50 Największych Banków w Polsce – 2014: Mechaniczna likwidacja

Justyna Patynowska

Dokument ma charakter uzupełniający. Bazą dla niego jest przyjęte w połowie kwietnia przez Parlament Europejski rozporządzenie w sprawie wspólnego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków (SRM). Wspólny nadzór finansowy ma być pierwszym, a SRM drugim filarem unii bankowej. Zadaniem wspólnotowego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków jest uchronienie podatników przed obciążaniem ich kosztami ratowania upadających banków, tak jak to miało miejsce po kryzysie 2008 r.

Kraje Unii Europejskiej przystały na to, by fundusz upadłościowy dla unijnych banków był gromadzony stopniowo przez kolejnych osiem lat. Jego wartość ma docelowo wynieść co najmniej 1 proc. gwarantowanych depozytów. Szacuje się, że będzie to kwota 55 mld euro. Zgodnie z umową międzyrządową składki będą pobierane od banków przez władze krajów uczestniczących, a te potem będą przekazywać je do funduszu. Początkowo środki będą gromadzone „w kopertach” (termin ukuty podczas negocjacji – przyp. red.) przypisanych do poszczególnych krajów. Po ośmiu latach staną się jednak środkami wspólnymi. W pierwszym roku uwspólnotowione zostanie 40 proc. zgromadzonych środków, w drugim roku – kolejne 20 proc., a reszta – stopniowo przez sześć kolejnych lat. Składki, jakie będą musiały płacić banki, będą obliczane proporcjonalnie do kwoty ich zobowiązań oraz do profilu ryzyka.

Umowa pozatraktatowa

Zasady funkcjonowania funduszu likwidacyjnego dla banków nie zostały ujęte w traktatach unijnych, a w odrębnej umowie międzyrządowej za sprawą nacisków Niemiec, które przekonywały, że to najbardziej odpowiednia forma do utworzenia takiego instrumentu. Zdaniem konstytucjonalistów traktat unijny nie daje wystarczającej podstawy prawnej do utworzenia wspólnego funduszu ratunkowego dla banków i niemiecki trybunał konstytucyjny zakwestionowałby decyzje UE w tej sprawie.

Do unii bankowej zaproszono także kraje spoza strefy euro, w tym Polskę, ale postanowienia umowy będą je obowiązywać dopiero wówczas, gdy przystąpią one do wspólnego nadzoru bankowego i mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków. Wspólny mechanizm upadłościowy ma wejść w życie za pół roku – 1 stycznia 2015 r. Funkcje likwidacyjne i mechanizm strat wierzycieli (bail-in) zaczną być stosowane rok później – od 1 stycznia 2016 r.

W będącej częścią umowy specjalnej deklaracji kraje przystępujące do unii bankowej potwierdziły, że zgodnie z dyrektywą w sprawie restrukturyzacji uporządkowanej likwidacji banków (BRRD) będą stosować zasadę bail-in. Koszty upadku i restrukturyzacji banku ponosić będą akcjonariusze i niektórzy wierzyciele.

Siła sprawcza EBC

Rozporządzenie w sprawie wspólnego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków (SRM) zostało przyjęte przez Parlament Europejski. Jeżeli więc bank napotka ...