Bezpieczeństwo farmaceutyczne Polski
Polski Związek Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego przedstawił raport dotyczący bezpieczeństwa farmaceutycznego Polski. Jest to kolejny, ważny dokument (wraz z opracowanym przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową i PZPF "Programem rozwoju krajowego przemysłu farmaceutycznego do roku 2030"), prezentujący problemy krajowego przemysłu farmaceutycznego, uwarunkowania zapewnienia pacjentom stałego dostępu do leków, ukazujący znaczenie krajowych producentów leków w tym zakresie i ich wpływ na gospodarkę.
Lektura raportu i programu oraz innych opracowań eksperckich pozwala wysnuć wniosek, że pomimo istniejących trudności i barier Polska zarówno pod względem rezerw strategicznych leków, środków medycznych jak i wypracowanych procedur, a także organizacji nadzoru farmaceutycznego jest przygotowana na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa i obronności państwa. To szczególnie ważne w sytuacji nowej polityki migracyjnej Unii Europejskiej.
Nasuwają się najważniejsze wnioski i rekomendacje:
1. Krajowy przemysł farmaceutyczny potrzebuje wsparcia ze strony państwa i likwidacji istniejących barier prawnych oraz zabezpieczenia podmiotom z tej branży udziału w procesie stanowienia w duchu dialogu prawa polskiego a także na szczeblu UE.
KOMENTARZ: Jednym ze strategicznych celów powinno być zapewnienie spójnych i stabilnych warunków dla rozwoju polskiego przemysłu farmaceutycznego, będącego gwarancją bezpieczeństwa lekowego obywateli. Krajowe firmy farmaceutyczne produkują znacznie tańsze leki generyczne ratujące życie i zdrowie.
2. Warunkiem koniecznym umocnienia pozycji krajowej branży farmaceutycznej jest prowadzenie przewidywalnej polityki lekowej.
KOMENTARZ: Konieczne jest przyjęcie rządowego dokumentu „Polityka lekowa Państwa”, uwzględniającego zmiany demograficzne starzejącego się społeczeństwa oraz określającego priorytety zarówno z punktu widzenia pacjentów, lekarzy, aptekarzy, hurtowników jak i przemysłu farmaceutycznego krajowego oraz zagranicznych producentów leków.
3. Branża farmaceutyczna powinna być postrzegana przez obecny rząd jako ważna gałąź przemysłu i koło zamachowe polskiej gospodarki, mająca znaczący wkład w rozwój kapitału ludzkiego i rynek pracy.
KOMENTARZ: Przemysł farmaceutyczny generuje 1% PKB, zatrudnia ok 22 tys., w większości wysokowykształconych pracowników, i tworzy ponad 100 tys. stabilnych miejsc pracy poprzez powiązania surowcowo-materiałowe z innymi firmami, przede wszystkim w regionach o dużym bezrobociu. Z przemysłem farmaceutycznym integralnie związany jest hurtowy i detaliczny rynek leków. 4. Polskie firmy farmaceutyczne są coraz bardziej innowacyjne. Stanowią jedną z głównych branż innowacyjnych w polskiej gospodarce. Ale wciąż głównym problemem pozostaje pozyskiwanie środków na badanie i rozwój.
4. Polskie firmy farmaceutyczne są coraz bardziej innowacyjne. Stanowią jedną z głównych branż innowacyjnych w polskiej gospodarce. Ale wciąż głównym problemem pozostaje pozyskiwanie środków na badanie i rozwój.
KOMENTARZ: W dobie silnej konkurencji na rynkach globalnych, innowacyjność krajowego przemysłu farmaceutycznego ma znaczący wpływ nie tylko na gwarancje bezpieczeństwa lekowego dla pacjentów, ale także stanowi gwarancje funkcjonowania i rozwoju firm. Koniecznym jest wprowadzenie fiskalnych instrumentów wsparcia innowacyjności.
5. Rodzime firmy farmaceutyczne mają do spełnienia bardzo istotną rolę związaną z koniecznością zapewnienia Polakom szerokiego, stabilnego dostępu do nowoczesnych i skutecznych leków.
KOMENTARZ: Krajowy rynek farmaceutyczny powinien dążyć do rozwoju nowych technologii w tym biotechnologii. Wyzwaniem dla przemysłu farmaceutycznego w Polsce jest produkcja leków onkologicznych i biotechnologicznych. Z tych też względów branża potrzebuje rządowej strategii rozwoju jako znaczącej części polityki lekowej państwa. 6. Branża farmaceutyczna w odróżnieniu od innych jest bardziej odporna na kryzysy gospodarcze i wahania cykliczne.
6. Branża farmaceutyczna w odróżnieniu od innych jest bardziej odporna na kryzysy gospodarcze i wahania cykliczne.
KOMENTARZ: Polski pacjent żyje coraz dłużej. Starzenie się społeczeństwa oznacza wzrost zapotrzebowania na leki i ponoszone przez państwo koszty. Wzrost dochodów ludności, wydatki na badania i rozwój, to główne czynniki sprzyjające rozwojowi branży farmaceutycznej.
