Upadłość konsumencka: Padłeś? Powstań!

W ocenie mecenasa Jerzego Bańki, dyrektora ds. legislacyjno-prawnych w Związku Banków Polskich, nowelizacja ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze w części dotyczącej wprowadzenia tzw. upadłości konsumenckiej w obecnym kształcie stanie się szybko zbiorem martwych przepisów. Ustawę promowano w mediach jako panaceum na „polską biedę” i cudowny ratunek dla zadłużonych. Tymczasem zamiast „pomocnej dłoni” państwa, osoby, które znalazły się w kłopotach finansowych niezawinionych, mogą oczekiwać… syndyka.

Procedura upadłości

Ustawa określa, że z przywileju zostania bankrutem mogą skorzystać tylko osoby nieprowadzące działalności gospodarczej, które udowodnią przed sądem, że ogromne długi powstały nie z ich winy, popadły w kłopoty z powodu długotrwałej choroby, nieszczęśliwych wypadków czy niezawinionej utraty pracy. Stwierdzić to i ogłosić może sąd.

Intencją ustawodawcy było to, aby instytucja upadłości umożliwiała dłużnikowi normalne funkcjonowanie przy jednoczesnym spłacaniu długów. Likwidacja masy upadłości może być więc przeprowadzona przez samego upadłego, ale pod nadzorem syndyka i za zgodą sądu. Dłużnik musi wydać syndykowi cały swój majątek, łącznie z nieruchomościami. Z pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży domu lub mieszkania otrzyma jednak kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego za okres 12 miesięcy. Jeżeli pozostaną niespłacone długi po przeprowadzeniu likwidacji masy upadłości i zaspokojeniu wierzycieli z funduszów masy upadłości, sąd, na wniosek upadłego, będzie orzekał o planie ich spłat nawet przez kolejne pięć lat. Zakres spłat zależy od zarobków dłużnika, wysokości wierzytelności i możliwości ich zaspokojenia.

W tym czasie dłużnik nie może

zaciągać kolejnych kredytów ani kupować nic na raty. Jeśli nie będzie się z tego wywiązywał, upadłość zostanie unieważniona. To się jednak nie opłaca, bowiem tylko w sytuacji ogłoszenia upadłości przez sąd banki i inni wierzyciele nie mogą naliczać odsetek, zaś komornicy zajmować majątku dłużnika na poczet długu. Jeśli dłużnik będzie w pełni wywiązywał się z postanowień sądu, to może liczyć na umorzenie części długów. Podczas ich spłaty niewypłacalne osoby nie mogą dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu oraz są zobowiązane do składania corocznych sprawozdań o wykonaniu planu spłat, osiągniętych przychodach i zwiększeniu majątku. Jeżeli upadły dłużnik narusza te obowiązki i nie dokonuje spłaty – sąd umorzy postępowanie.