Zadośćuczynienie dla rodzin ofiar wypadków będzie wyższe
Już od pewnego czasu mówiło się w branży ubezpieczeniowej o zmianach przepisów i regulacji dotyczących zadośćuczynień. Chodziło przede wszystkim o standaryzację wypłacanych świadczeń za szkody osobowe i uregulowanie kwestii związanych ze stanem wegetatywnym ofiar wypadków drogowych.
Ten pierwszy postulat, czyli standaryzacja wypłat nadal czeka na odpowiednie działania ustawodawcy oraz nadzoru finansowego. W przypadku świadczeń za stan wegetatywny ofiary wypadku drogowego, sytuacja jest o wiele bardziej klarowna. Odpowiednie przepisy zostały bowiem niedawno przyjęte przez Sejm. Wszystko wskazuje na to, że po wakacyjnej przerwie Senat nie wprowadzi zmian do nowych przepisów, a Prezydent RP zaakceptuje je bez zastrzeżeń.
Wstępne szacunki KNF wskazywały na wieloletni koszt dla ubezpieczycieli wynoszący od 0,6 mld zł do 16,0 mld zł
Eksperci porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl postanowili zatem przyjrzeć się zmianom prawnym, które niedawno uchwalił Sejm. Warto również odpowiedzieć na pytanie, czy te nowe regulacje mogą znacząco wpłynąć na składki obowiązkowych ubezpieczeń OC dla kierowców.
Czytaj także: Inflacja podbija koszty OC
Prezydent zaproponował zmianę Kodeksu cywilnego
Przewidywania dotyczące dalszych losów ustawy z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny wynikają z dwóch względów. Po pierwsze, wspomniany akt prawny w Sejmie poparło aż 430 posłów przy braku głosów sprzeciwu i głosów wstrzymujących. Po drugie, odpowiednia nowelizacja przepisów kodeksu cywilnego była inicjatywą samego Prezydenta RP.
‒ Ustawa z dnia 24 czerwca 2021 r. niewiele różni się od projektu Prezydenta, co sprawia, że jego weto jest bardzo mało prawdopodobne ‒ zauważa Andrzej Prajsnar, ekspert porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.
Przepis rozwiewa wątpliwości dotyczące prawa sądu do przyznania zadośćuczynienia za szkody związane ze stanem wegetatywnym ofiary wypadku oraz niemożliwością podtrzymania więzi rodzinnych
Opisywana ustawa wprowadziła do Kodeksu cywilnego artykuł 446 indeks 2 o następującej treści: „W razie ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, skutkującego niemożnością nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej, sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny poszkodowanego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę”.
Cytowany przepis rozwiewa wątpliwości dotyczące prawa sądu do przyznania zadośćuczynienia za szkody związane ze stanem wegetatywnym ofiary wypadku oraz niemożliwością podtrzymania więzi rodzinnych.
‒ Już wcześniej Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie potwierdził, że wypłata takich świadczeń może być uzasadniona. Warto tutaj powołać się na uchwały Sądu Najwyższego o sygnaturach III CZP 36/17, III CZP 69/17 i III CZP 60/17. Inne stanowisko przyjęła natomiast Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN w swojej uchwale z dnia 22 października 2019 r. (sygn. akt: I NSNZP 2/19) ‒ wymienia Paweł Kuczyński, prezes porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.
Co ważne, nowe przepisy mają dotyczyć także wcześniejszych zdarzeń skutkujących stanem wegetatywnym ofiary wypadku drogowego. Mowa o kolizjach i potrąceniach na drodze, które miały miejsce jeszcze przed wejściem w życie nowych przepisów. Takie odstąpienie od generalnej zasady zakładającej brak retroakcji nowych przepisów zapowiada dużą liczbę roszczeń względem ubezpieczycieli.
‒ Na uwagę zasługuje też krótki okres vacatio legis. Zmiana kodeksu cywilnego uchwalona przez Sejm 24 czerwca 2021 r. ma bowiem wejść w życie już po miesiącu od jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw ‒ zaznacza Andrzej Prajsnar.
Czytaj także: Programy rehabilitacyjne ubezpieczycieli pomagają poszkodowanym w wypadkach
Autorzy nowych przepisów nie sprawdzili ich kosztów?
Wprowadzanie korzystnych dla poszkodowanych zmian prawnych zawsze ma negatywny wpływ na koszty ponoszone przez ubezpieczycieli. Nie ulega wątpliwości, że w przypadku opisywanych wcześniej zmian Kodeksu cywilnego sytuacja będzie wyglądała bardzo podobnie. Rozszerzenie zakresu działania nowych przepisów na sytuacje związane z wcześniejszymi wypadkami i nieprzedawnionymi roszczeniami dodatkowo zwiększy wydatki ubezpieczycieli.
‒ W tym kontekście trzeba przypomnieć, że okres przedawnienia dla szkód związanych z przestępstwem drogowym aktualnie wynosi aż dwadzieścia lat (zobacz artykuł 442 indeks 1 paragraf 2 kodeksu cywilnego ‒ mówi Paweł Kuczyński.
Rozszerzenie zakresu działania nowych przepisów na sytuacje związane z wcześniejszymi wypadkami i nieprzedawnionymi roszczeniami dodatkowo zwiększy wydatki ubezpieczycieli
O standardzie prac legislacyjnych negatywnie świadczy fakt, że w uzasadnieniu do projektu analizowanej ustawy nie znajdziemy informacji o kosztach, jakie dla ubezpieczycieli może wygenerować nowelizacja Kodeksu cywilnego (związana z dodaniem artykułu 446 indeks 2). Oszacowanie wpływu nowych przepisów i wcześniejszych uchwał Sądu Najwyższego związanych ze stanem wegetatywnym poszkodowanego utrudnia fakt, że świadczenia dla krewnych nie są odpowiednio standaryzowane.
‒ Taka sytuacja tłumaczy, dlaczego wstępne szacunki KNF po uchwałach Sądu Najwyższego o zadośćuczynieniach dla rodzin osób w stanie wegetatywnym wskazywały na wieloletni koszt dla ubezpieczycieli wynoszący od 0,6 mld zł do 16,0 mld zł ‒ wyjaśnia Andrzej Prajsnar.
W ramach porównania, warto wspomnieć, że przez cały 2020 rok rodzime zakłady ubezpieczeń wypłaciły z OC dla kierowców sumę wynoszącą około 8,7 mld zł.
‒ Jeśli zatem ostrożnie przyjmiemy wieloletni koszt uchwał Sądu Najwyższego i niedawnej nowelizacji Kodeksu cywilnego na poziomie 5,0 mld zł ‒ 8,0 mld zł, to jego wpływ na ceny polis OC nie ulega wątpliwości ‒ podsumowuje Paweł Kuczyński.
Źródło: porównywarka ubezpieczeń Ubea.pl
