Bank i Klient: Pomiędzy teorią a rzeczywistością

Beata Paxford

Zasady dobrych praktyk ogólnie określa się mianem soft law, czyli pewnego rodzaju zaleceń, rekomendacji. Ich celem jest udzielenie wskazówek czy wytycznych do postępowania bez sankcji prawnych. Zadaniem soft law jest wypracowanie pewnych mechanizmów działania nie w drodze zmiany czy wprowadzenia nowych przepisów prawnych, ale raczej wpływania na świadomość adresata zalecenia. W przypadku rynku bankowego takimi normami są zasady dobrych praktyk wprowadzone na poziomie światowym, europejskim i polskim.

Co mówi kanon?

W Polsce dużą rolę w upowszechnianiu koncepcji dobrych praktyk bankowych odegrał Związek Banków Polskich. ZBP zrzeszający banki komercyjne, a także spółdzielcze doskonale znał (i zna) problemy i bolączki polskiego sektora bankowego. Rozumiał też, jaką rolę w budowaniu efektywnego funkcjonowania branży bankowej odgrywa zaufanie i etyka. Ponadto obserwowano także wzrost popularności zasad dobrej praktyki bankowej i idei ładu korporacyjnego za granicą. Celem wprowadzania takich norm zarówno dla całej branży, jak i dla poszczególnych przedsiębiorstw było wzmocnienie zaufania społeczeństwa, klientów i potencjalnych inwestorów do danej instytucji, jak również przekazanie na zewnątrz firmy informacji w stylu: „Hej, spójrzcie na nas, dbamy o wasz biznes, gramy fair.” Zasady ładu korporacyjnego miały za zadanie poszanowanie i zrównoważenie interesów wszystkich podmiotów związanych tak z daną branżą, jak i daną spółką (tj. klientów, inwestorów, pracowników, kadrę zarządzającą itp.).

Komisja Nadzoru Finansowego opracowała Kanon Dobrych Praktyk Rynku Finansowego. Wśród naczelnych jego wartości wymienia się uczciwość, staranność, godność czy zaufanie. Podmioty działające na rynku finansowym powinny działać w sposób rzetelny z poszanowaniem interesów klientów. Niewskazane jest wykorzystywanie przez nie dominującej pozycji wobec klienta. Kanon podkreśla znaczenie w pracy w sektorze finansowym norm merytorycznych i etycznych przy wykonywaniu usług. Istotne jest, aby instytucje zatrudniały osoby posiadające właściwe kompetencje zawodowe i równocześnie wykazujące etyczną postawę. Na uwagę zasługuje również wskazane w Kanonie budowanie relacji wewnętrznych. Chodzi tu o poszanowanie praw pracowników podmiotu finansowego, m.in. poprzez stworzenie im odpowiednich warunków do właściwego wykonywania swoich funkcji.

Jeśli chodzi o obsługę klientów, to Kanon Dobrych Praktyk Rynku Finansowego odnosi się do rzetelnego informowania klienta o usługach, w tym o ryzykach związanych z konkretnym produktem. Podmioty działające na rynku finansowym powinny tak profilować oferty, aby odpowiadały potrzebom danego klienta i były adekwatne do jego sytuacji majątkowej. Pomóc ma w tym zasada rzetelnej reklamy, która nie wprowadza w błąd, ale informuje o prawdziwych cechach produktu, w tym kosztach i ryzykach z nim związanych. Kanon dotyka także kwestii ochrony informacji o klientach. Mówi jedynie o wykorzystywaniu tych informacji zgodnie ...