Wydarzenia: W poszukiwaniu źródeł missellingu

Jerzy Rawicz

Gdzie szukać źródeł missellingu? Czy przyczyną tego zjawiska jest niski poziom etyczny doradców klienta, fatalnie ustawione plany sprzedażowe, błędy w konstrukcji samych produktów finansowych, czy może czynniki natury makroekonomicznej lub prawnej? Jakie priorytety powinien przyjąć pośrednik usług finansowych, aby pogodzić satysfakcję klienta, dobro reprezentowanej przez siebie instytucji oraz efektywność sprzedażową? Okazją do pogłębionej refleksji nad tymi problemami był IX Kongres Certyfikowanych Doradców Finansowych Fundacji na rzecz Standardów Doradztwa Finansowego EFPA. W finałowej debacie, zatytułowanej „Czy nadrzędność interesów klienta jest kontrowersyjna na rynku finansowym?”, udział wzięli: Jana Niedźwiedź-Gliniecka, wiceprezes EFPA Polska; prof. Krzysztof Jajuga, prezes zarządu CFA Society Poland; Marcin Jaworski, ekspert ds. komunikacji i edukacji w Biurze Rzecznika Finansowego; Artur Nowak-Gocławski, przewodniczący rady Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce; Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes zarządu Związku Banków Polskich oraz Ewa Radkowska-Swiętoń, prezes zarządu Skarbiec TFI. Dyskusję poprowadził Michał Duniec, prezes zarządu firmy Analizy Online.

Wspólne wartości, ale diabeł tkwi w szczegółach

Problematyka społecznej odpowiedzialności biznesu, ze szczególnym uwzględnieniem relacji na linii sprzedawca-klient, stała się wyjątkowo aktualna od czasu niedawnego kryzysu gospodarczego. Prof. Krzysztof Jajuga przypomniał, że wiele karygodnych zachowań przedstawicieli globalnych dostawców usług bankowych czy ubezpieczeniowych od strony czysto formalnej pozostawało w zgodzie z obowiązującym ładem regulacyjnym. – Problemem była racjonalizacja działań ewidentnie nieetycznych, acz mieszczących się w ramach wyznaczanych przez prawo – zauważył prezes CFA Society Poland.

Nieskuteczność ustawodawcy i nadzoru w tym jakże ważnym obszarze skłoniła organizacje reprezentujące instytucje finansowe na całym świecie do działań samoregulacyjnych, w postaci sektorowych kodeksów postępowania i zbiorów dobrych praktyk. Takich inicjatyw nie brakuje również i na rynku polskim. – Istnieją rozliczne standardy, mające zastosowanie do różnego rodzaju zawodów finansowych, takich jak księgowi, analitycy czy właśnie doradcy klienta. Własny kodeks etyki bankowej wypracował Związek Banków Polskich, również i Polska Izba Ubezpieczeń dysponuje zbiorem dobrych praktyk. Mamy wreszcie kodeks EFPA – podkreślił prof. Jajuga.

W przeciwieństwie do wielu państw Europy Zachodniej czy też USA, w Polsce przesłanką dla tworzenia zbiorów zasad etycznych nie była globalna recesja, która obeszła się z naszym krajem wyjątkowo łagodnie. Wiele spośród wskazanych dokumentów powstało jeszcze przed pojawieniem się pierwszych symptomów kryzysowych. Przykładem mogą być Zasady Dobrej Praktyki Bankowej, ogłoszone przez Związek Banków Polskich w kwietniu 2007 r. W obliczu dynamicznej transformacji całej gospodarki i zacierania się granic pomiędzy poszczególnymi segmentami branży finansowej pojawia się rzecz jasna pytanie o zasadność stworzenia jednolitego kodeksu etycznego dla wszystkich podmiotów funkcjonujących na rynku finansowym. Reprezentant CFA Society Poland podchodzi do takich propozycji nader sceptycznie. – Pewne kwestie mają charakter uniwersalny, ale niezwykle trudno je zunifikować. Nawet tak fundamentalne zagadnienia jak niezależność, obiektywizm czy interes klienta bywają odmiennie postrzegane w różnych segmentach rynku – wskazał prof. Jajuga.

Szukajmy równowagi i strategii wspólnego wzrostu

Pomimo coraz silniejszego klientocentryzmu, w dużym stopniu stymulowanego przez działania regulatora, unikanie konfliktu interesów wciąż stanowi niemał...