Najnowsze wydanie miesięcznika BANK 
Rosja rozpoczęła wojnę z Ukrainą w szczególnym okresie dla Unii Europejskiej: 1 stycznia 2022 r. euro, wspólny pieniądz dla 19 państw, rozpoczął swój dwudziesty pierwszy rok funkcjonowania. Inwazja odsunęła to ważne wydarzenie w historii Europy na margines wszelkich debat.
Dziś już nie ma wątpliwości. Recesja, która miała pojawić się na świecie jako odległy – długoterminowy – skutek postpandemicznej polityki gospodarczej może wystąpić wcześniej. Główną przyczyną będzie wojna na Ukrainie, którą wszczęła Rosja o czwartej nad ranem 24 lutego 2022 r. Tego rozwoju wypadków nie mogły wziąć pod uwagę instytucje finansowe, które dwa-trzy miesiące temu przekonywały, że zgodnie z ekonomicznymi przesłankami, recesja nie czeka za rogiem.
Od ostatnich dni minionego roku o inflacji wspomina się w wiadomościach niemal codzienne. Pod koniec 2021 r. mocno ona przyspieszyła – i to w wielu państwach na świecie. Niewielu ekspertów się tego spodziewało.
Ten rok udowodni nam, że ekonomia – jak od wieków – jest polityczna. Rozwijające się w cieniu walki z pandemią problemy i konflikty na scenie światowej ponownie zostaną, wraz ze słabnącym stopniowo koronawirusem, z całą siłą dostrzeżone. Owszem, nadal mamy do czynienia z kolejnymi mutacjami choroby, ale wypracowany w ciągu minionych dwóch lat system jej zwalczania pozwala przyjąć, że obawy przed rozprzestrzenianiem zakażenia przestaną decydować o formach aktywności państw, gospodarek i społeczeństw. Jest jednocześnie więcej niż pewne, że długi cień COVID-19 spowoduje istotną zmianę podejścia do ocen i rozwiązywania problemów z nimi związanymi.
W jaki sposób państwa stabilizują kursy swoich walut? Najważniejsza bodaj metoda, stosowana od wieków, polegała na powiązaniu kursu niezbyt silnego pieniądza z kursem jednej z walut światowych.
Pochłonięci kryzysem covidowym, odwieszaniem i przywracaniem kolejnych lockdownów oraz zajęci podliczaniem rosnących z tego powodu kosztów gospodarczych, zapomnieliśmy, że ekonomii nie da się oszukać. Po czasach, kiedy w gospodarce pieniądza jest więcej niż pod dostatkiem, przychodzi zazwyczaj czas, kiedy zaczyna go brakować. Taki stan określamy kryzysem. Kryzysy, jak covidowy, generują nie tylko problemy gospodarcze. Są przyczyną ograniczenia zaufania do państwa, nadwerężając jednocześnie stabilność jego instytucji.
W pierwszych dniach października tego roku administracja prezydenta Joe Bidena ogłosiła koncepcję strategii handlowej USA wobec Chin. Zaproponowane posunięcia większość obserwatorów rozczarowały, niektórych wręcz rozzłościły. Biden bowiem czekał niemal rok na to, by stwierdzić, że jego program będzie polegać w dużej mierze na kontynuacji polityki Donalda Trumpa.
Unia Europejska wiele obiecywała sobie po prezydenturze Josepha (Joe) Bidena. Anthony Blinken, główny jego doradca, już podczas wyborów twierdził, że zadaniem USA jest jak najszybsze zakończenie niepotrzebnej wojny handlowej z Europą, choćby dlatego, że przynosi szkody samej Ameryce. Według szacunków Moody’s, wojna celna wywołana przez Trumpa kosztowała USA utratę ok. 300 tys. miejsc pracy, redukcję GDP o ok. 0,3% oraz dodatkowe wydatki firm i konsumentów na ok. 60 mld USD.
Jaka przyszłość czeka amerykańskiego dolara w nowym zglobalizowanym świecie? Czy pozostanie główną walutą? Jak długo? W jakich okolicznościach dojdzie do utraty tej pozycji? Pytania pojawiają się jak mantra od dobrych kilku dekad i jak mantra pada na nie ta sama niemal odpowiedź: zobaczymy.
Zawarcie 22 lipca br. porozumienia USA-Niemcy, oznaczające zgodę obecnej administracji amerykańskiej na zakończenie budowy Nord Stream 2 (NS2), było zaskoczeniem nie tylko dla Polski i Ukrainy. Deklaracja prezydenta Joe Bidena o niepodejmowaniu przez USA jakichkolwiek działań wstrzymujących realizację tego projektu wywołała poważne niezadowolenie wśród kongresmenów – republikanów i demokratów – którzy natychmiast podjęli kroki w celu zminimalizowania, bądź wręcz odwrócenia, lipcowego układu, prowadzącego w gruncie rzeczy do umocnienia Rosji oraz osłabienia strategicznego oddziaływania USA w Europie.
Czy należy spodziewać się wzrostu kosztów utrzymania w wyniku polityki, którą podejmują rządy Unii Europejskiej w celu ograniczania pandemii COVID-19? Pytanie słychać zewsząd, ale odpowiedź ekonomistów nie wszystkich zadowala: taki scenariusz jest niewykluczony, choć nie oznacza to, że zostanie zrealizowany.
Plany rządów Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii z początków 2017 r. były skrupulatne i optymistyczne: zakładały, że dwustronna umowa handlowa między oboma państwami zostanie zawarta szybko – czyli w lipcu 2020 r. – zaś w połowie roku 2021 będzie funkcjonowała już co najmniej sześć miesięcy.
Blisko półtoraroczna walka z COVID-19 wygasa. Wakacyjną radość z tymczasowego choćby zwycięstwa z pandemią zaczęła zakłócać wizja inflacji, która – wyskakując niczym diabeł z pudełka – zajęła znaczące miejsce w obecnym europejskim dyskursie publicznym.
Czy Unia Europejska oczekuje ustabilizowania relacji transatlantyckich w czasie prezydentury Joe Bidena, czy może liczy na ich przebudowę? W minionych czterech latach USA i UE poróżniły się w tak znaczącej liczbie kwestii, że trudno dziś jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie.
Stosunek do COVID-19 dzieli społeczeństwa na tych, którzy obawiają się zakażenia koronawirusem oraz tych, którzy negują zagrożenie. Rządy państw na świecie rozmaicie reagują na problem zachorowań. Część wstrzymuje się przed kolejnym lockdownem. Pierwsze bowiem podsumowania efektów wiosennego okresu powszechnego ich wygaszania przyniosły informacje nie tylko o okresowym załamaniu w gospodarce, ale i o poważnym spowolnieniu przepływów handlowych.