Wydarzenia i Opinie | Wyzwania Bankowości 2023 | Czy banki będą w stanie finansować gospodarkę?

Mariusz Zygierewicz

Konferencję, odbywająca się 22 listopada otworzył jej gospodarz, prof. dr hab. Grzegorz Mazurek, rektor Akademii Leona Koźmińskiego. Podkreślił, że „Financial Times” uznał ALK za najlepszą uczelnię biznesową w Europie Środkowo-Wschodniej, zaś studia podyplomowe za jedne z 50 najlepszych tego typu na świecie. Te sukcesy są możliwe dzięki wybitnemu gronu pracowników dydaktycznych i naukowych uczelni, a jej władze zamierzają dalej ją rozwijać. Obecnie, wzorem najlepszych prywatnych szkół wyższych na świecie, tworzony jest tzw. kapitał żelazny, który ma wzmocnić długoterminowe bezpieczeństwo działania uczelni i umożliwić dalszą poprawę jakości kształcenia.

Sytuacja sektora bankowego

Dr Tadeusz Białek, prezes Związku Banków Polskich, w swoim wystąpieniu wspomniał o wieloletniej współpracy ZBP z ALK, jej owocem są liczne wspólne publikacje i konferencje. Podkreślił także, że znajdujemy się w szczególnym momencie, niedługo po wyborach parlamentarnych, oczekując na powołanie nowego rządu. Sektor bankowy przygotował się do tego nowego otwarcia, przedstawiając postulaty do nowych władz, które powinny stać się przedmiotem dyskusji w ramach realizacji przez rząd nowej strategii gospodarczej. Zostały one przyjęte przez prezesów największych polskich banków.

Następnie prezes ZBP zarysował obecną sytuację sektora bankowego na tle kondycji gospodarczej kraju. Podkreślił, że polska gospodarka rozwinęła się dzięki znaczącemu udziałowi sektora, który jest jednym z najbardziej nowoczesnych, innowacyjnych systemów w UE. Banki dbają o rozwój obrotu bezgotówkowego, cyberbezpieczeństwo, przeciwdziałają wykluczeniu finansowemu społeczeństwa. Od lat pozostają głównym dostarczycielem środków dla gospodarki, chociaż nałożenia na nie silnych obciążeń finansowych ograniczyło zdolności kredytowania gospodarki.

Działalność Polskiego Funduszu Rozwoju w okresie pandemii również doprowadziła do zaburzenia roli kredytu bankowego w gospodarce. Te czynniki spowodowały w ostatnich latach silne obniżenie relacji kredytów bankowych do PKB Polski. Dotyczy to zwłaszcza kredytów mieszkaniowych, które cieszyły się mniejszym zainteresowaniem, na co wpływ miały wyższe rynkowe stopy procentowe. W tym kontekście nadzieją napawa dostęp polskich podmiotów do KPO i konieczność finansowania wkładu własnego inwestycji finansowanych z tych środków.

Sektor bankowy musi jednak radzić sobie z wieloma wyzwaniami. Wysokie obciążenia finansowe, niski zwrot na kapitale, ryzyko prawne, doraźne wprowadzanie powszechnych wakacji kredytowych, obrona wskaźników referencyjnych, reforma wskaźnika referencyjnego, wzmocnienie instrumentów oszczędzania, zmiana modelu kredytowania hipotecznego (z zastosowaniem okresowo stałej stopy procentowej), działanie w zgodzie z ESG czy udział w edukacji ekonomicznej społeczeństwa (szczególnie w 2024 r. uznanym za rok edukacji ekonomicznej społeczeństwa przez Senat RP) – to jedne z najważniejszych.

Kredyt bankowy w gospodarce

Konferencję podzielono na trzy sesje. Pierwsze dwie poświęcono analizie popytu i podaży kredytu bankowego dla gospodarki. Ostatnia koncentrowała się na logice ekonomicznej wyroków sądowych dotyczących kredytów bankowych. Można zatem stwierdzić, iż niemal cała tematyka koncentrowała się wokół kredytu bankowego w gospodarce.

W trakcie sesji pierwszej analizowano możliwy popyt na kredyt bankowy ze strony przedsiębiorstw i gospodarstw domowych w najbliższych latach. Panelistami byli: Szymon Kamiński, wiceprezes Alior Banku; Piotr Bujak, główny ekonomista i dyrektor departamentu analiz ekonomicznych w PKO Banku Polskim; Łukasz Tarnawa, główny ekonomista i dyrektor biura analiz makroekonomicznych i sektorowych w BOŚ Banku oraz Mateusz Walewski, główny ekonomista i dyrektor departamentu badań i analiz BGK. Dyskusję moderował prof. Adam Noga z Katedry Ekonomii ALK.

Dyskusję rozpoczęto od analizy uwarunkowań makroekonomicznych działania banków pod koniec 2023 i w 2024 r. Wskazywano, że od drugiego półroczna poprawiła się sytuacja gospodarcza kraju. W IV kw. br. wzrost ma być wyraźnie wyższy – powyżej 2%, zaś w skali całego roku może osiągnąć poziom 0,5%. W 2024 r. ma już przekroczyć 3%. Pozytywnymi uwarunkowaniami rozwoju gospodarczego jest brak pogorszenia sytuacji na rynku pracy oraz wzrost poziomu NPL w bankach w okresie ostatniego spowolnienia gospodarczego. Podkreślano, że w III kw. szybko spadała inflacja, co poprawiło zdolności konsumpcyjne społeczeństwa. Poprawia się stopniowa sytuacja ekonomiczna głównych partnerów gospodarczych Polski. Konsumpcja i eksport będą motorami szybszego rozwoju kraju w następnych kwartałach, mniejsze za to będą inwestycje (zwłaszcza inwestycje publiczne silnie zależne od czynników sezonowych). Podkreślono przy tym, że inflacja nie będzie już obniżać się tak ...