Sytuacja gospodarcza w krajach Europy Środkowej i Wschodniej – styczeń 2016 r.
Raport NBP: Mimo osłabienia wzrostu gospodarczego na świecie, w 2015 r. w regionie Europy Środkowej i Wschodniej ożywienie przyspieszyło.
Narodowy Bank Polski opublikował 21 stycznia raport „Sytuacja gospodarcza w krajach Europy Środkowej i Wschodniej – styczeń 2016 r.”. Poza oceną sytuacji gospodarczej i prognozami na najbliższe lata, opracowanie zawiera trzy obszerne analizy istotnych problemów, z którymi obecnie zmagają się kraje regionu. Dotyczą one:
oszacowania potencjalnego wpływu afery emisyjnej koncernu Volkswagen na gospodarki regionu;
doświadczeń krajów europejskich związanych z problemem kredytów walutowych i prób jego rozwiązania
oceny możliwości podniesienia produktywności pracy w krajach regionu za pomocą reformy rynku produktów.
Ożywienie w krajach Europy Środkowo-Wschodniej przyśpieszyło w 2015 r., mimo słabnącego wzrostu gospodarczego na świecie. Było to związane z poprawą koniunktury u głównych partnerów handlowych, a także z umacnianiem się popytu krajowego. Kraje regionu skorzystały na trwającym ożywieniu w strefie euro, wspomaganym polityką luzowania ilościowego EBC. Jednocześnie – dzięki zmniejszeniu się nierównowag zewnętrznych i wewnętrznych w ostatnich latach – stały się one mniej wrażliwe na zawirowania na światowych rynkach finansowych, wynikające m.in. z zapowiedzi podwyżek stóp procentowych przez Fed czy spowolnienia w gospodarkach wschodzących.
Głównym czynnikiem wzrostu gospodarek EŚW pozostawał popyt krajowy, zwłaszcza konsumpcja prywatna. Spożycie indywidualne rosło w całym regionie, czemu sprzyjał wzrost zatrudnienia i wynagrodzeń nominalnych, szczególnie silny w krajach bałtyckich. Siłę nabywczą dochodów gospodarstw domowych zwiększył również spadek cen energii, będący najważniejszym źródłem utrzymywania się deflacji w regionie. W części krajów (Czechy, Słowacja, Litwa, Polska, Rumunia) dynamicznie rosły także nakłady inwestycyjne, co wiązało się z przyspieszeniem inwestycji publicznych, współfinansowanych ze środków unijnych. W gospodarkach charakteryzujących się dobrą sytuacją płynnościową i kapitałową sektora bankowego oraz umiarkowanym zadłużeniem podmiotów prywatnych (Czechy, Polska, Słowacja, kraje bałtyckie) wzrostowi popytu krajowego sprzyjała ponadto zwiększająca się akcja kredytowa. Do wzrostu gospodarczego w 2015 r. przyczyniło się również rozluźnienie polityki fiskalnej oraz utrzymanie łagodnego nastawiania polityki pieniężnej.
Prognozy międzynarodowych instytucji wskazują na stabilizację tempa i struktury ożywienia gospodarczego w regionie w najbliższych latach. Wzrost konkurencyjności cenowej krajów EŚW oraz oczekiwana dalsza stopniowa poprawa koniunktury w strefie euro wpłyną na utrzymanie się relatywnie wysokiej dynamiki eksportu. Konsumpcję gospodarstw domowych w coraz większym stopniu będą wspierały wzrost płac oraz rosnąca dostępność kredytów. Korzystna dla kształtowania się dochodów konsumentów będzie także utrzymująca się niska, aczkolwiek już dodatnia, dynamika cen. Oczekuje się natomiast spowolnienia popytu inwestycyjnego, w związku z mniejszym wydatkowaniem funduszy unijnych.
Główne czynniki ryzyka dla wzrostu to spowolnienie gospodarcze na świecie wywołane przez słabnącą koniunkturę w krajach rozwijających się, głównie w Rosji i Chinach, utrudnienia w handlu związane z ograniczeniem swobodnego przepływu towarów wewnątrz strefy Schengen oraz ewentualne ujawnienie się negatywnych konsekwencji afery emisyjnej koncernu Volkswagen.
W raporcie zostały uwzględnione dane dostępne do 8 stycznia 2016 r.
Źródło: Narodowy Bank Polski
