Najnowsze wydanie miesięcznika BANK dostępne w sklepach i online Sprawdź szczegóły i zapisz się na prenumeratę roczną -20% 
Według ostatniej aktualizacji ekonomicznej Banku Światowego atak Rosji na Ukrainę i sankcje wobec Rosji uderzają w gospodarki na całym świecie, przy czym najmocniej w rynki wschodzące i kraje rozwijające się w regionie Europy i Azji Środkowej, pisze Witold Gadomski.
Szybkie odbicie rubla zaskoczyło analityków rynkowych, którzy spodziewali się, że zachodnie sankcje wymierzone w rosyjski system finansowy spowodują postępujące osłabienie rosyjskiej waluty. W przeddzień rosyjskiej inwazji na Ukrainę kurs rubla do dolara wynosił 81. Na początku marca za dolara płacono aż 150 rubli, po czym waluta umocniła się do poziomu zbliżonego do tego sprzed 24 lutego.
Rosyjska agresja na Ukrainę spowodowała masową imigrację obywateli ukraińskich na terytorium Polski. Konieczne jest szersze otworzenie rynku pracy dla przybyszów. Obecnie dostęp do zawodów regulowanych jest dla nich utrudniony lub nawet niemożliwy. Fundacja FOR wraz z Polsko-Ukraińską Izbą Gospodarczą (dalej określaną jako „Izba”) przedstawiły postulaty zmian w prawie, które umożliwiłyby podjęcie pracy specjalistom z Ukrainy, a także pomogły w poprawie konkurencyjności polskiej gospodarki.
– Możliwe jest zmniejszenie w tym roku zakupów rosyjskiego gazu o 2/3 – uważa Jerzy Buzek, który jest głównym negocjatorem w Parlamencie Europejskim regulacji dotyczących zwiększenia bezpieczeństwa gazowego Unii Europejskiej.
W swojej pierwszej od początku wojny w Ukrainie prognozie gospodarczej Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju obniżył prognozę wzrostu na 2022 r. dla regionów, w których prowadzi działalność, o ponad połowę – do 1,7%.
W 2021 roku średnie godzinowe koszty pracy w całej gospodarce wyniosły w Unii Europejskiej 29,1 euro, a w strefie euro 32,8 euro. W roku 2020 było to odpowiednio 28,6 euro i 32,4 euro, pisze Witold Gadomski.
Mający siedzibę w Monachium Instytut Ifo przedstawił prognozę gospodarczą dla Niemiec, uwzględniającą skutki wojny na Ukrainie, sankcji nałożonych na Rosję i zaburzeń na rynku surowców energetycznych. Ponieważ gospodarka polska jest mocno powiązana z niemiecką, prognoza Ifo w pewnym sensie dotyczy także Polski, podkreśla Witold Gadomski.
Największy rosyjski bank traci partnerów transferowych. Coraz więcej banków zagranicznych boi się otwierać rachunki korespondencyjne w Sberbanku, który został objęty sankcjami USA.
Z uwagi na rosyjską agresję, sytuacja jest nadzwyczajna i w tej sytuacji niezbędne są też nadzwyczajne rozwiązania, dotyczące finansów państwa. Powinny być one jednak tymczasowe, a nie trwałe, pisze Witold Gadomski.
Według zaprezentowanego przed kilkoma dniami przez Główny Urząd Statystyczny opracowania „Rozwój regionalny Polski – raport analityczny 2021” w latach 2011-2020 w Polsce mimo zjawisk niekorzystnych takich jak pandemia następowały pozytywne tendencje rozwojowe. Pogłębiało się jednak zróżnicowanie w wymiarze terytorialnym, zwłaszcza pomiędzy dużymi ośrodkami miejskimi, a obszarami wiejskimi i zagrożonymi trwałą marginalizacją.
Obecnie Polska jest jedynym krajem członkowskim UE, produkującym znaczne ilości węgla, ale niewystarczające by zaspokoić własne potrzeby, pisze Witold Gadomski.
Rosja ma dziś (16 marca) wypłacić inwestorom kupony od dwu obligacji dolarowych – w sumie 117 mln USD. Nie zapłaci, gdyż Rosyjski Bank Centralny zakazał wysyłania walut obcych za granicę.
Dyrektor zarządzająca MFW Kristalina Georgieva powiedziała w niedzielę (13.03.) w telewizji CBS, że nie uważa już za niemożliwe, by Rosja stała się niewypłacalna. Według niej rosyjską gospodarkę czeka głęboka recesja z powodu nałożonych na nią sankcji.
Centralny Bank Rosji (CBR) poinformował w środę, że wprowadza limit 10 tys. USD w przypadku wypłat gotówki zagranicznej z kont walutowych klientów. Ograniczenie ma obowiązywać do 9 września. Wypłata sumy ponad 10 tys. USD jest możliwa w rublach po kursie dnia.
Handel z Unią jest dla Rosji znacznie ważniejszy niż handel z Rosją dla Unii Europejskiej, pisze Witold Gadomski.
Witold Gadomski proponuje zmianę najważniejszego funduszu programu Next Generation EU, czyli Instrumentu Naprawy i Odporności, popularnie zwanego Planem Odbudowy.
W procedowanym przez Sejm projekcie ustawy o obronie Ojczyzny proponuje się zwiększenie wydatków na obronność do 2,3% PKB w roku 2023 i o 2,5% PKB w 2024, i w kolejnych. Zgłoszona została poprawka, która najprawdopodobniej zostanie przyjęta, zakładająca wzrost wydatków na obronność do 3% już od 2023 roku. W projekcie ustawy nie ma jednak zaproponowanych źródeł finansowania zwiększonych wydatków zbrojeniowych.
Zgodnie z oczekiwaniami jednym ze skutków napaści Rosji na Ukrainę i ogłoszonych przez kraje G-7 i ich sojuszników sankcji gospodarczych jest zwyżka cen surowców energetycznych, w tym ropy naftowej. Kontrakty na ropę WTI z dostawą w kwietniu osiągnęły poziom 109 USD za baryłkę, a na ropę Brent z dostawą w maju przekroczyły 110 USD za baryłkę.
Rosyjski eksport surowców energetycznych nie został objęty sankcjami, ale należy się liczyć z ograniczeniami zarówno po stronie podaży (Rosja może wstrzymać eksport gazu w odpowiedzi na sankcje), jak i popytu (zapaść rosyjskiego systemu finansowego może utrudnić dokonywanie płatności).
Pojęcie „czarny łabędź” wprowadził do publicystyki ekonomicznej Nassim Nicholas Taleb, matematyk i filozof libańskiego pochodzenia wykładający na Uniwersytecie Nowego Jorku. „Czarny łabędź” jest dla Taleba symbolem zdarzenia, którego nie sposób przewidzieć.
