Konsumpcja w recesji

Chociaż sprzedaż detaliczna nie jest doskonałym obrazem aktywności konsumentów, to jej ostatnie wyniki dają prawo sądzić, że doświadczamy w Polsce recesji konsumpcji. W grudniu sprzedaż detaliczna była w ujęciu nominalnym o 2,5 proc. niższa niż przed rokiem, a w ujęciu realnym o 3,6 proc. niższa. Szacujemy,że nawet po odjęciu efektu dni roboczych, sprzedaż i tak znalazłaby się na minusie.

To wszystko sugeruje, że cała konsumpcja (sprzedaż nie obejmuje małych sklepów oraz usług) również mogła zanotować ujemną dynamikę w czwartym kwartale. To zjawisko dość wyjątkowe, pokazujące,że gospodarstwa domowe znajdują& się w okresie silnego odbudowywania oszczędności. Przy recesji konsumpcji bardzo trudno będzie Polsce utrzymać dodatni wzrost PKB. Bank centralny będzie musiał zatem zweryfikować mocno swoje prognozy gospodarcze i politykę stóp procentowych. W ostatnim miesiącu co najmniej czterech członków RPP wskazywało na bardzo niskie ryzyko recesji. Najwyraźniej bank centralny nie docenił skali spowolnienia gospodarki. Jakiekolwiek zapowiedzi przerwy w obniżkach stóp procentowych muszą zatem zostać odłożone do lamusa. Nasz scenariusz obniżek stóp jeszcze o 0,75 pkt proc. jest bardzo realny.

Podsumowanie:

Przy recesji konsumpcji trudno będzie Polsce uniknąć recesji ogółem. To zaś sprawia, że stopy procentowe będą dalej spadały.

Kilka pozytywnych sygnałów nadeszło w ostatnich dniach z Niemiec. Wiele wskazuje, że tamtejsza gospodarka wydostaje się z dołka i pierwszy kwartał 2013 r. będzie lepszy niż ostatni kwartał 2012 r. Wskazuje na to m.in. indeks IFO, który wzrósł w styczniu do 104,2 pkt, wobec 102,4 pkt w grudniu. Wyższy od oczekiwań okazał się również indeks PMI dla przemysłu, który wzrósł do 48,6 wobec 46,1 w grudniu (odczyt wstępny). Ożywienie potwierdza także indeks ZEW. Obecnie mamy zatem sytuację, kiedy trzy najważniejsze gospodarki świata – USA, Chiny i Niemcy znajdują się na ścieżce dość wyraźnego ożywienia. Powinno to w końcu znaleźć odzwierciedlenie w koniunkturach krajów słabszych, takich jak m.in. Polska.

Podsumowanie: Dane z Niemiec wpisują się w ostatni strumień lepszych informacji makroekonomicznych z globalnej gospodarki.

Złoty stracił w ostatnich dnia na wartości w stosunku do euro i umocnił się do dolara, zaś obligacje pozostały w skali tygodnia dość stabilne. Kurs EUR/PLN podskoczył o 0,5 proc., do 4,17 zł. W tym samym czasie na świecie euro wyraźnie umocniło się do dolara, o ok. 1 proc., dlatego kurs USD/PLN spadł w Polsce o 0,8 proc. do 3,0950 zł. Zmiany kursów walut odzwierciedlają zmiany fundamentów makroekonomicznych – polska gospodarka wyraźnie słabnie, zaś w strefie euro sytuacja ulega poprawie. W krótkim okresie można oczekiwać utrzymania kursu EUR/PLN w okolicach poniżej 4,20 zł, ale nie znacząco niżej.

Podsumowanie: Rosnące ryzyko recesji osłabia złotego, choć skala osłabienia jest ograniczana przez dobre nastroje na globalnych rynkach.

Prognozy

W tym tygodniu wiele ważnych publikacji i wydarzeń. Najważniejsze w Polsce będą dane o PKB za 2012 r., z których będzie można wyciągnąć pierwsze szacunkowe wnioski na temat PKB w IV kwartale. Szacujemy, że w całym 2012 r. wzrost gospodarczy wyniósł 1,8 proc., a w całym IV kwartale ok. 0,3-0,5 proc. Po danych zaktualizujemy naszą prognozę na 2013 rok, która w tym momencie wskazuje na trendy recesyjne. Kolejna ważna publikacja to PMI w piątek, która pokaże, czy ostatnie odbicie indeksu jest kontynuowane. Na świecie w centrum uwagi decyzja Fed (środa) i indeksy PMI (piątek).

Ignacy Morawski
Główny Ekonomista
Polski Bank Przedsiębiorczości