- Wynik z odsetek w relacji do wyniku
Wskaźnik kosztów do wyniku wzrósł o 1 pp. do poziomu 64 proc., co potwierdza, że banki nie poradziły sobie z koniecznością znacznej redukcji kosztów. Tylko wynik na pracownika uległ poprawie, co wskazuje na skuteczność banków w realizacji planów restrukturyzacji.
Efektywność banków w Polsce
Po trudnym poprzednim okresie banki w Polsce odniosły znaczący sukces w 2016 roku. Wynik z działalności bankowej wzrósł o 3,9 proc.. Utrzymany wynik na klienta (185 euro) przy rosnącej bazie klientów jest nie tylko efektem stopniowego podnoszenia cen (zarówno opłat i prowizji), ale również wysokiego popytu na kredyty hipoteczne i gotówkowe (wzrost wartości kredytów o 6,5 proc. względem 2015). Wskaźnik kosztów do wyniku (C/I) spadł z rekordowego poziomu 60,8 proc. do 56,8 proc. w 2016 roku, co zbliżyło Polskę do poziomu krajów skandynawskich, Turcji i Szwajcarii ze wskaźnikiem poniżej 55 proc. Zyski wzrosły o 4,2 proc. w porównaniu do poprzedniego roku, ale wciąż były o prawie 19 proc. niższe od zysków wypracowanych w 2014 roku.
Banki reagują także na potrzebę redukcji kosztów i w 2016 roku spadły one o 2,9 proc. Spadek kosztów w Polsce miał inną strukturę niż w Europie – był w większym stopniu spowodowany redukcją kosztów rzeczowych niż redukcją zatrudnienia. Liczba pracowników spadła o 1,5 proc., co wpasowuje się w ogólny trend optymalizacji zatrudnienia, niemniej jednak banki w Europie reagują szybciej na potrzebę zmian (liczba pracowników w regionie spadła o 2,9 proc.).
Czego możemy spodziewać się w przyszłości?
Banki detaliczne w Europie stoją przed szeregiem wyzwań, którym muszą sprostać, by poprawić wyniki:
- Transformacja modelu operacyjnego – redukcja wybranych funkcji, większa automatyzacja, budowa centrów usług wspólnych lub outsourcing
- Transformacja modelu zarządzania oddziałem i sprzedażą – zmiana roli oddziału, integrowanie wielu kanałów, wykorzystanie digitalizacji, by zwiększyć sprzedaż i optymalizować koszty obsługi
- Zmiana strategii zarządzania zasobami ludzkimi – nowe sposoby zarządzania umiejętnościami, by lepiej planować i alokować zasoby i w rezultacie zwiększać produktywność
- Transformacja modelu IT – wykorzystanie nowych efektywnych technologii zarówno na styku
z klientem jak i na zapleczu - Uproszczenie biznesu – uproszczenie portfela produktów, organizacji, technologii i złożoności operacyjnej
Dodatkowo, w tegorocznym badaniu przeprowadzonym wśród członków zarządów banków w Polsce wszyscy respondenci zadeklarowali, że poprawa tzw. „customer experience” jest na szczycie listy priorytetów strategicznych. Od strony operacyjnej respondenci wskazali konieczność transformacji funkcji IT, w szczególności modelu dostarczania usług.
Jak banki powinny odpowiedzieć na zmiany?
Europejskie banki nie mogą kontynuować swojej działalności jak do tej pory – nowe modele biznesowe, uczestnicy rynku, niepewność polityczna i zagrożenie ze strony firm technologicznych, a także presja na zmniejszenie kosztów powoduje, że coraz trudniej jest konkurować na rynku usług bankowych. To jak i jak szybko banki dostosują się do nowej rzeczywistości będzie warunkowało, które z nich pozostaną liderami.
A.T. Kearney
