Zmiana polityki pieniężnej to odległa perspektywa

Bogata agenda merytoryczna i wszystkie prezentacje oraz panele zostaną obszernie omówione przez mojego redakcyjnego Kolegę, ograniczę się zatem do perspektywy zmiany polityki pieniężnej realizowanej przez Narodowy Bank Polski wraz z Radą Polityki Pieniężnej.

Jak podkreślił dr Jakub Borowski, Główny Ekonomista Banku Credit Agricole – wykładowca Szkoły Głównej Handlowej, RPP poprzez kształtowanie stóp procentowych dostarcza sferze realnej gospodarki impulsów prorozwojowych, co w obliczu prognozowanej recesji ma strategiczne znaczenie.

To co niepokoi banki, to fakt, że jeszcze w maju, Rada powołując się na rekomendacje Europejskiego Banku Centralnego formułowała w ramach dyskusji – tzw. minutes pogląd, że obniżki stóp procentowych mają neutralny wpływ na wynik sektora bankowego.

Zdaniem  Jakuba Borowskiego owe obniżki przejściowo wzmagają popyt na kredyty, wszak stają się one tańsze, co nie zmienia faktu, że zarówno jakość kapitałów, wynik finansowy, czy akcja kredytowa w dłuższej perspektywie doznają uszczerbku.

Tę opinię potwierdził wiceprezes Związku Banków Polskich Włodzimierz Kiciński wskazując, że szczególnie wpływ obniżenia stóp  na wynik finansowy ujawnia się w odniesieniu do bankowości spółdzielczej, gdzie występuje stała nadwyżka depozytów nad kredytami.

Z jednej bowiem strony mamy do czynienia ze zmienną stopą procentową kredytów określaną przez WIBOR, powiększaną o marżę, podczas gdy depozyty z reguły lokowane na dłuższy czas mają stałą, określoną umownie stopę. W efekcie koszty odsetkowe ponoszone przez banki przekładają się na uzyskiwane przychody.

W sytuacji obniżenia podstawowych stóp procentowych o 140 punktów bazowych wpływ na wynik finansowy sektora wydaje się bezsporny.

W dalszej części wypowiedzi Główny  Ekonomista Credit Agricole nie wykluczył drastycznych – jak to określił – decyzji RPP, za jakie uznał możliwe wprowadzenie ujemnych stóp procentowych w ramach łagodzenia polityki pieniężnej.

Nie bez znaczenia pozostaje przy tym kontekst międzynarodowy, skoro wydaje się przesądzone, że zarówno Fed, jak i EBC utrzymają stopy procentowe na dotychczasowym poziomie w perspektywie roku 2022.

Stanowisko Rady zdaje się podzielać bank centralny. Tak w każdym razie interpretuje dr Jakub Borowski rekomendacje Raportu NBP nt. stabilności systemu finansowego sprowadzające się do tezy, że spadek kapitału i pogorszenie wyniku finansowego w bankach nie ograniczą akcji kredytowej.

Argumentem za negowaniem możliwego Credit Crunch jest przekonanie o poprawie sytuacji ekonomicznej dłużników – tak gospodarstw domowych jak i przedsiębiorstw – mierzonej wynikiem netto różnicy pomiędzy przychodami a kosztami.

O linii realizowanej przez RPP decyduje jej skład, co w kontekście kalendarza kadencyjnego nie zapowiada zmian przed rokiem 2022, kiedy to Senat będzie nominował swoich trzech reprezentantów, których w opinii Jakuba Borowskiego wyłoni kompromis reprezentantów PO, Lewicy i PSL.

Te środowiska z reguły wskazują osoby skłonne popierać linię umiarkowaną, co oznaczałoby utrzymanie kontroli i decydującego wpływu na decyzje Rady przez prezesa NBP prof. Adama Glapińskiego.

W tym zresztą kontekście nie bez znaczenia pozostaje wynik drugiej tury wyborów prezydenckich, bowiem trudno oczekiwać, by w przypadku wygranej kandydata opozycji, urzędujący prezes mógł oczekiwać kontynuacji swojej misji na kolejną kadencję.

Ewentualny następca będzie zresztą musiał uzyskać akceptację sejmowej większości, co oznacza, że najwcześniej w listopadzie 2022 r. mogłoby nastąpić zaostrzenie dotychczasowego kursu.