7. Stabilna polityka regulacyjna, w tym cenowa, stanowi kluczowe znaczenie dla polskiego przemysłu farmaceutycznego.
KOMENTARZ: Częste zmiany regulacji prawnych, rosnące koszty pracy oraz inne obciążenia stanowią przyczynę wzrostu kosztów wytwarzania wielu leków, co przyczynia się do zmniejszenia rentowności krajowej produkcji leków, a w perspektywie może spowodować znaczne ograniczenia ich produkcji, a także zaprzestanie inwestowania w innowacje, co jest niezbędnym warunkiem dalszego rozwoju przemysły farmaceutycznego.
8. Eksport leków.
KOMENTARZ: Krajowa branża farmaceutyczna zajmuje ważne miejsce w wymianie handlowej z zagranicą. Potencjał eksportowy krajowego przemysłu farmaceutycznego nie jest w pełni wykorzystany. Od wielu lat notujemy ujemne saldo handlu zagranicznego lekami, Główną przyczynę stanowi przede wszystkim nadmierny import drogich leków innowacyjnych. Zwiększenie udziału leków odtwórczych produkowanych w Polsce na rynku krajowym może być skuteczną metodą zmniejszania istniejącego w tym zakresie deficytu handlowego. 9. Eksport równoległy leków refundowanych.
9. Eksport równoległy leków refundowanych.
KOMENTARZ: Nowelizacja ustawy – Prawo farmaceutyczne z 9 kwietnia 2015 r. znacznie ograniczyła zjawisko wywozu leków za granicę. Za słuszne należy uznać działania Ministerstwa Zdrowia dotyczące monitoringu eksportu leków i wyeliminowania eksportu równoległego leków refundowanych. Ustawa nałożyła jednak na przedsiębiorców zbyt wiele uciążliwych obowiązków, m.in. codziennego monitorowania wszystkich transakcji i operacji sprzedaży (dot. ponad 22 tys. pozycji) oraz stanów i wszelkich ruchów magazynowych. Dostrzegamy potrzebę nowelizacji przepisów dotyczących obowiązków przedsiębiorców monitorowania rynku farmaceutycznego i ograniczenia wyłącznie do leków refundowanych. 10. Istnieje potrzeba podjęcia poważnej debaty interesariuszy z obszaru ochrony zdrowia, dotyczącej nie tylko branży farmaceutycznej, ale szerszej, dotyczącej Polityki Lekowej Państwa.
10. Istnieje potrzeba podjęcia poważnej debaty interesariuszy z obszaru ochrony zdrowia, dotyczącej nie tylko branży farmaceutycznej, ale szerszej, dotyczącej Polityki Lekowej Państwa.
KOMENTARZ: Debata taka powinna być przeprowadzona na forum Rady Dialogu Społecznego i dotyczyć także systemu usług farmaceutycznych, zmian sposobu postrzegania przez państwo problemów polskiej farmacji, bezpieczeństwa lekowego obywateli oraz zabezpieczenia stałej dostępności do leków ratujących życie.
11. Ustawa refundacyjna była i jest jedną z najbardziej istotnych reform w ochronie zdrowia dotyczącą zaopatrzenia pacjentów w leki i wyroby medyczne.
KOMENTARZ: Ustawa wywarła duży wpływ na polski rynek leków. Jej podstawową wadą jest w wielu przypadkach niepotrzebne przeregulowanie, określane w języku prawniczym nieproporcjonalnością. Głównym postulatem przedsiębiorców branży farmaceutycznej nadal pozostaje nadanie pełnej przejrzystości prowadzonej procedury i zmiana praktyk negocjacyjnych przy podejmowaniu decyzji refundacyjnych przez Komisję Ekonomiczną.
Reasumując:
Raport „Bezpieczeństwo Farmaceutyczne Polski” oraz „Program rozwoju krajowego przemysłu farmaceutycznego do roku 2030”, to dokumenty nad którymi powinien pochylić się obecny rząd.
1. Przedsiębiorcy oczekują przyjęcia rządowego programu rozwoju krajowego przemysłu farmaceutycznego stanowiącego integralną część „Polityki lekowej państwa”. Przez ostatnie lata, poprzednie kierownictwo Ministerstwa Zdrowia, uważało że taki dokument jest zbędny. Na posiedzeniu Komisji Zdrowia Sejmu RP, 1 grudnia 2015 r., nowy minister Konstanty Radziwiłł potwierdził, że zostaną podjęte prace nad rządowym dokumentem „POLITYTKA LEKOWA PAŃSTWA”.
2. Business Centre Club, w stanowiskach Gospodarczego Gabinetu Cieni, wielokrotnie wskazywał na potrzebę przyjęcia takiego dokumentu i potwierdzenia w nim, co do zasady, że strategia polityki lekowej musi funkcjonować w ramach ogólnej polityki zdrowotnej Państwa, która powinna być określona w Narodowym Programie Zdrowia na lata 2016-2020. W pracach nad jego ostateczną wersją, należałoby wykorzystać wnioski i rekomendacje wynikające z powyższego raportu.
Zenon Wasilewski,
ekspert ds. prawa medycznego,
BCC
